door: Thomas van Zijl | 20 april 2017
Studenten van de master High Performance Coaching aan de Vrije Universiteit zitten regelmatig met hun neus in de boeken, maar om ervaring op te doen zitten ze uiteraard liever met hun neus boven op topsport. Om dat laatste mogelijk te maken lopen ze nu praktijkstage in een topsportomgeving. Als het goed is worden zowel de studenten als de topsporters daar beter van. Rosanne Akkermans bewijst bij honkbalclub Amsterdam Pirates dat het kan.
Akkermans woont in Zuid-Limburg. Niets lag meer voor de hand dan het volgen van een studie Bewegingswetenschappen aan de Universiteit van Maastricht, maar toen ze hoorde van master High Performance Coaching hoefde ze niet lang na te denken en koos ze voor Amsterdam.
“Maastricht is gericht op gezondheid, ik wilde iets doen met sport omdat ik later graag als trainer aan de slag wil.” Akkermans weet dat het in dat wereldje vaak draait om de juiste contacten, maar wil zich vooral onderscheiden door kennis en nieuwe inzichten. Die doet ze nu op tijdens haar praktijkstage bij de Amsterdam Pirates. Samen met haar begeleider David Mann van de VU en Pirates-coach Charles Urbanus werkten ze aan een onderzoeksopdracht. Mann zegt daarover:
“Rosanne doet het veldwerk, ik heb vooraf gekeken naar het design, naar het wetenschappelijk gehalte. Tussendoor hebben we regelmatig contact om te kijken of alles goed gaat.”
“Kijken is belangrijk. De winst is dat ze daar nu nog bewuster mee bezig zijn”
Kijkgedrag van slagmannen
Akkermans, Urbanus, Mann en prof. dr. Geert Savelsbergh - naast hoogleraar ook lector perceptueel-motorische talentontwikkeling - als coördinator van de master kwamen uiteindelijk uit op een onderzoek naar het kijkgedrag van slagmannen. Er zit namelijk verbetering in het moment tussen het gooien van de pitcher en het slaan van de slagman. Met een eyetracker mat Akkermans het huidige kijkgedrag en maakte er een video van. Direct daarna kregen ze beelden onder ogen van het ideale kijkgedrag, zoals dat op basis van literatuur en eerder onderzoek is vastgesteld. Akkermans:
“Er zat geen instructie of verdere uitleg bij, maar we lieten wel heel snel een slagsessie volgen om te kijken wat zij ervan oppikten.” Ook dat proces is nauwkeurig vastgelegd, aan de analyse en conclusie van de beelden wordt nu gewerkt. Akkermans is er in ieder geval zeker van de Pirates er niet slechter van worden. “Kijken is belangrijk. De winst is dat ze daar nu nog bewuster mee bezig zijn.”
Toch begrijpt Akkermans dat niet iedere coach op dergelijke interventies zit te wachten. In topsport telt de prestatie en die moet zo snel mogelijk geleverd worden. Een student en diens onderzoek kunnen afleiden. Dat is voor lief te nemen als dat onderzoek gegarandeerd tot positieve effecten leidt, maar die zekerheid is er niet. Begeleider David Mann ziet de grondhouding tegenover wetenschap niettemin veranderen. Veel coaches moeten nog overtuigd worden, maar zien uiteindelijk wel in dat wetenschap hun team of atleet verder kan helpen. “In Australië, waar ik vandaan kom, zijn embedded scientists niet weg te denken uit de topsport. Nederland loopt in dat opzicht een paar jaar achter, maar is wel bezig die achterstand in te halen.”
Kritische blik
Akkermans is in ieder geval blij met de ervaring die ze in een topsportsetting heeft opgedaan, ook al heeft ze geen verdere ambities in het honkbal. Sterker nog, ze is op dit moment al coach van een langeafstandsatleet. “Wat ik tijdens mijn stage heb geleerd is niet direct toepasbaar op die wereld, maar het heeft me wel bijgebracht dat ik niet altijd uit moet gaan van het eerste beste resultaat en niet alles voor waar moet aannemen.”
“Op basis van mijn onderzoek bij de Pirates zou het kijkgedrag van slagmannen kunnen veranderen. Maar pas na een gedegen studie en alleen als ze zich er zelf goed bij voelen”
In de topsport is een solide basis belangrijk. Experimenteren mag, maar altijd in het redelijke. Akkermans kan er als coach van haar atleet overigens over meepraten. Die volgde in de tijd dat dat in de mode was in aanloop naar een belangrijke wedstrijd een dieet met zo weinig mogelijk koolhydraten. De afloop was dramatisch met buikkramp en buikloop tijdens de wedstrijd zelf. Zoiets zou haar nu niet meer snel gebeuren. Nadenken over hoe dingen anders en beter kunnen is wat haar betreft een belangrijke opdracht voor een coach, maar dan niet onbezonnen en ongefundeerd. “Op basis van mijn onderzoek bij de Pirates zou het kijkgedrag van slagmannen kunnen veranderen, maar dan wel pas na een gedegen studie en alleen als ze zich er zelf goed bij voelen.”
Voor meer informatie: Nieuwe master slaat brug tussen wetenschap en topsport