door: Thomas van Zijl | 15 juni 2017
Ze werken voor verschillende werkgevers, op basis van verschillende opleidingen in verschillende sectoren en hun aantal groeit. Nederland telt meer dan 4.500 buurtsportcoaches die in naam hetzelfde beroep uitoefenen, maar daar houdt de grootste overeenkomst dan ook op. Om voor de buurtsportcoaches en hun werkgevers toch inzichtelijk te maken wat zij kunnen en waar nog verbetering mogelijk is, startte het Kenniscentrum Sport vorig jaar een pilot op basis van een ervaringscertifcaat (EVC), die nu is geëvalueerd.
Al vanaf het moment dat buurtsportcoaches hun intrede deden in de sport en het sociale domein, wordt hun functie door werkgevers vrij ingevuld. Vraag tien buurtsportcoaches naar wat zij doen en ze zullen alle tien een andere werkdag beschrijven. “Er was geen officiële meetlat”, zegt projectleider Marco Barten van Kenniscentrum Sport. “Hun opleiding verschilt, hun werkervaring komt niet overeen. Die verschillen hoeven geen ramp te zijn en komen diversiteit juist ten goede, maar veel werkgevers willen toch in toenemende mate weten wie en wat ze hun huis hebben.”
Competentieprofiel
Kenniscentrum Sport begon om die reden met subsidie van Samen Presteren - het arbeidsmarktfonds voor de sport - een pilot waarbij drieëntwintig buurtsportcoaches van in totaal zeven werkgevers aan de hand van een gestandaardiseerd competentieprofiel een EVC konden halen.
De deelnemers werden gedurende het traject bijgestaan door een erkende EVC-begeleider, die in de eerste plaats ondersteunde bij het samenstellen van een digitaal portfolio. Veel buurtsportcoaches worden opgeslokt door hun werk, hebben een overvolle dag en zijn met meerdere projecten tegelijkertijd bezig. “Het zijn doeners”, zegt Barten. “Dit portfolio bracht in beeld welke competenties ze aanspreken bij het verrichten van al hun taken. Kort gezegd: wat je kunt en wat je kent.”
Het is wel zaak dat het behalen van een EVC de standaard wordt in de branche, pas dan krijgt het werkelijk waarde
Zelf regelen
Gedurende vier maanden zijn de deelnemers daar in totaal zo’n zestig uur mee bezig geweest. Uit de evaluatie is inmiddels gebleken dat zij dat als tamelijk lang en veel hebben ervaren. Barten kan daar voor een deel in meekomen, al merkt hij op dat het een investering is die op een cv niet misstaat en buurtsportcoaches verder kan helpen in hun carrière. Dan is het overigens wel zaak dat het behalen van een EVC de standaard wordt in de branche, pas dan krijgt het werkelijk waarde. “Wij zien dat het aantal eisen van werkgevers toeneemt, dat er behoefte is aan transparantie, maar dit is een kwestie die de beroepsgroep toch hoofdzakelijk zelf moet regelen.”
Van de drieëntwintig deelnemende buurtsportcoaches behaalden er slechts acht in een keer het branchecertificaat. Een van hen is Tanja Dijkstra, vanuit de Gelderse Sport Federatie (GSF) werkzaam voor de gemeente Renkum. Daar begeleidt zij ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking.
“Het komt er op neer dat ik probeer ze in beweging te krijgen. Dat doe ik vol overtuiging en met plezier, maar de verslaglegging kan beter heb ik gemerkt, haha.” Dijkstra kreeg het EVC-traject aangeboden door haar werkgever. Ze was nieuwsgierig naar haar kwaliteiten en hoe die tot uiting kwamen in haar werk. “Het is niet iets waar ik zelf direct achteraan zou gaan, maar de kans deed zich voor en die heb ik gegrepen.”
Bewijs lastig
Leuk was het lang niet altijd, wel leerzaam. Van haar betrokkenheid bij projecten en de activiteiten die ze daarvoor ontplooide bleek maar weinig op papier te staan. Bovendien was het niet altijd eenvoudig om competenties om te zetten in woorden. Dijkstra: “Hoe bewijs ik dat ik een netwerk heb opgebouwd? Ingewikkelde vraag. Uiteindelijk heb ik heb ik dat met hulp van de EVC-begeleider kunnen aantonen door agenda-afspraken op te schrijven en eens goed te kijken in mijn mailbox.”
“Het certificaat staat goed op mijn cv en verschaft me misschien ooit een goede onderhandelingspositie"
Terugkijkend op de maanden dat Dijkstra met het traject bezig was komt ze tot de conclusie dat het erg veel werk geweest is om van alle 28 competenties afzonderlijk een verslag te schrijven. Hoewel ze blij is het met het certificaat, geeft Dijkstra aan dat de meerwaarde daarvan nog moet blijken. Voor de GSF en Renkum is het in haar ogen goed nieuws. Ze hebben een competente, gecertificeerde buurtsportcoach in huis. Op termijn zou zo’n status een voorwaarde kunnen zijn voor (extra) subsidie. Zelf vindt ze het fijn te weten wat ze wel en wat ze niet kan. “Het staat goed op mijn cv en verschaft me misschien ooit een goede onderhandelingspositie, maar dan zouden wel meer werkgevers bekend moeten zijn met dit fenomeen.”
Gelderse Sport Federatie
Een van de werkgevers die geen nadere kennismaking meer behoeft, is Petra Schipper van de Gelderse Sport Federatie. In totaal werken daar vierentwintig mensen als buurtsportcoach of combinatiefunctionaris van wie er drie meededen aan de pilot. Schipper werd benaderd door Kenniscentrum Sport en wilde het experiment wel aangaan. Primair omdat ze dacht dat het voor medewerkers zelf nuttig zou kunnen zijn om te zien of zij goed bezig waren, secundair om als werkgever een beter beeld te krijgen van hun kwaliteiten.
“Dit vak is nog zo nieuw, het is bepaald niet zo dat mensen die hier werken allemaal dezelfde opleiding hebben, simpelweg omdat die opleiding er niet is.” Schipper verleende overtuigd haar medewerking aan de pilot, maar zou het kunnen begrijpen als andere werkgevers er toch eerst goed over na zouden moeten denken. “Het is een flinke investering. Voor deze pilot was er subsidie, maar al met al kost een traject per medewerker 1.100 euro exclusief BTW. Dan moet er na afloop wel echt sprake zijn van een positief effect.”
Extra uren
Omdat de belasting voor de buurtsportcoaches zwaarder was dan voorzien en het opstellen van een portfolio een flinke opgave bleek, heeft de GSF ze gedurende het traject extra uren gegeven. En met resultaat: twee van de drie behaalden hun branchecertificaat in een keer, de derde is nu bezig om dat in tweede instantie te doen.
Ook Schipper ziet meer in een breder erkend branche-certificaat. "Maar wie zorgt ervoor dat dit groter wordt?"
Het traject was wellicht te intensief voor deelnemers, Schipper is toch benieuwd naar een eventueel vervolg. Voor de kinderziektes die tijdens de pilot naar voren kwamen heeft ze begrip; daarvoor is het een pilot. Het maken van een portfolio moet eenvoudiger kunnen, maar voor de ontwikkeling van medewerkers en het benutten van hun kwaliteiten heeft het zeker nut. Op individueel niveau kan het nu al verschil maken, maar ook Schipper ziet meer in een breder erkend branche-certificaat. Tegelijkertijd werpt ze een essentiële vraag op:
“Wie zorgt ervoor dat dit groter wordt? Wie jaag het aan? Buurtsportcoaches zelf gaan het vermoedelijk niet doen, daarvoor hebben ze het te druk met hun dagelijkse werkzaamheden. Wij als werkgevers moeten misschien niet ons eigen vlees gaan keuren, maar de GSF staat er wel voor open de juiste randvoorwaarden te creëren.” Wellicht komt er schot in de zaak als een brancheorganisatie voor buurtsportcoaches het levenslicht ziet. Dat onderwerp komt in ieder geval ter sprake op de landelijke buurtsportcoachdag op 20 juni.
Voor meer informatie: Branchecertificaat Buurtsportcoach