door: Marc Hoeben | 7 september 2017

Is de voetbalclub of tennisvereniging een grootverbruiker wat betreft energie en wordt het de hoogste tijd om hier wat aan te doen? Of valt het allemaal nog wel mee en valt er misschien met wat simpele wijzigingen op wat kleinere punten winst te behalen? Via de Milieubarometer van de Stichting Stimular kunnen sinds kort ook voetbal- en tennisclubs hun energiehuishouding langs de meetlat leggen van wat normaal is en wat bijzonder.

Voor wie het nog niet wist: Stichting Stimular kent een lange geschiedenis. Ze werd 26 jaar geleden opgericht, zegt Willemien Troelstra, die bij Stimular onder andere verantwoordelijk is voor de energiescans en adviezen richting sportverenigingen. “Oorspronkelijk zijn we een initiatief van de gemeente Rotterdam. Je kunt ons zien als een adviesbureau zonder winstoogmerk. We richten ons met name op het Midden- en Kleinbedrijf (MKB), overheidskantoren en sportverenigingen, waarbij we kijken hoe we die organisaties kunnen verduurzamen.”

Kennisverspreiding
Via de opdrachten voor bedrijven en overheid vindt de financiering van het bureau van de stichting plaats. “Met het geld dat overblijft doen we aan kennisverspreiding via websites, houden we lezingen en ontwikkelen we instrumenten die meehelpen aan verduurzaming.”

De Stichting Stimular begon vijftien jaar terug al met de milieubarometer, als een handig instrument om inzicht te krijgen in de energiehuishouding. “Het is ooit begonnen als een excel spreadsheet en het is nu al een tijd online en geschikt voor allerlei bedrijven en ook sportclubs, zwembaden en sportaccommodaties. Recent hebben we gemiddelde waardes berekend voor voetbalclubs en tennisclubs, waardoor je kunt zien wat normaal is en wat niet. Je kunt kijken wat de range is, waar je je aan moet spiegelen en ook hoe het zit met het elektriciteitsverbruik per team, per veld of per lid.”

Beschikbaarheid data
Dat het voorlopig om voetbalclubs en tennisclubs gaat, legt Troelstra uit, heeft te maken met de beschikbaarheid van data in deze sporten. “We vonden dat we wel minstens de gegevens van tien clubs nodig hadden om tot een goed gemiddelde te komen. Anders zou de variatie te groot worden. We hebben het nu gedaan met zestien voetbalclubs en tien tennisclubs en bij die verenigingen hadden wij ook zelf de energiescans uitgevoerd. We weten daardoor bijvoorbeeld of het elektriciteitsverbruik van de veldverlichting op de energienota van de club staat of via de veldhuur met de gemeente wordt verrekend. Daardoor weten we dat de ingevulde energie en watergegevens goed kloppen.”

Iets meer dan de helft van de sportverenigingen in Nederland heeft de accommodatie in eigen beheer. Zij kunnen zich direct tot de Stichting Stimular wenden, zoals gemeenten dat ook vaak doen. Met een energiescan kan een inzicht worden gekregen in de energiehuishouding en mogelijke verduurzaming van het complex. “Bij zo’n scan vragen we de energierekening op, we willen de grootte van de club weten, hoeveel uren ze open zijn, we leggen een bezoek af aan het complex en kijken goed rond. Dan speuren we naar besparingsopties zoals besparende douchekoppen, gelijkstroom ventilatoren, radiatorfolie, zuiniger pompen voor de sproei-installatie, LED-verlichting en of het interessant is om zonnepanelen neer te zetten.”

Opvallend: sommige voetbalclubs hebben in de Milieubarometer ook een schatting ingevuld van het bezoekersverkeer en het vervoer van teams en supporters door bezoek aan uitwedstrijden. Het blijkt dat dat vervoer een stevige bijdrage levert aan de totale milieubelasting en CO2-uitstoot.. Die wetenschap zou een stimulans moeten zijn om zo veel mogelijk gezamenlijk vervoer te regelen.”

Reduceren energieverbruik
Bij het reduceren van het energieverbruik en de bijkomende kosten kan het om de meest uiteenlopende dingen gaan. “Het begint meestal met de koelkasten. Dat zijn vaak afdankertjes, verouderd en meestal niet zo zuinig meer. Soms hebben ze een capaciteit die geschikt is voor de feestjes van de club, maar meestal kunnen sommige koelkasten een groot deel van de tijd uit worden uitgezet. Een goede instelling van de thermostaat, met nachtverlaging spaart ook een paar procent op je stookkosten zonder dat het je een cent kost. En bij bijna elke vereniging zijn er nog halogeenlampen of TL met starters die door LED-verlichting (met bewegingsdetectie) vervangen kunnen worden. Dat verdient zich bijna altijd terug. Het vervangen van de veldverlichting is interessant als de lampen veel branduren maken of als de veldverlichting aan vervanging toe is.”

De rol van Stichting Stimular kan verder gaan dan het maken van een energiescan en het geven van advies. “We kunnen ook bij de uitvoering ondersteunen, door vragen te beantwoorden, offertes te beoordelen of helpen bij een subsidieaanvraag. Maar we zijn geen installateurs, daardoor kunnen we onafhankelijk advies geven.”

Het ministerie van VWS kent de zogeheten EDS-subsidieregeling voor energiebesparende maatregelen. “Je kunt dan dertig procent van de materiaalkosten terugkrijgen, bij een investering van minimaal drieduizend euro aan bijvoorbeeld LED-verlichting, een warmtepomp of zonnepanelen. Het arbeidsloon wordt dus niet gesubsidieerd, maar bij veel sportclubs lopen toch al handige mensen rond. Het is goed dat die regeling er is, het stimuleert zeker tot het kijken naar het energieverbruik en naar duurzame maatregelen.”

Voor meer informatie: www.mileubarometer.nl (met voorbeelden van sportverenigingen) en www.stimular.nl