door: Marc Hoeben | 1 november 2018
Eddy de Smedt neemt eind november afscheid als directeur topsport van het Belgisch Olympische en Interfederaal Comité (BOIC). Onder zijn leiding beleefde België in 2016 in Rio de Janeiro de meest succesvolle Olympische Spelen van de laatste twintig jaar. Het is een prestatie die hij goed kan relativeren. “Ik zeg altijd: de atleet is de norm. Dat ben ik niet.”
Zoals het zo mooi heet: er is een tijd van komen en er is een tijd van gaan. Eddy de Smedt bereikt in januari de leeftijd van 65 jaar en dan zit een mooie reis in de Belgische topsport erop. “Vroeger was dat sowieso de pensioengerechtigde leeftijd”, zegt hij over zijn naderende vertrek. “Tegenwoordig kan ervan worden afgeweken. Maar bij ons is het nog steeds de regel dat je op 65-jarige leeftijd afscheid neemt.”
De rol van wetenschap
De Smedt is op 8 november gastspreker op de Dag van het Sportonderzoek op de Sportcampus Zuiderpark in Den Haag. Hij zal een feitelijk onderbouwd verhaal over de Belgische topsport en de successen van de laatste jaren vertellen en ingaan op de rol van de wetenschap bij het leggen van een basis voor prestaties.
Over dat laatste zal hij op een holistische en filosofische manier spreken. “Je kunt wetenschap bekijken vanuit de noden van de sport, maar je kunt ook kijken hoe je er filosofisch en ethisch mee omgaat. Wetenschap is bij topsport absoluut noodzakelijk. Het is alleen wel de vraag hoe ver je daarin kunt gaan.”
“Ik heb me voorgenomen om tot mijn afscheid vooruit te blijven kijken”
De Smedt heeft soms zijn bedenkingen, bijvoorbeeld bij doping. “Wat valt daar wel en wat niet onder? De medische wetenschap schrijdt voort, er komen voortdurend nieuwe middelen op de markt. Moet je daarbij enkel en alleen de grenzen van internationale organisaties hanteren als het erom gaat wat je toelaat of niet? Of leg je jezelf ook grenzen op? Ik neig in elk geval naar het laatste. Het is goed om daarover voortdurend vragen te stellen. Hoe kan je het beste een verantwoord medisch beleid hebben?”
Vooruit blijven kijken
De opvolger van De Smedt is de 43-jarige Duitser Olav Spahl, die zijn sporen heeft verdiend bij het Duitse Olympische Comité en bij de Duitse zwembond. Hij wordt momenteel voorgesteld en ingewerkt door De Smedt, die op sommige punten wel gelijkenissen denkt te zien met zijn eigen aanpak. “Maar eigenlijk wil ik daar helemaal niet over praten, want dan ga ik reflecteren op mijn eigen aanpak en word ik gedwongen om naar het verleden te kijken. Daarvoor is straks nog tijd genoeg. Ik heb me voorgenomen om tot mijn afscheid vooruit te blijven kijken.”
De keuze voor een Duitser als zijn opvolger was aan de voorzitter en de ceo van het Belgische Olympische Comité en werd gedaan op voorspraak van een wervingsbureau. “Maar het is natuurlijk wel belangrijk dat Spahl het specifieke Belgische topsportlandschap leert kennen.”
“Mijn grootste bezorgdheid was altijd hoe je de aandacht op de prestaties van de atleet wist te krijgen”
Tweedeling in België
Hij doelt op de tweedeling in België tussen Vlaanderen en Wallonië en dat daarmee ook een specifieke structuur langs twee kanalen gemoeid is. “Die twee autonome gemeenschappen, ook wat betreft sport, zullen wij altijd houden. Maar er is met het instellen van ‘Be Gold’ wel het één en ander veranderd in mijn periode als directeur topsport. Vroeger ging een atleet met zijn wensen eerst bijvoorbeeld langs Topsport Vlaanderen en kwam hij later bij het BOIC terecht. Met Be Gold zitten alle partijen - Waals, Vlaams en BOIC - aan één tafel en zo hoeft de atleet nog maar langs één loket.”
Volgens De Smedt is BOIC er aardig in geslaagd om de neuzen dezelfde kant op te krijgen. “Als we deze benadering - gezamenlijke doelstellingen en kortere beslissingslijnen - kunnen doortrekken naar alle topsportdossiers, dan zetten we een flinke stap. Mijn grootste bezorgdheid was altijd hoe je de aandacht op de prestaties van de atleet wist te krijgen. Dat is inmiddels ook goed gelukt.”
Lijn van doortrekken
In Rio beleefde België met zes medailles (twee keer goud, twee keer zilver, twee keer brons) de meest succesvolle Olympische Spelen van de laatste twintig jaar. Het land heeft niet, zoals Nederland, bijvoorbeeld een resultaatdoel om in de top 10 van de olympische medaillespiegel te eindigen. “We hechten net zo goed belang aan het halen van finaleplaatsen. Dat zegt vaak veel meer dan die bronzen plak, waarbij je soms ook een beetje geluk moet hebben.”
“We beleven qua EK’s en WK’s het meest succesvolle jaar ooit”
Voor De Smedt weegt het proces net zo zwaar als het resultaat. “Met drie principes proberen we de prestaties op niveau te krijgen: athlete centered, coach driven en science supported. Eigenlijk gaat het zo niet alleen in België, maar overal.”
De prestaties zullen ook na zijn afscheid minstens op het niveau van Rio blijven liggen en het halen van tien medailles moet in de toekomst kunnen, is de gedachte van De Smedt. De basis is gelegd. “Die lijn kan zeker doorgetrokken worden. We beleven qua EK’s en WK’s het meest succesvolle jaar ooit. De beide gemeenschappen hebben opgeteld 35 miljoen euro meer geld dan ooit beschikbaar voor topsport. Alleen is hier één plus één niet altijd twee, omdat je door de tweedeling in ons land ook meer overhead hebt.”