Waarom moeten wij als klein land tot de Top 10 behoren, 11 is toch heeeeeeeel goed!!!!!!??????? Laten we investeren in meer deelname mogelijkheden, zoals voor arme gezinnen, allochtone gezinnen, gehandicapten, ouderen, zeer jeugdige kinderen en meer. Dat heeft het toegevoegde waarde voor een betere samenleving gezien gezondheid en sociaal gedrag. De medailles komen vanzelf, kijk naar het scholensysteem van de USA en andere landen. Af van die maffe drang tot podiumsport en meer medailles middels sportagenda en dat soort methoden. We exporteren er geen tomaat of bloembol meer door.

Een ambitie als sportland is goed; het richt de pijlen op het beter presteren van ons totale topsportklimaat en is daarmee ook een verantwoording aan de maatschappij voor de publieke middelen die hieraan worden besteed. Het geeft ook richting aan een inhoudelijke invulling van het beleid.

De optelling van Rutten is echter helaas net zo willekeurig als het alleen kijken naar de resultaten op de Zomerspelen. Immers, het feit of een sport al dan niet op de Spelen staat is in veel gevallen nogal van willekeur en politieke besluitvorming afhankelijk. Taekwondo staat sinds de Spelen van Soeul op het programma, maar karate is een minstens zo grote gevechtssport. Telt een prestatie bij taekwondo daarom wel mee en die bij karate daarom niet? En nu karate in 2020 eenmalig op het programma staat, tellen we karate dan ook eenmalig mee?

Ook binnen de Spelen zijn er grote verschillen: een medaille bij het hockey is prachtig, maar de vierde plaats in het volleybal is gezien de wereldwijde concurrentie in deze sport een veel grotere prestatie. En die laatste tellen we niet mee in het meten van onze positie?

Kortom, een medaillespiegel op basis van de Spelen is volslagen willekeur. Een goede ranglijst van landen houdt rekening met de concurrentiekracht in een sport om een medaille te halen. Dat is goed mogelijk. Enkele jaren geleden is dit als vingeroefening al eens gedaan op basis van data van Gracenote en een methode van een van hun adviseurs. Daarbij wordt bij de concurrentie gekeken naar hoe dicht de onderlinge resultaten zijn, hoeveel landen (cq deelnemers uit verschillende landen bij individuele sporten) er meedoen en hoe dicht die bij elkaar liggen. Dat is een objectieve maat van de waarde van elk resultaat en laat dit niet afhankelijk zijn van de willekeur bij het samenstellen van het Olympisch Programma.

Jan Fransoo is President van de International Korfball Federation en was van 2009-2013 Vice-President van SportAccord, de overkoepelende organisatie van ruim 90 internationale sportfederaties.

Even voor de duidelijkheid: Dit is dus een berekening waarin de 100 meter van Dafne Schippers geen bijdrage levert aan de kracht van Nederland als sportland. Dit is een berekening waarin de 200 meter van Churandy Martina geen bijdrage levert aan de kracht van Nederland als sportland. Dit is een berekening waarin de handbalvrouwen en de volleybalvrouwen geen bijdrage leveren aan de kracht van Nederland als sportland. En de vijf kilometer van de Susan Kuijken, en de 1500 meter van Sifan Hassan. En de Europese titels op de meerkamp van Anouk Vetter en de 4x100 meter estafette, en dus in het algemeen dat fantastische EK Atletiek in Amsterdam. Allemaal voor niks geweest. Dit is toch de conclusie die ik moet trekken?

Het stuk van Sjak Rutten geeft een wat meer genuanceerd beeld op de nogal algemene doelstelling (top 10) van NOC*NSF. De medaillespiegel van een hele olympische cyclus. Een goede bijdrage!

NOC*NSF blinkt uit in het verwisselen van definities. Zo haalt zij vaak 'doelstelling' en 'ambitie' door elkaar. Men dient een doelstelling SMART te definiëren (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden). Het NOC gebruikt vaak de term 'ambitie' (eerzucht, begeerte om te verwerven). Ambitie is echter een mooie, maar vage term. Mooi, omdat je er niet op kunt worden afgerekend. Je kunt je dus geen buil vallen. Mooie beleidstaal. Maar de medaillespiegel is geen ambitieberekening maar een doelstellingberekening.

Uiteraard meet het NOC de medaillespiegel op de Olympische Spelen, want het NOC is primair verantwoordelijk voor de Nederlandse prestaties op juist de Olympische Spelen. Zij is niet verantwoordelijk voor andere sport prestaties, zoals een EK, WK, etc. Deze zijn primair de verantwoordelijkheid van de respectievelijke bonden.

De methodiek van elk model is in zekere mate subjectief. Absolute objectiviteit bestaat nu eenmaal niet. Enige willekeur is dus onvermijdelijk. Maar om deze willekeur 'volslagen' te noemen is misschien wat overdreven? Het ligt er maar aan door welk rietje naar de wereld kijkt. Het breedtesport-rietje heeft maar heel weinig te maken met prestaties op het absolute wereldtopsportniveau (OS). Die vergelijking gaat wel heel erg scheef. Ja, een top-tien is niet hetzelfde als een top-elf. Wie heeft er ooit gehoord van een top-elf? Een nieuwe meetlat?

Het ware wel verhelderend geweest indien dhr. Rutten enkele speficieke voorbeelden had gegeven van 'kleine sporten waar veel medailles te winnen zijn'. Misschien alsnog?

Je kunt verfijnen tot je een ons weegt. Hoe ver wil je gaan? Toch moet ik opmerken dat in de methodiek die door het NOC is gekozen het merkwaardig lijkt dat de waarde van een gouden medaille hetzelfde wordt gewogen als de waarde van een bronzen medaille. Een heel klein beetje verfijning zou toch wel mogelijk zijn? Je zou b.v. heel simpelweg kunnen stellen dat een gouden medaille drie punten waard is, een zilveren twee en een bronzen medaille één punt. Welke stand zou er dan uitkomen? Misschien kan dhr. Rutten dit nog even in zijn Excel-sheet verwerken? 

Kees Renzenbrink

Ik vind het een goed stuk van Sjak Rutten. Enerzijds omdat ik de mening deel dat je zomer- en wintersporten gezamenlijk moet bekijken in plaats van apart. Daarbij realiseer ik me ook dat dit lang niet voor alle landen is weggelegd, simpelweg vanwege hun klimaat. Op de winterspelen zie je immers geen Afrikaanse of Zuid-Amerikaanse landen terug. En Noorwegen (Nr. 2 in Sotsji) eindigde in Rio als 74e op de medaillespiegel. Is het daardoor een veel minder sportland dan NL?

Maar ik vind het stuk van Sjak vooral interessant omdat het aan het denken zet over wat nu precies onze gezamenlijke doelstelling voor NL als sportland zou moeten zijn. Een ambitie is goed, want het geeft richting. Maar als je een ambitie uitspreekt dan zul je die ergens moeten kunnen meten. Een top tien doelstelling kan daar heel handig voor zijn, mits je uitspreekt welke top 10 je hanteert en daarmee ook welke waarde je toekent aan de verschillende prestaties. We hebben 10 vierde plaatsen bereikt in Rio. Die prestaties vallen allemaal dus binnen de top 10 van hun sport, maar leveren geen medaille op en worden daardoor niet meegeteld in de medaillespiegel. Deze sporters behoren dus wel tot de top 10, maar wij als land niet. Klinkt dat logisch?

Wat ik een mooie conclusie vind is dat we in Rio in ieder geval breed goed hebben gepresteerd. Geen medailleregen binnen 1 sport (met een enkele sporter) zoals in Sydney, maar in de volle breedte waren de prestaties goed. OK, de verwachtingen lagen weliswaar soms wat hoger, maar 5e worden op de 100 meter is nog steeds een fantastische prestatie!

Volgens mij doen we het als sportland enorm goed. Kan het beter? Jazeker. Willen we dat ook? Ik wel. Maar laten we niet doen alsof we niet goed presteren als sportland. Laten we niet teleurgesteld zijn over het aantal medailles in Rio. Oh, en als je dan als teamleider toch teleurgesteld bent omdat je niet aan je eigen verwachtingen hebt voldaan, hou die de volgende keer dan voor je tot de laatste sporter klaar is. Een kwestie van fatsoen.

@Kees Renzenbrink

Helemaal eens met het onderscheid dat je maakt tussen ambitie en doelstelling. Een ambitie is van elastiek. De top tien sportland doelstelling is volgens de beide criteria - top tien medailleklassement en één medaille meer dan Londen - niet gehaald. Prompt kwam Maurits Hendriks weer met een ander criterium: we hebben nog nooit medailles gehaald op zoveel verschillende sporten. Dan wil je je dus als NOC*NSF niet laten afrekenen.

Op verzoek een voorbeeld van een kleine sport waarin veel medailles te halen zijn. Ik heb veel respect voor de zilveren medaille van Nouchka Fontijn. Maar met één overwinning zou zij al brons gehaald hebben. Dan is er sprake van een onontwikkelde sport, waarin door de vele gewichtsklassen veel medailles te winnen zijn. Als de doelstelling uitsluitend zou zijn zoveel mogelijk medailles te winnen (en daar kun je heel veel vraagtekens bij zetten), dan moet je dus in vrouwenboksen investeren.

Overigens heb ik tientallen ideeën over manieren om meer medailles te winnen. Ik denk dat heel veel sportliefhebbers die hebben. Daarom is het te wensen als NOC*NSF bij de evaluatie het grote publiek zou betrekken in plaats van te blijven ronddraaien in de cirkel van de sportbonden. Durf eens te gaan voor onorthodoxe en originele ideeën.