door: Marc Hoeben | 16 februari 2017

Nog steeds doet een groot deel van de Rotterdammers niet of nauwelijks aan sport of beweging en al jaren probeert de gemeente de sportparticipatie te verhogen. Een grondige analyse van de behoeftes, bevolkingssamenstelling en bewegingsaanbod per wijk heeft inmiddels geleid tot nieuwe inzichten. Sinds twee jaar bestaat ‘SportRegie’, waarbij de gemeente als aanbieder een terugtrekkende beweging heeft gemaakt en veel meer probeert op een slimme manier de vraag van de Rotterdammers en het aanbod van de sport- en beweegaanbieders op elkaar te laten aansluiten.

Jeroen Smolders is bij Sport en Cultuur van de gemeente Rotterdam teammanager SportRegie. “We hebben, misschien wel meer dan twintig jaar, altijd de sportstimulering oude stijl gehad. We organiseerden zelf zaken als clinics en vakantie-activiteiten, dat deden we met 48 man. Maar Rotterdam heeft heel veel andere aanbieders van sport- en beweegactiviteiten en eigenlijk waren we van hen een concurrent. Ondertussen bereikten we ook niet wat we wilden bereiken en dat was het verhogen van de sport- en beweegparticipatie naar landelijk niveau.”

"38% doet weinig tot niks"
Rotterdam overlegt cijfers die menigeen zullen doen schrikken. "We hebben circa 650.000 inwoners. Van hen doet 62 procent één keer per maand aan sport of beweging. Dat is in 2016 met de Vrijetijds Omnibus gemeten. Onder sport of beweging verstaan we activiteiten van matig tot intensief. Daar horen dus ook activiteiten als wandelen of fietsen bij. De andere 38 procent doet weinig tot niks. Dat zijn dus zeker cijfers waarbij winst valt te behalen.”

Twee jaar geleden begon Rotterdam met het denkproces voor SportRegie, vertelt Smolders. “Toen zijn we ook meteen met een aantal pilots gestart en hebben we een, in onze ogen, beter product ontwikkeld. Vorig jaar zijn we officieel met SportRegie begonnen. We hebben niet meer zoals voorheen 48 mensen, maar een nieuw team met 11 Sportregisseurs en twee productspecialisten.”

Aanbod afstemmen op vraag
Wie puur naar de getallen van de betrokken medewerkers kijkt, zou een verkapte bezuinigingsoperatie kunnen vermoeden. Maar dat is niet het geval, bezweert Smolders. Hij gelooft heilig in de doelmatigheid en efficiency van de nieuwe aanpak. Zo is de term Sportregisseurs een uitvloeisel daarvan. “We werken nu samen met andere sport- en beweegaanbieders, zoals verenigingen, commerciële aanbieders, particulieren. Daarvan zijn er liefst 913 in Rotterdam, zij verzorgen op structurele basis wekelijks 8.800 activiteiten. Het aanbod was er dus eigenlijk al. Het is onze taak om dat optimaal af te stemmen op de behoefte. Dat zoveel mensen niet of nauwelijks bewegen heeft lang niet altijd met onwil te maken. De drie belangrijkste oorzaken zijn: het spreekt niet aan, het is niet bekend of het wordt niet in de buurt aangeboden.”

Vanaf april vorig jaar werd eerst het aanbod in kaart gebracht. “We hebben 66 wijken, verdeeld over 14 gebieden. Voor elke wijk hebben we het aanbod in kaart gebracht, door te kijken naar zaken als: voor welke doelgroep is het?; voor welke prijs kun je er gebruik van maken?; op welke tijd kun je het doen? De sportregisseurs hebben die inventarisatie gedaan, tegelijk hebben de twee productspecialisten wijkanalyses gemaakt. Dan ging het om een inventarisatie van bijvoorbeeld aantallen inwoners, welke leeftijd ze hebben, het gemiddelde inkomen, het sportparticipatiecijfer. Die twee documenten hebben we over elkaar gelegd. Op die manier konden we per wijk zien waarvoor veel aanbod is en waarvoor niet en of er genoeg diversiteit is. Zo stellen we per gebied prioriteiten.”

Levensfases
Bij het bepalen van de behoeftes en prioriteiten werkt SportRegie met profielen op basis van levensfases: dreumes, schoolkind, puber, student/scholier, werkende, huisman/huisvrouw, werkloze, senior, bejaarde en gezondheidsbeperkte. "Al loopt de laatste natuurlijk door de andere levensfases heen. Dit onderscheid is voortgekomen uit social marketing-onderzoek en sluit aan op een inzicht op de behoeftes en barrières om te bewegen, die we door een onderzoeksbureau hebben laten uitsplitsen.”

SportRegie heeft een ‘aanjaagbudget’ beschikbaar , zegt Smolders. “Dat is bedoeld voor een eventuele bijdrage aan opstartkosten van structureel sport- en beweegaanbod. Onze taak ligt vooral in de stap richting de beweegaanbieders, om hen duidelijk te maken waaraan in hun buurt behoefte is en ze te stimuleren voor die doelgroep iets te organiseren. Als er dan opstartkosten zijn, kunnen we bijdragen. Maar het is uiteindelijk wel de bedoeling dat activiteiten zichzelf kunnen bedruipen. Het is vaak ook helemaal geen geldkwestie, genoeg mensen zijn in staat voor deze activiteiten te betalen.”

Ambitie
SportRegie ligt structureel verankerd in de verdeling van de gemeentelijke sportgelden, weet Smolders. De ambitie blijft het verhogen van de beweeg- en sportparticipatie. “Voorheen legden we die ambitie ook vast in concrete cijfers en doelen. Maar dat kan nu niet. Het resultaat zal, door deze regisserende rol, minder direct te herleiden zijn naar de gemeente.”

Voor meer informatie: www.sportregie.nl, Social Marketing Onderzoek Sportregie (pdf)