door: Nelleke van der Heiden | 13 december 2018

Of je nou van je angsten af wil, een goede moeder wilt zijn of op zoek bent naar een andere baan, door intelligent te bewegen kun je vaardigheden ontwikkelen om je verlangens werkelijkheid te laten worden. Dat is de overtuiging van Fabio D’Agata. Hij schreef het boek ‘Intelligent bewegen’.

Fabio D’Agata is directeur van SPAT verandert, het bedrijf dat gedragsverandering stimuleert met behulp van ‘intelligent’ bewegen. Deze methode is ontstaan uit zijn eigen ervaringen. Rond zijn 23ste had hij een tijd lang last van paniekaanvallen. “De verbinding met mijn lichaam was verbroken’’, blikt D’Agata terug. “De aanvallen kwamen overal oppoppen en verrasten me. Mijn lichaam sloeg op tilt. Het werd zo erg dat er maar één ding op zat: ik moest dit tot op de bodem uitzoeken, anders had ik geen leven meer.” 

Zin in het leven
D’Agata onderzocht hoe het zo spaak kon lopen en wat er dan met zijn lichaam gebeurde. “Ik merkte dat als ik bewoog de negatieve gedachten meer naar de achtergrond verdwenen en ik weer zin kreeg in het leven. Je moet iets positiefs hebben in moeilijke tijden en dat was lichaamsbeweging voor mij. Ik was altijd wel fysiek fit, maar mentaal en emotioneel had ik het niet op orde.” 

D’Agata ging lezen, heel veel lezen. “Over dingen waar ik geen verstand van had, over het brein en over het gevoelsleven. Ik las van keiharde wetenschap tot zweverige spiritualiteit en alles ertussen. Ik was op zoek naar antwoorden.” Hij kwam tot het inzicht dat het lichaam uit drie elementen bestaat: het fysieke lichaam, het brein en het gevoelsleven, en dat die drie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. 

Beweegmethode
Met dat uitgangspunt ging D’Agata anders bewegen. “Je moet niet alleen bewegen om spieren te kweken of af te vallen. Dat is veel te dun. Het is niet voor niks dat 60 procent van de sporters met goede voornemens in februari alweer is gestopt.” 

D’Agata ging bewegen om van zijn angsten af te komen. “Maar iedereen heeft een verlangen. Je hebt het niet naar je zin op je werk en wilt dat dat verandert. Of je wilt bijvoorbeeld een goede moeder zijn na de geboorte van je eerste kind.” Voor al die verlangens ontwikkelde D’Agata zijn beweegmethode. Daar is niet alleen het boek Intelligent bewegen uit voortgekomen, maar ook zijn bedrijf SPAT verandert. 

Zelfbeheersing
Wat houdt dat intelligente bewegen precies in? Het gaat om vaardigheden op alle drie de elementen van het lichaam. D’Agata legt aan de hand van zijn eigen ervaringen uit hoe het werkt. “Ik wilde van mijn paniekaanvallen af en bedacht wat ik daar fysiek voor nodig had: kracht, een reëel zelfbeeld en emotionele zelfbeheersing, want bij paniek had ik mezelf niet in de hand.” 

Voor de kracht deed hij aan fanatieke voetbaltrainingen. Om de zelfbeheersing aan te pakken, ging hij bewust de confrontatie met zichzelf aan als het spannend werd. Werd hij boos of bang, hoe kon hij zich dan beheersen? Hij merkte dat het elke week een beetje beter ging. “Raakte ik in paniek in de auto, dan kon ik natuurlijk niet even gaan sporten. Maar omdat ik mijn zelfbeheersing had getraind, merkte ik dat het lukte om rustiger te blijven.” Voor het reële zelfbeeld gaf D’Agata zichzelf feedback over wanneer hij zichzelf onder- of overbelastte. Zo werd het beeld van het vermogen van zijn lichaam voor hem steeds reëler.

Goede moeder
Ander voorbeeld: de goede moeder. Zij wil bijvoorbeeld kunnen ingrijpen als haar kind in gevaar is. De fysiek trainbare vaardigheid is dan het reactievermogen. D’Agata noemt nog een voorbeeld: de copiloot die gezagvoerder wil worden. “Van hulpje naar baas. Die moet snel kunnen schakelen en oplossingen bedenken in het moment. Met hem zijn we aan zijn creativiteit gaan werken en presteren onder tijdsdruk. Hij moest met gewichten in zijn handen ingewikkelde puzzels oplossen binnen een bepaalde tijd. Zo was hij zijn lichaam aan het trainen en tegelijkertijd creatief aan het nadenken.”

Hij vervolgt: “En om zijn geheugen te trainen, zodat hij hele procedures uit zijn hoofd kon leren, deed hij een oefening met rennen naar pionnen waar cijfers onder stonden. Tussendoor kreeg hij steeds een andere oefening en dan rende hij weer naar een pion met een getal. Zo ontwikkelde hij een steeds beter geheugen.”

Interne mechanismen
Met zijn team bij SPAT verandert helpt hij mensen om hun verlangens waar te maken. Hij baseert zich niet alleen op eigen ervaringen en eindeloos leeswerk, maar sprak ook de nodige deskundigen. Van wetenschappers als Erik Scherder, Margriet Sitskoorn en Roy Erkens leerde D’Agata hoe cognitie, emotie en het fysiek met elkaar samenwerken. Erkens wees hem er bijvoorbeeld op dat het lichaam door de eeuwen heen is geëvolueerd om zich aan te passen aan de nieuwe tijd, maar dat er ook nog mechanismen zijn achtergebleven die al lang niet meer nuttig zijn. Dat kan zorgen voor mismatches in je lichaam waar je mee moet leren dealen. 

“We zijn bijvoorbeeld ontworpen om te bewegen, maar ook ingesteld op behoud van energie. Gevolg: je wilt gaan sporten, maar je wilt ook op de bank blijven zitten. Als je dan een hoger belang hebt bij het bewegen - het verwezenlijken van die verlangens - dan ben je die interne mechanismen te slim af en ga je intelligent bewegen.”

Topsporters en militairen
Is deze methode voor iedereen toe te passen? In principe wel, stelt D’Agata. Alleen voor topsporters en militairen geldt een ander verhaal. “Die moeten ongelooflijke prestaties leveren, dan zijn de drie elementen niet altijd mooi in balans. Zij moeten soms het hoofd juist kunnen uitschakelen om fysiek maximaal te kunnen presteren. Maar iedereen die persoonlijke groei wil doormaken, kan zijn vaardigheden trainen door intelligent te bewegen.”

Voor meer informatie: www.spatverandert.nl en/of bestel hier het boek 'Intelligent bewegen' van Fabio D'Agata