door: Leo Aquina | 16 juli 2015
“Je moet de commerciële gedachtegang loslaten”, zegt Chester Berkel. De accommodatiebeheerder van Sporthal de Houtzagerij in de Haagse Schilderswijk is bewust bezig met gezonde voeding in zijn sportkantine. Winst uit de horeca bij een sportaccommodatie is volgens hem bijzaak: “De gemeente moet anders naar die horeca kijken, meer als een service voor de burger dan als een verdienmodel.” Berkels inzet voor een gezonder voedingsaanbod in de kantine sluit aan bij het project ‘Samenwerking in de zaalsport – naar meer zeggenschap over de accommodatie’ van een aantal zaalsportbonden op initiatief van de Nevobo. Het stimuleren van een gezond voedingsaanbod in samenspraak met gemeenten en andere lokale partijen maakt deel uit van dat streven.
De Houtzagerij heeft naast een sporthal ook een zwembad. Het sportcentrum huisvest momenteel geen verenigingen, maar de sporthal wordt dagelijks bezet door scholen, particuliere huurders en welzijnsorganisaties. Daarnaast krijgen in het zwembad dagelijks honderden kinderen zwemles. Natuurlijk heeft de accommodatie een eigen kantine.
Energiedrank en chips
Berkel kwam via de gezondste basisschool van Den Haag op het idee om zijn kantine meer op gezonde voeding in te richten.
“Ik was als manager van het sportcentrum uitgenodigd op een brainstormsessie met onder anderen Prinses Laurentien en de wethouder om samen met de kinderen te kijken hoe het er in de wijk voorstaat. Om een antwoord te krijgen op vragen als 'wat is het aanbod' en 'wat zijn de behoeftes'. Daar bleek dat er best behoefte is aan gezondere voeding, maar het is vaak moeilijk om die keuze te maken, ook om financiële redenen. Overgewicht is een groot probleem in deze wijk.” Berkel vroeg de kinderen waarom zij vaak voor ongezonde producten kozen.
“De kinderen zeiden dat die ongezonde producten in de supermarkt binnen bereik en meer in het zicht liggen, bovendien is het goedkoper. Als ze twee euro meekrijgen voor de lunch wordt er snel gekozen voor energiedrank en chips. Voor een fruitsapje en een zakje nootjes ben je namelijk al snel vier euro kwijt.”
Vloeibaar olijfvet
Berkel besloot kritisch te gaan kijken naar het aanbod in de kantine van Sporthal de Houtzagerij. “In ons pand zit ook de organisatie Work out Wise, die zich bezighoudt met de problematiek van overgewicht bij kinderen. Als ik daar zelf ook mijn steentje aan bij kan dragen, is dat heel mooi.” Berkel ging op zoek naar gezonde alternatieven voor het traditionele aanbod in de kantine.
"Ik bied gezonde chips iets goedkoper aan dan de ongezonde chips. Ik denk dat het weinig zin heeft om ongezond voedsel te verbieden"
“Je moet dan denken aan luchtgebakken chips, nootjes, smoothies. Ik probeer die producten aantrekkelijker te maken bijvoorbeeld door de gezonde chips iets goedkoper aan te bieden dan de ongezonde chips. Ik denk dat het weinig zin heeft om ongezond voedsel te verbieden. Er is voor een kind niets lekkerders dan een patatje na het zwemmen, maar wij kunnen wel kijken hoe we het klaar maken. We bakken de patat tegenwoordig bijvoorbeeld in vloeibaar olijfvet.”
Horeca in eigen beheer
Berkel kan zich zijn inspanningen voor de gezonde sportkantine alleen veroorloven omdat Sporthal de Houtzagerij een unieke positie heeft. “Het is de enige locatie binnen de gemeentelijke sportaccommodaties in Den Haag die de horeca in eigen beheer heeft”, licht hij toe. “Wij werken met mensen van het werkgeversservicepunt van de gemeente. Zij helpen mensen terug naar werk en die mensen kunnen tijdelijk bij ons aan de slag om weer ervaring en werkritme op te doen. Voor de winst hoeven we het niet te doen want onze omzet is honderd euro per dag.”
Berkel heeft in het verleden wel de afweging gemaakt om een pachter in de kantine te zetten. “Dat zou zo’n 18.000 euro per jaar opleveren aan inkomsten, maar dat gaat een pachter er nooit uithalen. Dat zie je in veel Haagse sportaccommodaties waar horecaondernemingen zijn verpacht. Die hebben problemen omdat ze overdag niet open gaan voor zes koppen koffie en een broodje. In het weekend verhuren ze het dan voor feesten. Dat kan de bedoeling niet zijn.”
Geld verdienen
Afhankelijk van de doelgroep die er bij een locatie binnenkomt, zal een pachter zich in minder bedeelde buurten niet snel richten op gezonde voeding, simpelweg omdat zij geld willen verdienen. “Pachters zullen niet snel gezonde producten aanbieden tegen een lagere marge of populaire producten uit het assortiment halen”, aldus Berkel. Hij maakte in Sporthal de Houtzagerij een andere keuze.
“Ik vind de winst niet zo belangrijk, zeker als ik kijk naar de doelstellingen die de gemeente heeft met ons sportcentrum. Moet ik nou voor drie à vierduizend euro winst heel commercieel gaan denken? Als je echt wil werken aan een gezonde sportkantine moet je als gemeente het heft in handen nemen en je moet de commerciële gedachtegang loslaten. Dat wil niet zeggen dat je er geen geld aan mag verdienen, maar je prioriteit moet zijn om mensen bewuster te maken van wat voeding met je lichaam doet.”
Voor meer informatie: jongerenopgezondgewicht.nl of www.gezondesportkantine.nl