door: Thomas van Zijl | 16 februari 2017
ALO- en sportkundestudenten zouden een toonbeeld van fitheid moeten zijn, maar uitgerekend zij worden tijdens hun studie vaak geteisterd door blessures. Fontys Sporthogeschool bracht de gevolgen in kaart en ging direct tot actie over. Blessurepreventie is sinds dit studiejaar een speerpunt. De meeste studenten zijn enthousiast, maar voor een cultuurverandering is meer nodig.
Projectleider Tim Lorenz schrok van de cijfers die uit onderzoek onder studenten naar voren kwamen. Zo heeft twee op de drie studenten het afgelopen jaar te maken gehad met een of meerdere sportblessures, vaak opgelopen tijdens praktijklessen. De problemen die dat oplevert zijn tweeledig, aldus Lorenz:
“Voor de studenten betekent een blessure meestal een rustperiode. Ze moeten lessen laten schieten en dat kan tot studievertraging leiden. Daarnaast vind ik dat ze een voorbeeld moeten zijn van verantwoord en verstandig sporten. Dat zijn ze nu niet.”
Verantwoordelijkheid
Het aantal sportblessures ligt in Nederland op ongeveer vierenhalf miljoen per jaar. Lorenz is van mening dat deze studenten, die in de toekomst anderen gaan begeleiden bij het sporten, een verantwoordelijkheid hebben om dat aantal naar beneden bij te stellen. Dat besef begint bij hun opleiding.
"Fontys Sporthogeschool zich vooral op de studenten, bij hen moet een gedragsverandering tot stand komen"
Een ALO-opleiding of studie sportkunde vraagt veel van het lichaam. Voor de meeste studenten gaat de intensiteit van het sporten in het eerste jaar aanzienlijk omhoog. Veel mensen lopen tegen hun grenzen op, maar de cultuur is er niet naar om het dan een tikkeltje rustiger aan te doen. Fysiotherapiestudenten concludeerden in hun afstudeeronderzoek afgelopen jaar dat er sprake is van haantjesgedrag onder studenten. Bovendien ervaren zij vanuit de opleiding druk om studiepunten te halen en wordt blessurepreventief gedrag te weinig gestimuleerd, stelt Lozenz vast. Overigens kan hij wel enigszins begrip opbrengen voor vakdocenten die voor de harde lijn kiezen. Ze staan voor hun vak.
“Voor hen is het in de eerste plaats belangrijk dat het sporttechnische gedeelte op orde is. Tekort aan tijd is dan een factor Een warming-up van een kwartier staat niet in hun taakomschrijving. Allemaal begrijpelijk, maar het is belangrijk dat hier aandacht voor is.” Toch richt Fontys Sporthogeschool zich vooral op de studenten, bij hen moet een gedragsverandering tot stand komen. Op posters en tv-schermen staat in grote letters: 'wij staan voor blessurevrij studeren'. Nieuwe eerstejaars moeten voordat ze aan de opleiding beginnen bovendien een vragenlijst invullen die hen meteen wijst op het belang van blessurepreventie. Een van die vragen luidt bijvoorbeeld: de docent begint met een te intensief tikspelletje. Wat doe je?
Lorenz realiseert zich dat het lastig kan zijn het gesprek met een docent aan te gaan, maar roept wel op tot een dialoog. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Docenten weten dat Fontys WOP-gedrag propageert, wat staat voor Warming Up, Opbouw en Preventie-oefeningen. Voor nieuwe ALO- en sportkundestudenten is het daarnaast belangrijk dat ze een goede balans vinden tussen privé- en schoolsport. Sinds dit jaar kunnen ze daarvoor begeleiding vragen van vierdejaars die in dat opzicht al meer ervaring hebben.
Afstemming
Lorenz denkt dat een gedragsverandering van studenten en docenten het grootse verschil kan maken, maar ook de afstemming binnen het lesprogramma is belangrijk. “Als na het turnen direct een les speerwerpen volgt, vraagt dat veel, wellicht zelfs te veel van de schouders. Zwemmen zou dan een betere optie zijn, maar dan moet het zwembad uiteraard wel beschikbaar zijn.”
"Het is in het belang van de studenten en de hele maatschappij dat blessurepreventie de hoogste prioriteit krijgt"
Lorenz geeft daarmee aan dat blessurevrij studeren een inspanning vraagt van alle betrokkenen. Of er nu al sprake is van een kentering durft hij niet te zeggen, bij een volgende meting moet dat uit de cijfers blijken. Lorenz hoopt dat andere hogescholen het voorbeeld van Fontys volgen. “Dit is waarschijnlijk een landelijk verschijnsel. Het speelt mogelijk ook bij andere ALO’s en CIOS-opleidingen. Het is in het belang van de studenten en de hele maatschappij dat blessurepreventie de hoogste prioriteit krijgt.”
Voor meer informatie: www.blessurevrijstuderen.nl