door: Leo Aquina | 13 december 2018
De sportparticipatie in Rotterdam ligt onder het landelijk gemiddelde, maar de stad maakt er serieus werk van om daar verandering in te brengen. Daarbij gaat veel aandacht uit naar het afstemmen van het sportaanbod op de vraag van de Rotterdammers. Sportbedrijf Rotterdam maakt daarom, op basis van social marketing-onderzoek, onderscheid tussen drie beweegidentiteiten: de uitdagingsgerichte, de sociale en de ervaringsgerichte sporter. “De uitdagingsgerichte sporter komt eigenlijk het beste aan zijn trekken, die andere twee categorieën worden minder goed bediend”, zegt Iris Nijland, productspecialist bij het Sportbedrijf Rotterdam. “Onze sportregisseurs willen bij de sportaanbieders in Rotterdam bewustwording creëren over de verschillende beweegidentiteiten.”
In het vrijetijdsonderzoek van de gemeente Rotterdam werd het afgelopen jaar de beweegidentiteit van Rotterdammers in de verschillende wijken in de stad in kaart gebracht. Uit het onderzoek bleek dat 27 procent van de respondenten in Rotterdam behoort tot de uitdagingsgerichte sporters, 39 procent is sociaal gericht en 20 procent ervaringsgericht. De overgebleven 14 procent kon geen antwoord geven op de vraag, want sport en bewegen sprak deze groep niet aan.
Drie beweegidentiteiten
Iris Nijland licht de drie beweegidentiteiten toe. “De uitdagingsgerichte sporter is een fanatieke sporter. Deze sporter stelt zichzelf doelen en traint om die te bereiken. De sociale sporter sport voor de gezelligheid en wil mensen ontmoeten om samen een activiteit doen. Bij de ervaringsgerichte sporter gaat het niet om het sporten of bewegen zelf, maar om het fijne gevoel dat hij of zij ervan krijgt. Lekker buiten zijn, je hoofd leegmaken en je energiek voelen. Er kan frictie ontstaan als mensen met verschillende beweegidentiteiten gezamenlijk sporten, waardoor mensen stoppen met sporten.”
“We zien dat uitdagingsgerichte sporters het meest aan sport doen, maar het grote gevaar is dat het vaak alles of niets is”
Opvallend is dat de verschillende beweegidentiteiten volgens het onderzoek geen relatie lijken te hebben met geslacht, opleidingsniveau en etniciteit. Nijland: “Dit heeft te maken met het feit dat de beweegidentiteit verankerd is in iemands persoonlijkheid en die wordt niet bepaald door dergelijke factoren. Het gaat erom hoe een persoon denkt, wat zijn behoeftes zijn en hoe hij in verschillende situaties zal reageren.”
Leeftijd
Leeftijd heeft wel invloed op de beweegidentiteit, al is ook dat maar zeer ten dele. Nijland: “Hoe vaker er wordt gesport, des te vaker iemand een uitdagingsgerichte beweegidentiteit heeft. Hoe ouder iemand is, hoe minder vaak iemand een uitdagingsgerichte identiteit heeft. We zien dat uitdagingsgerichte sporters het meest aan sport doen, maar het grote gevaar is dat het vaak alles of niets is. Als de uitdagingsgerichte sporter niet meer op zijn of haar topniveau kan sporten, of zichzelf niet meer kan verbeteren, houdt het vaak op.”
Deze sporters gaan dan op zoek naar andere vormen van vrijetijdsbesteding. “Of ze gaan sporten doen die ze zelf niet meer echt zien als sport, omdat er geen echt competitie-element in zit. Dit zijn zaken waar sportaanbieders op kunnen inspelen bij ouder wordende uitdagingsgerichte sporters.”
“Sport wordt vaak gelinkt aan prestaties en doelen, maar voor veel mensen is dat ondergeschikt aan het sociale aspect”
Afhakende pubers
Het is echter niet de uitdagingsgerichte sporter naar wie volgens Nijland alleen de aandacht naar uit moet gaan. “De sociale beweegidentiteit is de grootste”, zegt ze. “Sport wordt vaak gelinkt aan prestaties en doelen, maar voor veel mensen is dat ondergeschikt aan het sociale aspect. Dat willen wij de sportaanbieders meegeven.”
Ze vervolgt: “Als kinderen binnen verenigingen doorstromen, komen zij als pubers meestal in een prestatiegerichte omgeving terecht. Er wordt competitie gespeeld en het draait om de prestatie, maar de ervaringsgerichte en sociale sporters vinden dat helemaal niet zo belangrijk. Wij denken dat dit één van de redenen is waarom veel pubers afhaken bij sportclubs. Voor de prestatiegerichte sporter is genoeg aanbod, daarom moeten sportaanbieders juist ook kijken wat zij kunnen betekenen voor de sociale en de ervaringsgerichte sporter.”
Smoelenbord
Nijland noemt een sportschool in Hillegersberg-Schiebroek als voorbeeld. Dat is een kleine fitnessaanbieder die zich speciaal richt op het sociale aspect. Doel is om vrouwen tussen 45 en 65 jaar te bereiken door vooral op persoonlijke aandacht te mikken. “Het gaat om gezelligheid. Zo is er bijvoorbeeld een muur met een smoelenbord met alle leden. Op de website en in hun flyers proberen ze drempels weg te nemen die deze sociale doelgroep heeft met teksten als: ‘Ik hou niet van spierbundels en strakke pakjes: dat komt mooi uit, want iedereen komt gewoon lekker als zichzelf’.”
Ook de ervaringsgerichte sporter zit niet te wachten op competitie en prestatie. Een mooie manier om hierop in te spelen is de zogenaamde Urban Scene. “Die richt zich onbewust al meer op de ervaring, zoals nieuwe tricks leren en ontdekken. Ook dit biedt veel aanknopingspunten om een geschikt of ander beweegaanbod te creëren.”
Voor meer informatie: sportregie Sportbedrijf Rotterdam. Meer weten over de beweegidentiteiten en de werkwijze van de sportregisseurs? Kom op 24 januari 2019 naar de Masterclass Sportregie