door: Leo Aquina | 15 maart 2018

Voetbal loopt achter als het gaat om fysieke begeleiding. Dat stelt Jelle Heisen, fysiotherapeut bij de Nederlandse handbaldames en in het verleden ook werkzaam bij Ajax. Volgens Heisen is er in het topvoetbal enorm veel winst te boeken: “Over het algemeen wordt er vanuit herstel gedacht. Een veelgebruikte weekindeling is dat er na een wedstrijd op zondag op maandag een uitlooptraining is, op dinsdag zijn de spelers vrij, op woensdag wordt er weer voorzichtigjes getraind en uiteindelijk pas op donderdag weer volop. Op dat moment zijn er feitelijk al drie dagen verloren”, aldus de fysiotherapeut. “Je moet je fysiek voorbereiden op de belasting die je gaat aanbrengen, dat kan niet alleen met voetbal.”

Jelle Heisen kwam bij Ajax binnen als onderdeel van de Cruijff-revolutie. “Cruijff had een aantal mensen om zich heen verzameld om op allerlei vlakken verbeteringen aan te brengen. Ruben Jongkind (samen met Wim Jonk auteur van het zogenaamde ‘plan-Cruijff’, red.) vroeg mij bij Ajax. Wij deelden een visie op hoe je sporters op fysiek vlak begeleidt, vanuit het totaalplaatje. Ik bracht bovendien veel ervaring mee vanuit andere sporten.” 

Verschil in visie
Heisen werkte een jaar bij Jong Ajax en drie jaar bij de hoofdmacht, maar vervolgens zijn de wegen gescheiden. Zoals bekend ontstond er onenigheid tussen de Cruijff-adepten en andere stromingen binnen de club: “je merkte dat door alle wisselingen de visie op spelersbegeleiding veranderde. Ik had daarnaast nog andere uitdagingen. Ik begeleid individuele sporters en met de handbaldames werkte ik toe naar de Olympische Spelen, dat is toch het hoogst haalbare in de sport.”

Het feit dat voetballers niet specifiek worden voorbereid op de fysieke belasting die hun wacht, klinkt bijna amateuristisch. Hoe erg is het? “Amateuristisch vind ik een groot woord. Voetbal is op een aantal vlakken echt heel veel verder dan andere sporten, als je kijkt naar marketing en de financiële mogelijkheden. Maar op fysiek gebied is absoluut meer winst te halen. Fysieke voorbereiding op een wedstrijd haal je niet alleen uit voetbal.”

Het totaalplaatje
Hoe past die gedachte in de visie van Johan Cruijff, bij wie voetbal toch altijd centraal stond? Heisen: “Uiteindelijk draait het ook om voetbal, maar vanuit het totaalplaatje. Spelers moeten voldoen aan de fysieke voorwaarden om op een bepaalde manier te kunnen voetballen. Kijk bijvoorbeeld naar een snelle omschakeling. Als je die wil uitvoeren, moet je snel kunnen sprinten. Daar heb je krachttraining voor nodig. Je gaat altijd uit van de voetbalactie en wat daarvoor nodig is. Een opkomende back moet loopvermogen hebben en snelheid. Aan een middenvelder stel je andere fysieke eisen. Dat moet je individueel benaderen en je moet er gericht fysiek op trainen.”

Heisen denkt dat het Nederlandse voetbal een grote stap vooruit zou kunnen maken met een gerichte visie op fysieke training. “Ik kan het internationaal moeilijk beoordelen, want daar heb ik niet in de keuken gekeken. Maar als ik lees over de fysieke trainingen bij topclubs als Bayern München en Real Madrid en van oudsher het Italiaanse voetbal, dan denk ik dat ze op sommige plaatsen wel al veel verder zijn.”

Bij de top
“Natuurlijk moeten we in Nederland in staat zijn om op dat gebied bij de top aan te sluiten. Als je ziet wat er bij de handbaldames gebeurt: het succes is een direct resultaat van een bepaald beleid. Dat begint bij de jeugd met goede gerichte trainingen. Vijf jaar geleden speelden er misschien twee Nederlandse dames in de Champions League, nu zijn dat er wel tien of vijftien.” 

Bijna alle sporten zijn in de afgelopen decennia sneller en dynamischer geworden en in veel sporten wordt daar in de training ook aan gewerkt. “Voetbal is daarin niet vooruitstrevend. Als je kijkt hoe er in veel olympische sporten wordt getraind, daar kan het voetbal veel van leren, maar het blijft een erg gesloten wereld.”

Voor meer informatie: www.movamento.nl