door: Marc Hoeben | 31 mei 2018

We kunnen hem met het grootste gemak van de wereld inmiddels een ervaringsdeskundige noemen. Maarten Tervoort (29) maakt de ontwikkeling van het Chinese voetbal van nabij mee. In 2015 ging hij naar het land voor een mooi en naar hij dacht redelijk kortstondig avontuur. Inmiddels is hij drie jaar verder – hij mocht onlangs nog een masterclass voor de MBA Sport van de Wagner Group uitleggen – en is het einde van zijn verblijf nog niet in zicht.

Het begon voor Tervoort allemaal met een vacature van uitzendbureau Randstad in 2015. Na een studie psychologie trok het avontuur hem. Hij had geen trainersdiploma, maar wel een achtergrond als voetballer bij HSV in Heiloo en het Amsterdamse Swift.

“We werden destijds naar China gehaald door HPSS, de voetbalacademie van René Meulensteen”, zo vertelt hij. Vooral van de naam van Meulensteen, die met zijn eigen ‘Meulensteen-methode’ werkt en bekend is als voormalig techniek- en veldtrainer van de Engelse grootmacht Manchester United, moest een wervende kracht uitgaan. “Er werd ons verteld dat het om een overheidsproject ging, dat we jonge kinderen de basisbeginselen zouden bijbrengen en dat we zouden meewerken aan het opzetten van een soort KNVB-competitie om het gat tussen schoolvoetbal en profcompetitie te dichten.”

Ambitieuze plannen
Met een legertje van zestig Nederlandse trainers, die verdeeld werden over twintig steden, werd een begin gemaakt met de ambitieuze plannen in het immense land. Het viel allemaal te plaatsen tegen de achtergrond van de voorliefde van de almachtige president Xi Jinping voor voetbal en de centraal aangestuurde plannen van het communistische regime om de sport een enorme boost te geven, te hengelen naar de organisatie van het wereldkampioenschap van 2030 en binnen diezelfde termijn China tot kanshebber op de wereldtitel te maken.

“We zouden aan teams bouwen”, weet Tervoort nog. “Die zouden tegen elkaar spelen en dat moest een nationale competitie worden. Maar vanaf dag één waren er veel misverstanden, veel onrust en ook problemen met de visa. De band van HPSS met de Chinese overheid is nooit helemaal duidelijk geworden, veel trainers zijn na een paar maanden alweer vertrokken en na publicaties in verschillende kranten stapte ook Meulensteen op. Toen was het helemaal gedaan.”

Goede deal
Tervoort vertelt zijn verhaal rustig. Hij is ook nooit helemaal van de leg geweest door de avontuurlijke trekjes van de onderneming. “Eigenlijk wist ik van tevoren al wel dat het een moeilijk verhaal zou worden, dus daar heb ik me gewoon op ingesteld. Ik had ook wel een goede deal. Ik zat in Shenzhen en dat is echt een heel interessante stad. In 35 jaar is het van een klein vissersdorpje uitgegroeid tot een soort New York met 18 miljoen inwoners. Echt een wereldstad en heel atypisch voor China. Het ligt net onder Hong Kong en er is een speciale economische zone, waar veel vrijheid in de handel met het westen is en mensen goed mogen verdienen. Het was voor mij een heel boeiend jaar, waarin ik veel van de ontwikkelingen van het land en het voetbal heb kunnen zien.”

Hij voelde wel wat voor een langer verblijf en die kans deed zich via via voor bij Qingdao Red Lions in het noordoostelijk deel, een Chinese profclub met de Nederlandse eigenaar Piet van der Pol, oud-directeur van ADO Den Haag. ”Sinds de aankondiging eind 2015 dat China in 2030 het WK wil organiseren, is er van alles losgekomen. Toen is Van der Pol zo snel mogelijk investeerder geworden, in de hoop een proflicentie te krijgen.”

“Ik ben zelf betrokken bij de jeugdacademie van de club, waar zo’n tweehonderd kinderen in de leeftijd tussen 4 en 18 jaar voetballen. Dat we al zo ver zijn, is een hele prestatie. De club bestaat pas twee jaar en sindsdien is die bezig om op het hoogste niveau te komen en een proflicentie te krijgen. Daarvoor moet je eerst de stappen maken van de City League naar de regionale finale en dan naar de nationale finale. Dat is vorig jaar helaas niet gelukt en dat was wel een bittere pil.”

Twaalf keer dezelfde tegenstander
De jeugdacademie van Qingdao Red Lions heeft een selectieteam in elke jeugdcategorie. “Het probleem is alleen dat je hier geen jeugdcompetitie hebt waarin je elke week wedstrijden kunt spelen. Daarom proberen we zo veel mogelijk onderlinge wedstrijden tegen andere jeugdacademies te spelen, ook al betekent het soms dat je tegen dezelfde tegenstander twaalf keer per jaar uitkomt.”

In Shenzhen maakte Tervoort mee dat voetbal een verplicht vak op school werd. “Maar daar zaten wel grote verschillen in, hoor. Enerzijds zie je dan de minder getalenteerde kinderen met honderd tegelijk op een veld achter een bal aanrennen. Anderzijds heb je dan echte schoolteams in de primary school die ze heel serieus nemen en waarvoor twee keer per dag wordt getraind.”

Einde nog lang niet in zicht
De Chinese droom, in 2030 meedingen om de wereldtitel, komt Tervoort inmiddels niet meer zo vreemd over. “Er is talent genoeg, de infrastructuur wordt alleen maar beter, uit zo’n groot land moet op die termijn een goed team kunnen voortkomen.”

Met een open blik volgt hij vanuit de boezem van de sport in China de ontwikkelingen en weegt hij de voordelen en nadelen van het centraal gestuurde systeem tegen elkaar af. Vanuit de geschiedenis, zegt hij, kan hij wel begrip opbrengen voor het systeem van het land en wat daarmee bereikt kan worden. “Maar het is natuurlijk geen Nederland.”
Neemt niet weg dat zijn interesse voor China en de ontwikkelingen in het voetbal geenszins is verflauwd. “Ik heb geen idee hoe lang ik hier zal zitten. De geluiden zijn dat Van der Pol hier voor de lange termijn zit. Ik blijf zo lang het project mij interesseert en zo lang mijn inzet de moeite loont.’’

Voor meer informatie: www.qingdaoredlions.com