door: Marc Hoeben | 1 november 2018
Sportfilosoof Ron Welters verdedigde 30 oktober bij de Radboud Universiteit in Nijmegen zijn proefschrift ‘Cycling for Life’, met als ondertitel ‘towards a sustainable philosophy of endurance sport’. Met het proefschrift is Welters als fanatiek duatleet dicht bij zichzelf gebleven. Hij gelooft in de positieve uitwerking van bewegen in het algemeen en fietsen in het bijzonder. Ook is hij overtuigd van het opzoeken van de eigen grenzen, waarmee in zijn ogen bovendien een deel van de milieuproblematiek kan worden opgelost.
De 56-jarige Ron Welters studeerde zelf aan de Radboud Universiteit, was later onder andere wetenschappelijk onderzoeker bij het Christelijk Sanatorium in Zeist, freelance journalist van KU-nieuws en docent. De laatste jaren is hij verbonden aan de Institute for Science in Society van de Faculty of Science van de Radboud Universiteit. Daaruit vloeit het proefschrift Cycling for Life voort.
Passie voor duurzaamheid
In 2009 maakte Welters na het bezoeken van een congres in het Amerikaanse Seattle de stap naar de sportfilosofie. Alles kwam op die manier voor hem een beetje samen. “Ik was al filosoof en liep geruime tijd met het idee rond om een proefschrift over fietsen te schrijven. Ik ben daarnaast een fanatiek duatleet en heb ook nog eens een passie voor duurzaamheid. Met dat laatste zou ik ook meer in de hoek van de milieufilosofen terecht kunnen komen, maar dat zijn toch vooral wandelaars. Ik ben competitiever ingesteld.”
Het brengt hem meteen bij het centrale thema van zijn proefschrift. Welters stelde zichzelf de vraag of de mens en de samenleving erop vooruit zou gaan als we meer of zo veel mogelijk aan een duursport als fietsen doen. “Sommige dingen zijn wat dat betreft wel simpel. Als we meer bewegen, zijn we fitter en als samenleving minder aan zorgkosten kwijt. Als je daarbij aan een duursport als fietsen doet, dan pak je voor een vakantie bijvoorbeeld ook eerder de fiets dan het vliegtuig. En dat is natuurlijk veel beter voor het milieu.”
“Een journalist vroeg Gert-Jan Theunisse eens waarom hij het zichzelf allemaal aandeed. Toen antwoordde hij: ‘Pijn is maar een detail’”
Vriendelijk voor het lichaam
Welters heeft fietsen als onderwerp van zijn proefschrift gekozen, terwijl zijn tweede sportieve passie hardlopen is. “Maar hardlopen is een blessuregevoelige sport en je komt minder ver. Fietsen is vriendelijk voor het lichaam, je ziet nog wat van de omgeving en eigenlijk kan iedereen, eventueel aangepast, fietsen.”
In Cycling for Life houdt het daarmee niet op. Gedeeltelijk verklaart Welters de bewegingsdrang vanuit de evolutie van de mens, daarnaast legde hij een duidelijke interesse aan de dag voor wielrenners die op zoek gaan naar de grens van het prestatievermogen en pijn voor lief nemen. “Iemand als Gert-Jan Theunisse was altijd daarvan een voorbeeld. Een journalist vroeg hem eens waarom hij het zichzelf allemaal aandeed. Toen antwoordde hij: ‘Pijn is maar een detail’. Er wordt vaak beweerd dat mensen hardlopen voor een zogenoemde runners high omdat ze tijdens hardlopen endorfinen aanmaken, maar dat is eigenlijk nooit wetenschappelijk bewezen.”
“Het kan helemaal geen kwaad om af en toe op de pijnbank te liggen. Dat kan juist een les zijn”
Naar binnen gerichte strijd
De beloning voor pijn moet een andere zijn, denkt Welters. “Ik zeg dat het deels ook een mentaal concept is. Het is een naar binnen gerichte strijd, auto-agonisme. Bij de oude Grieken was sport geen spelletje, maar de maatschappelijke orde werd ermee bevochten. Sport was een bloedserieuze aangelegenheid. Dat aspect komt terug in mijn proefschrift. Aan de andere kant: als alles strijd is, zou de wereld ten onder gaan. Ik richt me dus vooral op de positieve kanten van de naar binnen gerichte strijd. Je leert jezelf daardoor kennen. Dat zorgt voor een beter en gezonder leven, en het is uiteindelijk ook duurzamer.”
Verbeter de wereld, begin bij jezelf. Die bekende zin haalt Welters nog maar eens aan. Hij voegt eraan toe dat het ook helemaal niet zo slecht hoeft te zijn om in extreme mate aan duursporten te doen. “Natuurlijk heb je dan gevaar op blessures, overbelasting of dat mensen met doping de grens opzoeken. Maar het kan helemaal geen kwaad om af en toe op de pijnbank te liggen. Dat kan juist een les zijn. Je bent in je leven nooit helemaal blessurevrij. Het gaat erom dat je daarmee leert omgaan.”
Voor meer informatie: bestel hier de papieren versie van het proefschrift en lees hier en/of hier meer over Ron Welters