door: Marc Hoeben | 5 februari 2015
Des te groter de bedragen en des te geringer het inkomen, hoe groter de verleiding is om je in te laten met gokpraktijken. In navolging van de ‘Code of Conduct’ van de internationale sportersvakbond EU Athletes komt nu ook NLSporter - 'de onafhankelijke belangenorganisatie voor topsporters' - met tien gouden regels, om te voorkomen dat sporters zich inlaten met matchfixing en betting.
In de aanhef van het zelf verspreide bericht over de ‘Golden Rules' heeft NLSporter het over ‘jonge sporters die bij de McDonald’s worden gepaaid met een gratis maaltijd en een paar spaarcenten, om vervolgens verstrikt te zitten in een web van omkoping en malafide organisaties. De verhalen over matchfixing in het voetbal en de tennissport, over grote goksyndicaten en schimmige buitenlandse organisaties zijn alom bekend. Steeds vaker worden sporters benaderd om deals te sluiten. Maar wat kan een sporter nu zelf doen om ervoor te zorgen dat hij/zij niet in de problemen komt?’
Zelf, zegt Sjoerd Hamburger met de hand op zijn hart, werd hij nooit benaderd voor het fixen van een wedstrijd. De voormalige toproeier, tegenwoordig voorzitter van NLSporter, kan zich wel een WK roeien in Nieuw-Zeeland herinneren waar de deelnemers tot hun verbazing ontdekten onderwerp te zijn van gokpraktijken.
“Daar stonden we van te kijken, dat er op de uitslagen van onze wedstrijden gegokt kan worden. Dat is in zulke landen heel normaal, je kunt bijna overal op gokken. Grappig genoeg bleek onder de roeiers bijna niemand te weten hoe het werkte.”
'Golden Rules'
Maar Nederland begint zo langzamerhand de naïviteit en onschuld op dit gebied kwijt te raken. Recentelijk kwamen enkele oefenwedstrijden van betaalde voetbalclubs tijdens de winterstop in de media aan bod; de Volkskrant publiceerde uitgebreid over matchfixingpraktijken van Aziatische kartels in relatie tot wedstrijden van Willem II.
Hamburger geeft toe dat de publicaties en de aandacht mede hebben geleid tot het lanceren van de ‘Golden Rules.’ Het voorbeeld van het verleiden van sporters met een BigMac komt tegen de achtergrond van de ernst van de actualiteit misschien tamelijk onschuldig over, weet hij, maar daar kan het wel allemaal mee beginnen.
"Jonge sporters weten niet dat ze jaren geschorst kunnen worden als ze zich inlaten met zulke praktijken"
“Het kan daarna een heel moeilijk verhaal worden. Het gaat om het onderkennen van een patroon. Die BigMac kan leiden tot de opmerking dat je de vorige keer door die persoon toch zo goed bent geholpen en dat hij toch echt het beste met je voorheeft. Talenten weten vaak niet wat het risico is. Ze vinden het heel normaal na een prestatie te kunnen horen dat ze zo goed zijn en daarom wel een extraatje mogen hebben. Maar als je geld krijgt zonder een tegenprestatie te moeten leveren, daar zit juist dat risico in. Wij horen veel verhalen, meestal anoniem. Veel vragen komen voort uit onbegrip. Jonge sporters weten niet dat ze jaren geschorst kunnen worden als ze zich inlaten met zulke praktijken. Het is zaak dat ze meteen aan de bel trekken, bij de coach of bij de club.”
Check Google
NLSporter geeft het advies Google te gebruiken om mensen na te trekken. “Dat klinkt heel simpel,” zegt Hamburger. “Maar het is wel zo: er staat nu eenmaal niet iemand met een bordje 'boef' om de nek langs het veld. Als je je toch niet helemaal prettig voelt bij het verzoek om bij een club uit Bakoe te komen handballen, dan is het verstandig eerst te checken hoe het land en de club bekend staan en of het wel zo normaal is dat je daar een heel goed salaris voor een seizoen kunt verdienen. Je hoort van veel sporters dat het hen niet zal overkomen. Maar ze weten vaak niet waar ze op moeten letten.”
Hamburger zegt niet de indruk te hebben dat matchfixing massaal is ingeworteld in de Nederlandse sportcultuur. “Maar het kan zich wel overal voordoen, dus ook bij de jeugdwedstrijden en bij de lagere niveaus waar sporters juist minder of geen inkomen hebben en het geld goed kunnen gebruiken. Het is onze taak als belangenorganisatie om ze hiertegen te bewapenen. De 'Golden Rules' zijn de regels die we zelf gebruiken bij advies, we hebben in totaal 250 sporters hiermee bereikt. Zij zijn op de hoogte of zijn op een voorlichtingsbijeenkomst geweest. Het is niet zo dat ze zelf met vragen kwamen omdat ze bedreigd waren door een schimmige Chinees.”
Licht afwijkend van 'Code of Conduct'
De gouden regels van NLSporter wijken nauwelijks af van de Code of Conduct van EU Athletes, legt Hamburger uit, maar op een enkel punt is er wel een nuanceverschil. “Bij hen wordt meer nadruk gelegd op de pakkans voor overtreders. Wij vonden dat we een iets andere toon moesten aanslaan en daarbij hebben we het zo simpel mogelijk gehouden, omdat het vaak om jonge mensen gaat en niet iedereen een hogere opleiding heeft genoten.”
De tien gouden regels van NLSporter
1. Zorg dat je de regels van je sport kent.
2. Wed nooit op je eigen sport.
3. Wees voorzichtig met gevoelige informatie die voor gokkers interessant is.
4. Fixen of beïnvloeden van het natuurlijke verloop is absoluut verboden, van welk onderdeel van een wedstrijd dan ook.
5. Meld onmiddellijk als je benaderd wordt voor mogelijke matchfixing (bijvoorbeeld bij het Vertrouwenspunt Sport van NOC*NSF of bij NL Sporter).
6. Ook mensen in je omgeving die gokken zijn een risico voor jou als sporter, wees op je hoede.
7. Neem nooit iets aan als daar geen directe tegenprestatie tegenover staat.
8. Doe zelf onderzoek (Google) als je door een externe partij benaderd wordt.
9. Als je ergens over twijfelt of problemen krijgt, vraag dan direct om hulp voordat de situatie te serieus wordt.
10. Wedstrijdbeïnvloeding komt uit en de verantwoordelijken worden gezocht. Blijf daarom altijd ver van gokken en geniet van je sport.
Voor meer informatie over NLSporter: www.nlsporter.nl of kijk op Facebook