door: Lennart Bloemhof | 20 februari 2014

Wat begon met een prikkelende opmerking van Johan Derksen in het tv-programma Voetbal International, is inmiddels uitgerold tot een landelijke campagne om de eet- en drinkcultuur van voetbalkantines in Nederland te veranderen. Sportpresentator Wilfred Genee is initiatiefnemer van de actie ‘Vullen of Voeden’, waarin hij samen met omroep WNL en de Stichting Meer dan Voetbal probeert gezonder eten en drinken op de menukaart van voetbalkantines te krijgen.

'Wilfred denkt voetbalkantines te kunnen bewegen af te stappen van bitterballen en frikadellen en over te gaan op appeltjes en onbespoten groenten. Ik vind het een nobel streven, maar denk niet dat het lukt', zei Johan Derksen op 23 december, tijdens de laatste aflevering van tv-programma Voetbal International in 2013. Die uitspraak motiveerde de heren een weddenschap in het nieuwe jaar aan te gaan: Genee moet vijftig voetbalclubs in 2014 bewegen om een gezonder menu op te stellen om het ongelijk van Derksen te bewijzen. Het bleek het startschot van de campagne ‘Vullen of Voeden’.

“Met die instelling van Johan zou je nooit iets kunnen veranderen”, zegt Genee over het aangaan van de weddenschap. Kort na de uitzending werd Genee al benaderd door WNL, die in het kader van een ledenwerfactie en onder de noemer ‘Wij Nederland’ graag op het plan van Genee wilde inhaken. Via Wij Nederland kunnen nieuwe leden van de omroep hun inschrijfgeld (6 euro) doneren aan een van zes goede doelen. ‘Vullen of Voeden’ is daar nu een van.

Ook belde Genee al snel met een geïnteresseerde Meer dan Voetbal-directeur Edu Jansing, waarna de samenwerkingspartners voor de actie compleet waren. Meer dan Voetbal helpt mee de actie te promoten.

Keuze
De actie rond voetbalkantines heeft als brede aanleiding het boek dat Genee samen met zijn vrouw schreef en in november vorig jaar presenteerde. Daar komt ook de titel ‘Vullen of Voeden’ vandaan. In het boek geven voedingexperts tips en inzichten over gezond eten voor kinderen. “Wij hebben dat boek geschreven vanuit een intrinsieke motivatie vanwege onze interesse voor gezonde voeding bij de opvoeding van onze kinderen”, zegt Genee.

Het boek leverde hem bij Johan Derksen al snel de bijnaam ‘Wilfred Radijs’ op, maar kon niet verhinderen dat Genee op het idee kwam om de tips uit zijn boek te delen met voetbalkantines; van oudsher bekend als bastions vol ongezond voedsel. Het gaat Genee niet om het uitbannen van de vette of zoete hap. Hij wil met zijn actie de keuze voor de gezonde hap introduceren, want die mist nog wel eens volgens hem. Terwijl het vooral voor kinderen belangrijk is om die keuze wel te hebben.

“De actie is daarom ook absoluut geen opgestoken vingertje”, benadrukt Genee. “We hebben bewust gekozen voor de titel ‘Vullen of Voeden’. Eet gerust een kroket, maar neem ook eens een salade, smoothie of een gezonde wrap.”

Starterspakket
Voetbalclubs die mee willen doen aan de campagne krijgen een zogenaamd starterspakket dat bestaat uit keukenapparatuur, gezonde recepten die makkelijk klaar te maken zijn en een persoonlijke uitleg van een topkok, zoals Robert Kranenborg. De pakketten kosten 2000 euro per stuk en moeten betaald worden via Wij Nederland. Enige voorwaarde voor clubs om mee te doen aan de actie is dat ze zich minimaal voor een jaar verbinden aan de campagne.

Genee benadrukt dat de campagne nog wel in de opstartfase zit: “We zijn nu voornamelijk bezig met de communicatie rond de actie. Er staan nu een kleine dertig geïnteresseerde clubs op de lijst, maar het is belangrijk om te benadrukken dat alleen de eerste vijftig clubs in aanmerking komen voor een starterspakket. Hoeveel pakketten we straks precies uit kunnen delen, is afhankelijk van het geld dat via Wij Nederland binnenstroomt.”

Wel heeft de tv-presentator een alternatief plan klaarliggen, mocht de ledenwerfactie van WNL - die tot 1 april loopt - niet genoeg geld in het laatje brengen. “Ik ben nu bijvoorbeeld in gesprek met Philips of zij misschien voor de keukenapparatuur willen zorgen. Het is denk ik een actie die zich goed leent voor sponsoring, omdat gezonde voeding een ontzettend relevant en actueel thema is.”

Zelfbewust
Zelf let Genee voornamelijk sinds de geboorte van zijn kinderen nauwlettend op zijn eten en drinken. “Daarvoor at ik in voetbalstadions ook vaak een snelle hap. Maar ik merk wel dat je een stuk fitter word als je gezond eet en er ook veel meer energie van krijgt. Dat is belangrijk bij mijn werk, want dat kent best veel onregelmatigheid.”

“Maar ik eet ook nog wel eens een frietje, hoor”, stelt Genee gerust. “Als mensen dat dan zien, zeggen ze: ‘Maar meneer Genee, dat mag toch helemaal niet?’ Natuurlijk wel, zeg ik dan. Het gaat er vooral om dat je de keuze hebt om gezond of ongezond te eten.”
    
Gezonde keuzes in ‘Vullen of Voeden’ focussen niet alleen op eten, maar ook op drinken. Zo vinden zwaar gesuikerde flesjes energiedrank gretig aftrek in de gemiddelde voetbalkantine. “Meer groente, meer fruit en meer water zijn niet voor niets de hoofdpunten in ons boek”, benadrukt Genee. “Met water kun je zo ontzettend veel verschil maken. Mijn dochter drinkt vooral vruchtensappen en water. Dat is heel goed. Op onze website willen we dat straks ook inzichtelijk maken. Bijvoorbeeld door het aantal klontjes suiker dat in een energiedrankje zit uit te lichten.”

Veranderen van gewoonte
De sportjournalist heeft er alle vertrouwen minimaal vijftig voetbalkantines gezond te maken in 2014. “Verder zijn er ook heel veel andere verenigingen die contact met ons hebben gezocht en graag willen meedoen, zoals roeiverenigingen. Ik ben blij dat ons tv-programma blijkbaar die impact heeft, maar mijn doel is om het straks vooral normaal te maken dat mensen een keuze hebben in de sportkantine, zonder invloed van tv-programma’s of campagnes. In de jaren zestig was het op verjaardagfeestjes ook heel normaal om sigaretten in bekertjes op tafel te zetten, tot roken ongezond bleek. Het gaat om het veranderen van de gewoonte.”

Daarnaast hoopt Genee dolgraag de weddenschap van Johan Derksen te winnen. Bij winst gaat het Voetbal International-team, met Derksen in schort voorop en verder René van der Gijp, Johan Boskamp en Genee zelf, koken bij een van de vijftig aangemelde voetbalkantines. Ook worden er vijf kantines uitgenodigd voor het bijwonen van een Voetbal International-uitzending. Derksen denkt nog na over een tegenprestatie, mocht hij de weddenschap winnen.

Voor meer informatie: Vullen of voeden  en WijNederland.tv