De vraag van… Rien van Haperen, organisator van het EK Atletiek 2016 in Amsterdam
Aan… Mirka Janssen, gepromoveerd bewegingswetenschapper, opleidingsdocent bij de ALO Amsterdam, onderzoeksmedewerker van het lectoraat Bewegingswetenschappen en eigenaar van PLAYgrounds
De vraag
Sinds kort is er voor het eerst hard bewijs voor de stelling dat kinderen sociaal sterker worden door buitenspelen op het schoolplein. Hoe gaat jouw startup ‘Playgrounds’ daarop inspelen?
Het antwoord
Beste Rien, dankjewel voor je vraag! PLAYgrounds is ontstaan uit mijn promotieonderzoek, waarbij het doel was om de effectiviteit van het raamwerk van PLAYgrounds - dat gebaseerd is op effectieve maatregelen uit de literatuur en best practices uit de praktijk - te evalueren. De effectiviteit op beweeggedrag was heel duidelijk; op de interventiescholen steeg het percentage actieve kinderen van 40 naar 77%. Maar uit de observaties bleek ook dat meer kinderen met meer plezier bewogen, het aantal conflicten was afgenomen en kinderen meer opgeladen en rustiger terugkwamen in de klas. Er was duidelijk een meer coöperatieve omgeving ontstaan, waarin kinderen meer respect voor anderen hadden en meer zelfvertrouwen hadden gekregen, waardoor ze met plezier samen konden spelen.
"Kinderen die langere tijd in groepjes spelen blijken diepere contacten te hebben en kunnen beter zichzelf zijn zonder direct te worden gecorrigeerd"
Ik ben dus ook blij met het bewijs uit het onderzoek van Veiga, et al. (2016), waaruit blijkt dat kleuters die vaak buitenspelen met leeftijdsgenootjes beter in staat zijn conflicten op te lossen en sterker in hun schoenen staan. Met sensoren werd het gedrag van kinderen op het schoolplein gevolgd. Kinderen die langere tijd in groepjes spelen blijken diepere contacten te hebben, worden meer gezien als individu en kunnen beter zichzelf zijn zonder direct te worden gecorrigeerd. Kinderen die daarentegen alleen staan op het schoolplein hebben meer moeite emoties te herkennen bij andere kinderen.
Advies op maat
Onlangs is de officiële licentieovereenkomst tussen de Hogeschool van Amsterdam en PLAYgrounds getekend, waardoor ik PLAYgrounds als zelfstandige onderneming voort kan zetten en scholen op maat kan begeleiden bij het professioneel organiseren van het buitenspelen. We starten altijd met uitgebreide observaties op het plein, waarbij we de mogelijkheden van het plein en de begeleiding op het plein in kaart brengen en het effect daarvan op het beweeggedrag en de fysieke en sociale veiligheid van de kinderen analyseren. Op basis van de analyse maken we een advies op maat. In het begeleidingstraject is veel aandacht voor de kinderen die normaliter aan de kant staan.
"Het kind dat minder goed kan bewegen ligt vaak als eerste uit het spel, wat eveneens effect heeft op zijn sociale status"
De begeleider/docent heeft daar een belangrijke rol in. Daarom ondersteunen we de begeleider met handvatten voor successpellen, waarbij rekening gehouden wordt met verschillen tussen kinderen. Het kind dat minder goed kan bewegen ligt vaak als eerste uit het spel, wat eveneens effect heeft op zijn sociale status. Vanuit de PLAYgrounds visie zorgen we ervoor dat deze kinderen op hun niveau kunnen meespelen en dat de kinderen die juist heel goed zijn in bewegen meer worden uitgedaagd. Voor alle kinderen leuker dus! En voor de docenten een veel fijnere terugkomst in de klas met opgeladen kinderen!
'Ieder kind doet met plezier mee'
Ik vond het erg leuk dat ik juist deze vraag van jou kreeg, omdat we een speciaal PLAYgrounds atletiek-thema voor op het schoolplein aan het ontwikkelen zijn. Zoals je uiteraard weet, wordt vanuit de sportstimuleringscampagne EK atletiek 2016 van de gemeente Amsterdam, de vijf Amsterdamse atletiekverenigingen, stichting EK Atletiek, de Atletiekunie en andere partners ingezet op zoveel mogelijk Amsterdammers - jong en oud - op een laagdrempelige manier kennis te laten maken met atletiek. De campagnenaam is ‘JE KAN HET’, wat goed aansluit bij de PLAYgrounds visie, ‘ieder kind doet met plezier mee’.
"Na deze inspirerende workshop kunnen de docenten met de kinderen aan de slag op het schoolplein met ons atletiekpakket"
Vanaf april geven wij de workshop ‘atletiek op het schoolplein’, waarbij de atletiekonderdelen springen, werpen en lopen in (voor ieder kind) aantrekkelijke schoolpleinspellen zijn verwerkt. Na deze inspirerende workshop kunnen de docenten met de kinderen aan de slag op het schoolplein met ons atletiekpakket (spelmateriaal en spelkaarten). Zo leveren we een mooie bijdrage aan het doel van de stimuleringscampagne. Omdat in Amsterdam PLAYgrounds is opgenomen binnen de buitenspeelaanpak van het Amsterdamse scholenprogramma Jump-in en de atletiektoer van ‘JE KAN HET’ ook langs de scholen gaat, zijn we nu de laatste details aan het afstemmen met de projectleiding van de stimuleringscampagne. Je bent van harte uitgenodigd bij de workshop!
Ook in de toekomst hopen we een bijdrage te blijven leveren aan de gezondheid van de (Amsterdamse) kinderen. Vanaf september bieden we ook een naschoolse programmering, een buitenspeelprogramma voor 2- tot 4-jarigen (op VVE’s, kinderdagverblijven en peuterspeelzalen) en starten we met inspirerende workshops over bewegend leren op het schoolplein (neem maar eens een kijkje op onze pas gelanceerde website www.playgrounds.nu).
Volgende keer het antwoord op de vraag van Mirka Janssen aan Arno Knobbe, werkzaam als data scientist aan de Universiteit Leiden:
Beste Arno, je hebt meegewerkt aan het hierboven genoemde onderzoek naar de relatie tussen speelgedrag en sociale vaardigheden. Daarbij gebruikten jullie de innovatieve techniek RFID (radio-frequency identification devices). Wat voor waardevolle informatie geeft deze techniek bij jouw andere werkzaamheden (zoals binnen AISS, de schaatsploeg Lotto-Jumbo en Sport Data Valley)?