door: Marc Hoeben | 7 december 2017

Nog steeds wordt Nederland gezien als een kweekvijver van voetbaltalent. De opleiding van onze profclubs wordt traditioneel geroemd en geldt als de levensader van het betaalde voetbal. Maar hoe herken je talent en hoe word je nou eigenlijk iemand die het talent op verschillende niveaus goed kan inschatten? Daarvoor zijn de workshops en opleiding tot voetbalscout van ex-prof Henk Grim bedoeld, die denkt een gat in de markt te hebben aangeboord.

Een man met een regenjas, met een sigaartje tussen de lippen, een notitieblokje in de hand. Het is het klassieke en natuurlijk zwaar geromantiseerde beeld van de voetbalscout, die ergens, op een regenachtige middag langs het zompige amateurveld van een derdeklasser het onmiskenbare genie in de spits ontdekt. Of ze nog bestaan? Nee, natuurlijk niet, valt uit een gesprek met de 55-jarige Henk Grim op te maken. Maar: “Het is nog steeds zo dat je een speler eerst met je eigen ogen moet zien.”

Topscorer
Grim omschrijft zijn leven als ‘een leven lang voetbal’. Hij debuteerde op 16-jarige leeftijd als aanvaller van de huidige tweededivisionist De Treffers uit Groesbeek. In 1981 werd hij met die club kampioen op het hoogste amateurniveau, de hoofdklasse, en liep zijn teller op naar 38 doelpunten. Op 20-jarige leeftijd maakte Grim de overstap naar de profs van NEC in Nijmegen, om daar tussen 1982 en 1987 te voetballen en in het seizoen 1986-1987 met 29 doelpunten topscorer te worden van de eerste divisie. Na omzwervingen bij FC Den Bosch en AZ keerde hij in 1990 terug bij NEC, om twee jaar later te stoppen vanwege blessures.

“In 2007 raakte ik in gesprek met technisch directeur Carlos Aalbers van NEC”, zo vertelt hij. “Carlos vroeg me als parttime scout. Hij vond dat ik er kijk op had. Later, in 2011, benaderde hij me voor de functie van hoofd scouting. Dat heb ik drie jaar gedaan. Op een gegeven moment degradeerde NEC en was er organisatorisch van alles aan de hand. Toen besloot ik te stoppen.”

De liefde voor de sport in het algemeen en het scouten in het bijzonder bleef. Eigenlijk vanuit een vorm van verbazing over het ontbreken van een opleiding voor dat vak ging hij in januari 2015 naar Turkije. “Ik heb daar met zo’n beetje 26 Duitse clubs gesproken. Zo is uiteindelijk ook het contact met Sankt Pauli uit de tweede Bundesliga ontstaan. Voor hen doe ik nu de scouting. Daarnaast ben ik in april van dat jaar begonnen met workshops voetbalscouting. Ik wilde mensen gewoon alles vertellen over scouting en wat er zoal bij komt kijken.”

Meer dan duizend deelnemers
Grim gaf dat jaar een vijftiental workshops. Ze bleken te voorzien in een behoefte. Inmiddels denkt hij naar eigen berekening toch al zeker meer dan duizend mensen voorbij te hebben zien komen bij die bijeenkomsten. Ook deze maand zijn er nog workshops in het Belgische Gent (11 december), Zutphen (12 december), Amsterdam (17 december) en Landgraaf (18 december). De kosten voor individuele deelname bedragen 49 euro, bij een groepje van drie is dat 99 euro. Die kosten worden eventueel afgetrokken van het bedrag dat iemand moet neertellen voor een eventueel vervolg in de vorm van de ‘opleiding voetbalscout’, die dit jaar voor het eerst van start is gegaan. “Daaraan doen nu 85 mensen mee, voor een bedrag van 229 euro. Dat is een belachelijk lage prijs, als je ziet wat je ervoor krijgt.”

Op 15 februari 2018 start de tweede opleiding voetbalscout. Hij noemt de workshop ‘een soort module 1’. “In de eerste plaats moet duidelijk worden dat scouting meer is dan af en toe een wedstrijdje zien. De meeste mensen hebben er geen voorstelling van hoe het werkt in het voetbal. Bij de workshops is iedereen welkom, deze is ook voor iedereen geschikt, je hoeft geen vooropleiding te hebben, hij is zowel voor de technisch directeur van een profclub als voor de gewone liefhebber interessant.”

Spelersprofielen
Dat geldt wat Grim betreft ook min of meer voor de vervolgopleiding tot voetbalscout. “Het scouten is op elk niveau belangrijk en je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen. Volgens mij heeft tegenwoordig ook elke derde- of vierdeklasser op de website staan dat ze de opleiding belangrijk vinden. Bij scouten gaat het bijvoorbeeld ook om het inschatten van het niveau, zodat je tot een goede indeling van de jeugdteams kunt komen. Het gaat veel verder dan het ontdekken van dat ene, grote talent voor een profclub. De workshop is wat dat betreft een eerste kennismaking, bij de opleiding gaan we overal veel dieper op in: op het beoordelen van spelers op tactiek, techniek, op mentale en fysieke aspecten en op persoonlijkheid, op het thema jeugdscouting, op het opzetten van een organisatie voor scouting. Daarnaast bezoek je dan veel wedstrijden van amateur- en profclubs en je maakt spelersprofielen.” 

Grim is zelf ex-prof. Maar van hem hoef je geen betaald voetbal te hebben gespeeld om een goede scout te worden. “Je moet inzicht in het spelletje hebben. Maar ex-profs worden echt niet altijd goede trainers, om maar een voorbeeld te noemen.”

Bij basis beginnen
Met voetbalbond KNVB probeert hij de laatste jaren voortdurend contact te leggen over het thema voetbalscouting. “Kijk, ik geef vanuit de praktijk deze opleiding. Dat gaat heel goed en er blijkt enorm veel behoefte aan te zijn. Bij de bond erkennen ze juist niet het belang van een opleiding voor scouts, maar het gaat daar allemaal erg traag. In het plan ‘Winnaars van morgen’ staat de scouting wel benoemd. Vanaf oktober 2016 zouden scouts beter moeten worden opgeleid. Maar het is nu eind 2017 en ik zie er voorlopig weinig van terug. Het draait ook allemaal heel erg om potentiële topvoetballers. Volgens mij kunnen we beter bij de basis beginnen en daar zie ik vrijwel niets van terug." 

"Scouting is bij de KNVB nog steeds een grijs gebied, uitgevoerd door vrijwilligers die voor regioselecties op zaterdag langs de velden staan voor een onkostenvergoeding. Terwijl dat eigenlijk professionals zouden moeten zijn. Het gaat niet goed met het Nederlandse voetbal in de top. Nou, op dit gebied valt er echt nog veel winst te halen. Aan echte visie ontbreekt het nog in Nederland. Met behulp van goede scouting ben je ook beter in staat om het tij te keren en dat niet alleen bij de profs. De KNVB kan mij bellen.” 

Voor meer informatie: www.workshopvoetbalscouting.nl