door: Leo Aquina | 17 januari 2019

Op 8 Februari 2019 is het 22 jaar en 33 dagen geleden dat de laatste Elfstedentocht werd verreden. Het is de langste ‘Elfstedenloze’ periode sinds de eerste officiële tocht der tochten in 1909. De winters zijn simpelweg niet meer streng genoeg in Nederland. Schaatsen op natuurijs is een zeldzaamheid geworden. In Zweden is dat anders. Op het Runnmeer ligt ieder jaar een geveegde baan van zo’n 50 kilometer lang voor schaatsliefhebbers. Het is een alternatief voor de alternatieve Elfstedentocht die jaarlijks op de Oostenrijkse Weissensee wordt gehouden. “Wij trekken een ander publiek”, aldus organisator Christian van Dartel. “De mensen komen ook deze kant op om van de natuur te genieten.”

Christian van Dartel reisde in 2005 voor het eerst naar Zweden om een geschikte locatie te zoeken voor een marathonwedstrijd. “We kwamen uit bij Falun en het Runnmeer. Het is hier ‘ijszeker’ en de plek is goed te bereizen vanuit Nederland.” De eerste marathonwedstrijd op het Runnmeer volgde in 2006 en weer een jaar later vertrok Van Dartel zelf voorgoed naar Zweden. 

Gouden kans
Hij wilde aanvankelijk met de beroemde marathonschaatsende broers Henri en René Ruitenberg en de schaatsbond KNSB een internationaal circuit opzetten van marathonklassiekers, met wedstrijden in onder meer Finland, Oostenrijk, Canada en Zweden. Dat is uiteindelijk nooit echt van de grond gekomen. “Er lag een gouden kans, maar die is door de KNSB zelf om zeep geholpen”, aldus Van Dartel. “De bond wilde alles helemaal in eigen hand houden, omdat ze dachten dat ze er veel aan konden verdienen. Maar ja, ze kregen de sponsoring niet rond.” 

Echt rouwig is Van Dartel er uiteindelijk niet om. “Het is nu eenmaal zo gelopen. Op dit moment hebben wij hier iedere winter een prachtige ijsbaan, waar zowel de lokale bevolking als de toeristen veel plezier aan beleven.” Toen Van Dartel in 2007 naar Zweden emigreerde, werd er nog nauwelijks geschaatst op het Runnmeer. “Wij zijn destijds klein begonnen. De gemeente wilde graag toeristen trekken en was bereid daar geld in te steken. We zijn begonnen met het vegen van een baantje van 5 kilometer. Ik wilde een stabiele organisatie hebben en langzaam doorgroeien. Tegenwoordig hebben we zestien vrijwilligers die met vier tractoren en zes quads een baan van 50 kilometer schoonhouden.”

Langlaufschaatsen
Voor Van Dartel is de lokale bevolking minstens zo belangrijk als de Nederlandse schaatstoeristen. “Het gaat ook om duurzaamheid op de lange termijn. Het aantal mensen dat schaatst onder de lokale bevolking is verachtvoudigd. De Zweden schaatsen overigens op een andere manier. Het is meer langlaufschaatsen met prikstokken en genieten van de natuur. Nederlanders binden de klapschaats onder en willen graag lang en hard schaatsen.”

Op de ijsbaan op het Runnmeer wordt vanaf half oktober tot begin april geschaatst. Van Dartel: “In oktober is dat meestal nog niet op een geveegde baan, maar er is altijd wel ergens een meertje dicht. Vanaf begin januari is normaal gesproken de hele geveegde baan open en we vegen meestal door tot ongeveer half maart.” Het schaatstoerisme is een behoorlijke impuls voor de lokale economie. “Als het om Nederlanders gaat, moet je toch rekenen op zo’n vier- tot vijfduizend overnachtingen per jaar. Een toerist levert per dag toch zo'n 150 euro op”, rekent hij uit. 

Zat van drukte en carnaval
In februari organiseert Van Dartel de Runn Winterweek. “In die periode organiseren we tochten, waaronder ook één van 200 kilometer. Daarnaast zijn we gastheer van de Skate for Air Daylight Challenge. Mensen kunnen dan van zonsopgang tot zonsopgang schaatsen om geld op te halen voor de bestrijding van taaislijmziekte." 

Skate for Air organiseert ook een Skate for Air Classic op de Weissensee. Van Dartel ziet de Oostenrijkse schaatslocatie niet als concurrent. “Bij ons komen vaak mensen die eerder op de Weissensee zijn geweest en die de drukte en het carnaval een beetje zat zijn. Ze willen vooral gewoon lekker rustig kunnen schaatsen in de natuur.”

Voor meer informatie: www.runnwinterweek.se