door: Leo Aquina | 14 december 2017
‘Sterk op het Water’, zo luidt de titel van het nieuwe beleidsplan van het Watersportverbond. Zoals meer sportbonden, kampt het Watersportverbond met teruglopende ledentallen en teruglopende opbrengsten. “Daar staat tegenover dat we erin zijn geslaagd structureel bij de topdrie zeillanden van de wereld te komen”, aldus directeur Maurice Leeser. “Met het nieuwe beleidsplan 2017+ wil het Watersportverbond de aangesloten watersportverenigingen en de watersport versterken. Daarnaast willen we de grote aantallen ongebonden watersporters bereiken, binden en doorgeleiden naar een aangesloten vereniging. Er zijn meer dan twee miljoen mensen die jaarlijks aan watersport doen. Ongeveer 650.000 mensen doen minstens vijf keer paar jaar aan watersport. Het Watersportverbond heeft echter slechts een kleine 80.000 leden.”
Hoewel het Watersportverbond met internationaal aansprekende topsportresultaten en aansprekende sportstimuleringsinitiatieven veel aandacht voor de watersport vroeg en kreeg in de media, is de bond er nog niet in geslaagd die successen te vertalen in leden- en inkomstengroei. Leeser:
“We zien wel dat watersport onverminderd populair blijft. Het ledental is over de afgelopen zes jaar met dertien procent gedaald, maar het aantal watersporters daalt niet. De sport is wel aan het vergrijzen. Ons gemiddelde lid is 57 jaar. Mensen zien ook dat je sporten zoals kitesurfen of sloepvaren prima buiten verenigingen om kunt doen. De meeste watersportverenigingen spelen moeizaam in op deze ontwikkelingen, want deze nieuwe vormen van watersport zijn veelal niet te beoefenen bij een watersportvereniging en zorgen dus niet voor toename van het aantal leden bij watersportverenigingen. Wij werken er in onze organisatie hard aan om mee te veranderen.”
‘Free riders’
Meerdere sportbonden kampen met de uitdaging om de ongebonden sporter te binden. Op welke manier wil het Watersportverbond dit doen? “Daarop hebben we verschillende antwoorden geformuleerd”, aldus Leeser. “We zetten programma’s in de markt om mensen naar het water te trekken, zoals bijvoorbeeld het succesvolle Optimist on Tour. Bijna vijftigduizend kinderen hebben de afgelopen drie jaar kennis gemaakt met de watersport en zijn deels doorgeleid naar vaarscholen en verenigingen.”
“De 400 bij het Watersportverbond aangesloten verenigingen en vele duizenden vrijwilligers vormen de backbone van de Nederlandse watersportinfrastructuur”
“Daarnaast moeten we beter communiceren wat onze aangesloten verenigingen en wij als bond kunnen betekenen voor de ongebonden watersporter. Zo speelt het Watersportverbond onder meer een belangrijke rol als belangenbehartiger. Tenslotte zijn de vierhonderd bij het Watersportverbond aangesloten verenigingen en vele duizenden vrijwilligers de backbone van de Nederlandse watersportinfrastructuur.”
Free rider
De ongebonden watersporters varen daar als free riders op mee, constateert Leeser. “Wij moeten een model vinden om ervoor te zorgen dat die ongebonden sporter met ons meegaat. We moeten beter over het voetlicht brengen wat we voor die mensen betekenen en de verenigingen beter equiperen om die mensen een plek te geven. Verenigingen moeten zich daarbij ook openstellen voor nieuwe wensen en behoeften.”
Om invulling te geven aan die plannen, wil het Watersportverbond segmenteren. Leeser: “Onze achterban is divers. Het loopt uiteen van grote zeil- en motorbootverenigingen, tot kleine kano- en brandingsportverenigingen. Van zeer sportief tot puur recreatief. Dat maakt het lastig om met producten en diensten te komen die bij iedereen aansluiten, geen one size fits all. Daarom werken we nu aan een platformstructuur waarin specifieke groepen watersporters nauwer worden betrokken bij de totstandkoming van specifiek sportbeleid. We hopen dat door middel van dit maatwerk ook de herkenbaarheid van het Watersportverbond onder (aangesloten) watersporters verbetert. Op deze manier willen we ook de directe invloed van de watersporter vergroten en de meerwaarde van het lidmaatschap of de aansluiting verduidelijken.”
“Een aantal verenigingen vindt het lastig als wij de ongebonden sporter als bond direct benaderen. Dat wordt gezien als concurrentie”
Om als bond beter op de wensen van de individuele watersporter in te kunnen spelen heeft het Watersportverbond een customer data platform. Bij het benaderen van de ongebonden sporter, houdt het Watersportverbond rekening met de aangesloten verenigingen. “Een aantal verenigingen vindt het lastig als wij de ongebonden sporter als bond direct benaderen. Dat wordt gezien als concurrentie, maar wij zien dat juist als een voorportaal van potentiële nieuwe leden voor verenigingen. Als wij erin slagen die ongebonden sporter te bereiken en te binden, kunnen we ze van daaruit weer doorgeleiden naar de verenigingen.”
Begroting aanpassen aan ambitie
In het nieuwe beleidsplan 2017+ Sterk op het Water valt te lezen: ‘De afgelopen jaren (2013-2017) zijn de totale baten van het Watersportverbond flink gedaald, hetgeen voornamelijk te wijten is aan minder opbrengsten van contributie en subsidie.’ In 2013 bedroegen de totale baten 6.906.612 euro, voor 2017 staat de prognose op 5.811.520 euro. Daar wil het Watersportverbond zich echter niet door laten stoppen want we lezen ook: ‘Het verdient sterk de voorkeur de begroting aan te passen aan de ambitie in plaats van de ambitie aan te passen aan de begroting.’
De begroting aanpassen aan de ambitie, kan dat ook leiden tot contributieverhoging? “Liever niet”, zegt Leeser. “We hebben de afgelopen jaren de contributie nooit verhoogd, alleen geïndexeerd. De contributie is 22 procent van de begroting. We mikken er in eerste instantie op om meer inkomsten genereren uit producten en diensten, om het rendement van de inkomsten te vergroten en de beschikbare middelen effectiever en efficiënter in te zetten.”
Samenwerking onder nieuw dak
Tegelijk met het nieuwe beleidsplan 2017+ is het Watersportverbond verhuisd van het Huis van de Sport in Nieuwegein naar een nieuw onderkomen in Utrecht – DeWeerelt - waar de bond onder andere samenwoont met de Nederlandse Golf Federatie (NGF), de Koninklijke Nederlandse Hockeybond (KNHB), de Nederlandse Ski Vereniging (NSkiV) en de Nederlandse Volleybal Bond (Nevobo). Die samenwerking moet verder gaan dan alleen het reduceren van de overheadkosten. Leeser:
“Gezamenlijk vertegenwoordigen we ruim 900.000 sporters in Nederland. Onze doelgroepen hebben veel overlap en we kunnen elkaar op verschillende manieren inhoudelijk versterken. De NGF en de NSkiV hebben vergelijkbare uitdagingen als het gaat om het binden van de ongebonden sporter en met de andere bonden hebben we overlap als het gaat om de maatschappelijke rol van sport en topsportprogramma’s.”
“Het gaat ons niet alleen om synergie op het gebied van de kosten, maar ook om gezamenlijk oplossingen te vinden voor de uitdagingen waar de georganiseerde sport voor staat”
Gezamenlijke sportpas
Als een van de mogelijke manieren van samenwerking noemt Leeser de mogelijkheid van een gezamenlijke sportpas. “Het gaat ons niet alleen om synergie op het gebied van de kosten, maar juist ook om gezamenlijk oplossingen te vinden voor de uitdagingen waar de georganiseerde sport voor staat.”
Het vorige meerjarenbeleidsplan had een afgebakende periode: 2013-2016. Bij het huidige plan staat 2017+. Wat is de horizon? Leeser: “We hebben er bewust voor gekozen dat open te laten. We leven in een snel veranderende wereld, daarom wilden we dit plan niet in beton gieten. Natuurlijk is er sprake van jaarlijkse evaluatie en van daaruit zijn we in staat om het plan bij te stellen als dat nodig is.”
Voor meer informatie: beleidsplan 2017+ Sterk op het Water