door: Leo Aquina | 18 oktober 2019
In Groningen staat bij de komende gemeenteraadsverkiezingen een heuse sportpartij op de kieslijst. Eind september presenteerde de partij haar 'speelplan'. “Zo noemen wij ons partijprogramma”, aldus medeoprichter Adri Broeke. De partij hoopt sport hoger op de politieke agenda te krijgen in Groningen, maar kijkt verder dan de sport alleen. Broeke: “Er bestaat veel verwantschap tussen sport en andere maatschappelijke vraagstukken. Met sport kun je ook op andere beleidsterreinen doelen realiseren.” Hoewel het initiatief voor de sportpartij voortkomt uit een praktisch accommodatieprobleem, heeft de partij bredere ideologische wortels in het communitarisme. De partij mikt op één of twee zetels in de gemeenteraad.
Adri Broeke vertelt dat het idee voor een sportpartij ontstond bij een groep mensen die zich betrokken voelden bij het internationale succes van Donar, de professionele basketbalclub in Groningen. “Uit onvrede met het accommodatiebeleid van de huidige wethouder heeft die groep onder leiding van Glenn Pinas, oud-trainer van Donar, mensen benaderd om de Sportpartij op te richten.”
Bredere kijk op rol van sport
Hoewel er op dit moment nationaal en internationaal geen andere voorbeelden van sportpartijen zijn, is het historisch gezien niet uniek. Rotterdam had in de jaren twintig een sportpartij, maar die heeft de gemeenteraad nooit gehaald. In de jaren vijftig is er in Amsterdam wel een sportpartij doorgedrongen tot de gemeenteraad, met Cor du Buy als raadslid. Dat werd echter geen succes. Broeke:
“Hij was toentertijd alleen geïnteresseerd in sportaccommodaties. Dat was voor ons ook een aanleiding om een bredere kijk op de rol van sport in de stedelijke samenleving te ontwikkelen." Sport is bij de meest politieke partijen een kleine paragraaf in een groot verkiezingsprogramma. Broeke ziet dat politici de laatste jaren steeds vaker de waarde van sport inzien, maar hij vraagt zich ook af of de sport daar vooralsnog veel mee opschiet. “Ik heb toch vaak de indruk dat ze er niet fundamenteel mee bezig zijn, maar de sport vooral gebruiken om te laten zien hoe dicht ze bij het volk staan.”
“Van de stellingen op basis waarvan kieswijzer je politieke voorkeur laat zien, gaan er maar één of twee over sport”
Kieswijzer
De kieswijzer van Pro Demos bijvoorbeeld toont volgens Broeke ook aan hoe klein de rol is die sport speelt in het politieke debat. “Ik heb contact gehad met de man achter die kieswijzer. Van de stellingen op basis waarvan de site je politieke voorkeur laat zien, gaan er maar één of twee over sport.”
Sport is in Groningen, net als in de meeste andere Nederlandse gemeentes, niet meer dan één of twee procent van de totale begroting. In de politiek geldt: hoe groter de portefeuille, hoe groter de invloed. Hoe denkt de sportpartij met dat kleine beleidsterrein als speerpunt toch invloed te kunnen hebben als ze straks worden gekozen in de gemeenteraad? Broeke: “In financieel opzicht stelt het misschien nog niet veel voor, maar in maatschappelijk opzicht steeds meer. Via de sport kun je op andere beleidsterreinen doelen realiseren. Het is dus interessant om vanuit andere portefeuilles geld vrij te maken voor sport. Je kunt bijvoorbeeld miljarden euro’s besparen op de kosten van de gezondheidszorg als je kinderen vanaf jonge leeftijd laat sporten en bewegen.”
“Ons speelplan moest rusten op een coherent fundament. Mijn stokpaardje is altijd geweest dat sport meer is dan een fysieke activiteit van mensen”
Muziekpartij?
Er zijn meer activiteiten die net als sport een positieve invloed kunnen hebben op mensen individueel en in maatschappelijk verband. Waarom een specifieke sportpartij en bijvoorbeeld geen muziekpartij? Broeke: “Ik denk dat muziek inderdaad eenzelfde rol zou kunnen spelen en dat je ook daarmee een behoorlijk grote groep mensen achter je zou kunnen krijgen, maar sport heeft als voordeel dat het goed georganiseerd en zo laagdrempelig is. In de praktijk kun je die koppeling natuurlijk wel maken.”
Hoewel de sportpartij in naam een one issue-partij lijkt, ligt er een bredere ideologie onder. Het speelplan opent met een uitspraak van wijlen 'Denker des Vaderlands' René Gudde:
‘Sport is een methode om het lichaam, inzicht in de situatie, teamwork en doorzettingsvermogen te oefenen. Sport is tevens een oefening in samenwerking en eerlijke competitie. In onze tijd is het ‘sportmodel’ hét organiserend principe voor veel meer dan alleen een paar wedstrijdjes. Sporttermen doordringen alle levenssferen. Van alle zingevingsprogramma's heeft sport zonder enige twijfel de grootste maatschappelijke impact.’
Stokpaardje
Broeke heeft zich vanaf het begin sterk gemaakt voor een meer omvattende visie. “Ons speelplan moest rusten op een coherent fundament. Mijn stokpaardje is altijd geweest dat sport meer is dan een fysieke activiteit van mensen. Het is een zijnswijze en een waardevolle kijk op hoe je de samenleving inricht. Dat komt tot uiting in ons speelplan. Wij zien de (in)formele democratie van de sportvereniging als een inspirerend voorbeeld om zelforganisatie en gemeenschapskracht van (mede)burgers nieuw leven in te blazen. Dat is een visie op de mens, diens relatie tot de maatschappij. Het komt bij ons nu in eerste instantie tot uiting in lokale beleidsvraagstukken, maar ik sluit niet uit dat we op termijn ook meedoen aan provinciale of landelijke verkiezingen.”
Er zijn te veel believers die denken dat sport de panacee is voor alles. Dat is onzin”
Broeke beseft dat de sportpartij irritatie zal wekken bij sporthaters. “Die moeten dan ook vooral op een andere partij stemmen. Dat is het leuke van onze pluriforme samenleving. Dat geldt ook voor sportdeelname. Er blijft altijd een groep van 30 tot 35 procent die dat echt niet wil. Die moet je loslaten. Je kunt niemand dwingen. Je moet niet het heilige evangelie willen zijn. Er zijn te veel believers die denken dat sport de panacee is voor alles. Dat is onzin.”
Rollebollend over straat?
Binnen ouderenpartijen verenigen zich mensen met diverse politieke achtergronden achter een groepsbelang en dat leidt er niet zelden toe dat ze rollebollend over straat gaan. In hoeverre loopt de sportpartij dat risico ook? “Er waren wel afvallers bij andere politieke partijen die zich bij ons hebben gemeld, maar daar hadden wij eigenlijk niet zoveel zin in. We zijn ons wel bewust van dat risico en daarom hebben wij ook een programma met kernwaarden en beginselen waar iedereen achter staat. Onze gezamenlijke passie is een sport die deugt en de mensen die daarvoor gaan hebben in dat opzicht een gedeelde maatschappijvisie.”
Wat zijn de speerpunten van de sportpartij in de komende campagne? Broeke: “Scholierensport. We willen dat op plaatsen waar veel jongeren zijn in de ruimtelijke inrichting aandacht wordt besteed aan sport, bijvoorbeeld met beweegroutes en playgrounds. We willen ook werken aan een rijker beweegaanbod en het bevorderen van positieve gezondheid voor ouderen.”
“Hoe dan ook: de sport gaat zich in Groningen de komende tijd intensief met de politiek bemoeien”
Sporthoofdstad van het Noorden
De partij wil bovendien de stadsregio een aantrekkelijker en volwassener aanzien geven. Groningen moet uitgroeien tot de sporthoofdstad van het Noorden. Over breekpunten bij mogelijke coalitieonderhandelingen heeft Broeke nog niet nagedacht. “Ik denk dat we niet heel snel aan tafel komen te zitten. Stel dat we één of twee zetels krijgen, dan willen we natuurlijk sowieso een prominente plek voor sport op de agenda.”
Mocht de partij aan tafel zitten bij coalitieonderhandelingen, dan mikken de politici op een verdubbeling van de sportbegroting en dat ook andere beleidsportefeuilles een bijdrage leveren aan sportbeleid. “Hoe dan ook: de sport gaat zich in Groningen de komende tijd intensief met de politiek bemoeien.”
Voor meer informatie: www.sport-partij.nl en/of lees meteen het Speelplan van de partij