door: Nelleke van der Heiden | 17 januari 2019
Het Nederlandse zorgstelsel is vooral gebaseerd op zorg en ziekte. Nu we met z’n allen steeds ouder worden, zou het denken vanuit ziekte en behandeling moeten verschuiven naar het ontwikkelen van gezond gedrag en een gezonde leefstijl. Daarom komt Fontys Sporthogeschool in september met de nieuwe master Healthy Ageing Professional, die professionals gaat opleiden die het voortouw kunnen nemen in deze transformatie.
Kenny Janssen is coördinator van de nieuwe master. In Groningen bestaat de opleiding al twee jaar succesvol. In Eindhoven kunnen studenten vanaf september terecht voor deze master. “Het is een brede master die voor iedereen interessant is die zich met mens en maatschappij bezighoudt”, zegt Janssen.
Visie verbreden
Het is daarom de bedoeling dat er studenten op afkomen vanuit verschillende disciplines zoals fysiotherapie, verpleegkunde en sport. “Met die studenten creëren we communities of learners. Zij verbreden hierdoor hun visie, bijvoorbeeld door een dag met een ander mee te lopen. Hoe zou een diëtist dit aanvliegen? Hoe gaat een fysiotherapeut hiermee om? Een sportkundige is vooral gericht op lichaamsfuncties, een sociaal werker meer op meedoen in de maatschappij. Wat kunnen zij van elkaar leren?”
Janssen streeft dus naar een gevarieerde studentengroep. De master valt daarom niet onder de verzamelnaam ‘Sportkunde’. “De opleiding sluit wel naadloos aan op een Sportkunde-bachelor. Natuurlijk is bewegen een essentieel onderdeel van preventie en gezonder ouder worden, maar de fysieke gezondheid is slechts één van de pijlers. Mentale gezondheid en zingeving zijn ook essentieel.”
“Studenten weten ons nu al te vinden en we zijn nog niet eens met de marketing begonnen”
Complexe vraagstukken
Vooraf is onderzoek gedaan naar de behoefte aan de opleiding onder werkgevers en studenten, vertelt Janssen. De resultaten waren bemoedigend genoeg om door te gaan met de ontwikkeling van de opleiding. “Studenten weten ons nu al te vinden en we zijn nog niet eens met de marketing begonnen.”
Werkgevers gaven aan veel behoefte te hebben aan professionals die complexe vraagstukken op het gebied van gezond ouder worden kunnen onderzoeken en aanpakken. Dat is ook precies waar de master om draait, zegt Janssen. De studenten gaan een belangrijk deel van de tijd met een concrete onderzoeksvraag aan de slag.
Oplossingen zoeken
Een voorbeeld: hoe moet je thuiszorg inrichten zodat kwetsbare ouderen zo lang mogelijk thuis kunnen wonen? De studenten moeten op macroniveau kijken naar ontwikkelingen in de samenleving en in beleid, onderzoeken hoe verschillende organisaties kunnen samenwerken en kijken naar wat er binnen de organisatie zelf moet gebeuren. “Op al die niveaus zoeken ze oplossingen zodat ouderen langer thuis kunnen blijven. Gedurende driekwart van de opleidingstijd zijn ze met onderzoek bezig en het laatste kwart gaan ze de oplossing ook echt implementeren.”
“Afgestudeerden weten veel meer over gezond oud worden en kunnen beter samenwerken met verschillende professionals en organisaties”
Het allerbelangrijkste is volgens Janssen dat de opleiding en de studenten gaan bijdragen aan die noodzakelijke kentering in het denken. “De zorgkosten worden steeds hoger. We denken te veel vanuit zorg en ziekte. We moeten een omslag maken naar preventie, gezond gedrag en een actieve leefstijl.”
Verouderingsvraagstukken
Voor hem is Geertje, de oudste levende vrouw in Nederland, een perfect voorbeeld. Ze is 113 jaar en liep maar liefst 40 keer de Nijmeegse Vierdaagse. “Vanaf je geboorte word je oud, maar we richten ons niet op baby’s en kinderen. En ook niet alleen op 80-plussers, want het is te laat om op je 80ste pas gezond te gaan leven. Vanaf het 30ste levensjaar komen er serieuze verouderingsvraagstukken kijken.”
Daar zetten studenten uit de zorg, welzijn en sport dus samen hun tanden in. Zo leren ze als studenten al veel van elkaars disciplines, maar weten ze vooral ook als professionals makkelijker de samenwerking te vinden tussen de verschillende vakgebieden. Want, zegt Janssen, de opleiding leidt niet tot een concreet nieuw beroep, maar zorgt vooral voor verdieping van het eigen beroep.
“Afgestudeerden weten wel veel meer over gezond oud worden en kunnen beter samenwerken met verschillende professionals en organisaties”, zegt hij. In dat kader is hijzelf daarvan het goede voorbeeld. Janssen heeft een sportachtergrond en hij coördineert de opleiding samen met Lia Baars die een psychologie-achtergrond heeft met een specialisatie in dementie.
“Het gaat om het leren stimuleren dat mensen zelf de regie van het ouder worden in handen nemen”
Zelf de regie in handen nemen
Ook het volgende punt is in de ogen van Janssen belangrijk. “Het gaat om het leren stimuleren dat mensen zelf de regie van het ouder worden in handen nemen. Veel meer dan om het ontwikkelen van nieuwe zorgproducten. Daar houden de studenten zich alleen mee bezig als die producten bijdragen aan het zelf de regie in handen nemen.”
Janssen vertelt dat er plek is voor dertig voltijd- en dertig deeltijdstudenten. Om nauw samen te werken en optimaal van elkaar te kunnen leren, zullen de communities of learners kleiner zijn. Janssen denkt aan groepen van ongeveer tien personen.
Voor meer informatie: master Healthy Ageing Professional