De vraag van… Bartel Berkhout, grondlegger en directeur van Nyenrode Sports Inc
Aan... Claudia Bokel, Duits-Nederlandse ex-topschermster en voormalig IOC-lid
De vraag
Beste Claudia,
Eind 2014 was je als IOC-lid en voorzitter van de atletencommissie nauw betrokken bij de totstandkoming van de Olympic Agenda 2020: een 'roadmap' voor vergaande hervormingen binnen het IOC. In de veertig aanbevelingen van deze agenda is een sterke focus gelegd op thema’s als integriteit, duurzaamheid, nieuwe vormen van spelen en het (weer) centraal stellen van de atleet. Hoe kijk je nu, drie jaar later, aan tegen de wijze waarop deze hervormingen zijn gerealiseerd? Wat vind je goed gaan en waar vind je dat aanpassingen nodig zijn? En zou je nog nieuwe aanbevelingen willen toevoegen?
Het antwoord
Beste Bartel,
Hartelijk dank voor je vraag! Leuk om na drie jaar - Olympic Agenda 2020 werd in 2014 vastgesteld - even stil te staan bij wat er sindsdien is gebeurd.
Zoals je weet is Olympic Agenda 2020 een serie van veertig (twintig+twintig) aanbevelingen die door een multi-stakeholderproces het IOC op de toekomst zouden moeten voorbereiden. Een heel proces met als uitgangspositie een nieuwe voorzitter en zijn ideeën. Maar ook ideeën van de andere kandidaten, van de IOC-leden, van de verschillende afdelingen en commissies van het IOC en het publiek konden bijdragen. Al deze ideeën werden toebedeeld aan werkgroepen, waarbij ik zelf de werkgroep 'protecting clean athletes' heb geleid. En in een aantal Executive Board-vergaderingen hebben we uiteraard steeds het gehele plaatje besproken.
Ik was erg trots, veel ideeën die wij in de IOC atletencommissie hadden, konden wij inbrengen en tot uitvoering van deze ideeën werd als deel van Olympic Agenda 2020 besloten. Het gaat te ver om op alle veertig aanbevelingen in te gaan, dus heb ik er een aantal uitgepikt die ik graag wat intensiever wil bekijken.
"Ik had graag gezien dat door Olympic Agenda 2020 nu al een kleinere stad de toewijzing had gekregen"
Het toewijzen en het organiseren van de Olympische Spelen bijvoorbeeld. Het moet goedkoper en duurzamer. Ik denk dat Olympic Agenda 2020 hier een heel goed begin heeft gemaakt en op die basis zijn al weer veel verdere ontwikkelingen geweest.
Metropolen
Er ligt nu zoals bekend een voorstel om de Olympische Spelen van 2024 en 2028 samen tijdens de komende IOC-sessie in Lima toe te wijzen; 2024 naar Parijs en 2028 naar Los Angeles. Ik denk dat allebei de steden geweldige Olympische Spelen kunnen en zullen organiseren, maar aan de andere kant zijn allebei de steden toch flinke metropolen. Ik had graag gezien dat door Olympic Agenda 2020 nu al een kleinere stad de toewijzing had gekregen. Ik was zelf met Hamburg in de race voor 2024. Jammer genoeg hebben de inwoners van Hamburg tegen gestemd in een referendum zodat we uit de race zijn gestapt.
Ik denk dan ook dat 2024 nog net iets te vroeg was voor de Olympische Agenda 2020. Maar met de verdere ontwikkelingen, vooral ook door de samenwerking van een potentiële stad met de experts op dit gebied bij het IOC, hoop ik dat het er in 2032 weer heel anders uit zal zien.
De duurzaamheid, maar vooral de legacy van de Olympische Spelen moet door Olympic Agenda 2020 een grotere nadruk krijgen. Terug te kijken naar Olympische Spelen en daar een legacy te creëren, is denk ik lastig, maar hier zal in de toewijzing nog meer rekening mee worden gehouden. Zogenaamde white elephants zouden niet meer mogen ontstaan en de planning van de Olympische Spelen moet in de langetermijnplanning van stad en land passen. Hier zou ik heel graag zien dat een kleiner land zich tot doel stelt een voorbeeld te zijn van hoe je Olympische Spelen succesvol kleinschaliger en duurzaam kunt organiseren.
Professionele leagues
Terug naar de atleten. Er zou een betere relatie met de professionele leagues moeten komen. Denk hier bijvoorbeeld aan de NBA of de NHL. Zoals het nu lijkt zullen de ijshockeyers van de NHL niet meedoen bij de komende Winterspelen. Dat vind ik jammer, dus hier zal nog hard gewerkt moeten worden, waarbij het niet alleen om de deelname van deze sporters zal gaan, maar ook over de gelijke behandeling van alle sporters. Moet er een speciale regeling komen voor de NHL-spelers zodat de NHL hun wedstrijdschema onderbreekt of mag je er van uitgaan dat de Olympische Spelen het grootste event zijn en daarom de NHL hun planning van het begin af aan aanpast?
"Sporters moeten de kans hebben om de volledige duur van de Olympische Spelen aanwezig te zijn zodat ze ook de openings- en/of sluitingsceremonie kunnen bijwonen"
Het olympisch programma Olympic Agenda 2020 stelt een limiet aan het aantal deelnemers, officials en events. Olympische Spelen moeten niet nog groter worden en daarom wordt er ook naar alternatieven gekeken om het aantal accreditaties te verkleinen.
Voor mij als (ex-)sporter zijn Olympische Spelen de grootste belevenis die je kunt hebben en meer dan een rijtje wereldkampioenschappen. Dit houdt voor mij dan ook in dat sporters de kans moeten hebben om de volledige duur van de Olympische Spelen aanwezig te zijn zodat ze ook de openings- en/of sluitingsceremonie kunnen bijwonen en echt de olympische sfeer kunnen proeven. Ik heb er al aardig wat discussies met Nationale Olympische Comités over gehad, maar als IOC atletencommissie hebben we er altijd voor gepleit dat sporters, mochten ze het willen, de volledige duur van de Olympische Spelen aanwezig kunnen zijn. Een kritische noot, uiteraard moeten deze sporters dan rekening houden met sporters die nog aan de bak moeten en niet alleen maar feestjes bouwen.
Olympisch Programma
Op een gegeven moment in het verleden had men het aantal internationale sportbonden en het aantal deelnemers per internationale sportbond vastgelegd. Het was heel moeilijk om een nieuwe sportbond in het Olympische Programma te krijgen; rugby en golf zijn er in 2009 bij gekomen. Maar in 2013 had er een sportbond moeten wijken om een nieuwe sportbond in te kunnen voeren. Ik denk dat iedereen zich nog wel de discussie rondom worstelen, dat eventueel uit het Olympische Programma zou vallen, herinnert. Dit is door Olympic Agenda 2020 anders opgelost, er wordt nu naar de events gekeken, bijvoorbeeld 100 meter vlinderslag vrouwen of herendegen individueel. Zo kan men per event kijken of het goed bij het totaalplaatje past en worden er geen sportbonden meer met elkaar vergeleken.
"Er kan zo weer een stap gezet worden op weg naar de 50% vrouwelijke atleten die ook als doel in Olympic Agenda 2020 staan"
Een goede ontwikkeling vind ik. Niet alleen zijn er voor Tokyo 2020 al nieuwe events ingevoerd, denk aan base- en softball, karate, klimmen, skateboarden en surfen, maar ook bijvoorbeeld 3x3 basketball en freestyle bmx. Nu wordt ook niet meer bijvoorbeeld een bond als modern vijfkamp (in Rio 2016 met 2 events) met bijvoorbeeld de zwembond (in Rio 2016 met 46 events) vergeleken en er kan zo weer een stap gezet worden op weg naar de vijftig procent vrouwelijke atleten die ook als doel in Olympic Agenda 2020 staan.
Protecting clean athletes
Hier zou een mooie volgende stap zijn niet alleen naar de vrouwelijke atleten te kijken maar ook naar de officials, de scheidsrechters, de media, etc. Protecting clean athletes - met seksuele geaardheid al geïmplementeerd in de zogenaamde Principle 6 - die regelt dat er geen discriminatie mag zijn, nu dus expliciet ook niet vanwege seksuele geaardheid. Tevens is er twintig miljoen geïnvesteerd om illegale weddenschappen in de sport tegen te gaan, maar ook in onderzoek naar nieuwe methodes om doping te detecteren.
Hier ben ik benieuwd naar resultaten van die onderzoeksprojecten. De formulering dat 'schone' sporters beschermd moeten worden in plaats van dopingzondaars gevonden, vind ik goed. Maar op het gebied van de medailletoewijzing naar aanleiding van een voor doping geschorste sporter die zijn medaille in moet leveren, zou nog wel meer gedaan kunnen worden. Het is natuurlijk problematisch, aangezien er wel erg veel sporters retrospectief zijn betrapt. Meer onderzoek naar misstanden in landen, consequenties voor niet-compliance en meer echte onafhankelijkheid van het anti-dopingsysteem zijn al een aantal stappen waaraan wordt gewerkt of nog aan gewerkt zou moeten worden.
"Sporters investeren zoveel in hun sport en krijgen dan door het IOC Athletes’ Career Programme ook steun in de switch naar een carrière na de sport"
Sporters moeten volgens Olympic Agenda 2020 meer worden gesteund. Er moet bijvoorbeeld rekening worden gehouden met de 'athletes’ experience' tijdens de Spelen, rekening worden gehouden met sporters bij de openings- en sluitingsceremonies, tickets ter beschikking gesteld moeten worden voor familie en vrienden en er moet in steun voor atleten bij hun sport - maar ook buiten hun sport - worden geïnvesteerd.
One stop-shop
Hier is ook al veel gedaan en in mijn huidige baan bij The Adecco Group werken we aan een onderdeel ervan, het IOC Athletes’ Career Programme. Sporters investeren zoveel in hun sport en krijgen dan door het IOC Athletes’ Career Programme ook steun in de switch naar een carrière na de sport. Een one stop-shop, waar alle informatie te vinden is voor sporters, is de athletes’ hub geworden. Alle relevante informatie voor sporters zou daar te vinden moeten zijn en hier is het belangrijk er op te letten dat de informatie up to date en relevant is. De nieuwe Olympic Channel zal daarbij helpen. De Olympic Channel bestaat nu ongeveer een jaar en ik ben heel benieuwd naar eventuele verdere ontwikkelingen ook op het gebied van virtual en augmented reality!
Veel gedoe
De onderwerpen good governance, autonomy, transparency en ethics hangen allemaal samen. Hier is veel gedaan, maar hier moet ook nog veel gedaan worden. Steeds weer is er ergens gedoe en zolang er zo veel gedoe is, is er nog veel te doen. Ik zou willen dat het werk hier al klaar was, maar door de structuren van de internationale sportwereld moet het IOC hier het goede voorbeeld geven, maar kan aan de andere kant niet op iedere sportorganisatie harde invloed uitoefenen.
"Het belangrijkste is dat de aanbevelingen niet alleen op papier staan, maar ook echt worden geleefd"
Ik heb wel gemerkt dat als een organisatie geen goed werkende atletencommissie heeft, er misschien iets niet klopt. Sportorganisaties zouden daar niet bang voor moeten zijn, maar juist de meerwaarde er van in moeten zien. Daarom is er ook een aanbeveling van Olympic Agenda 2020 dat iemand slechts - als vertegenwoordiger van een Nationaal Olympisch Comité of een Internationale Bond - IOC-lid kan worden als die organisatie ook een atletencommissie heeft.
Maar het belangrijkste is denk ik dat de aanbevelingen niet alleen op papier staan, maar ook echt worden geleefd. Dit vooral, maar niet alleen op het gebied van de transparantie en de ethiek, maar ook het plaatsen van de sporter in het hart van de olympische beweging of het niet megalomaan willen maken van Olympische Spelen moet geleefd worden.
Geloofwaardigheid
Er is namelijk een gevaar in de sport. Ik ben er echt van overtuigd dat je met sport veel dingen kunt oplossen en het IOC is een wereldwijde organisatie die daarin voorop kan en moet lopen. Maar het IOC organiseert ook de Olympische Spelen en wil de sporters 'on and off the field' steunen. De geloofwaardigheid hier is essentieel voor de geloofwaardigheid van alle andere dingen die het IOC goed doet en goed kan doen in de wereld.
Volgende keer het antwoord op de vraag van Claudia Bokel aan Herman Ram, directeur van de Dopingautoriteit:
Beste Herman,
Minister Schippers heeft vorig jaar naar aanleiding van het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie een grote dopingconferentie georganiseerd. Zij vond dat het de hoogste tijd werd dat echt zou worden gebroken met het verleden en dat maatregelen zouden worden genomen voor de toekomst. Ook stelde zij dat de aanpak van doping een prioriteit voor de EU Sportministers zou moeten worden. Ben je tevreden met de ontwikkelingen sindsdien? Is het naar je kunt beoordelen inderdaad een prioriteit voor de EU Sportministers geworden en wat houdt zo'n prioriteit in? En als het nog niet het geval is, wat zou er nog moeten gebeuren om Nederlandse sporters gerust te kunnen stellen dat ze zich internationaal in een transparant, onafhankelijk anti-dopingsysteem bevinden?