door: Leo Aquina | 26 januari 2017

Er stonden afgelopen weekend honderden mensen op het ijs van de Ankeveense Plassen, maar de ijsbaan bleef dicht. De ijsvloer was bij lange na niet dik genoeg en er zakten tientallen schaatsers door het ijs. Hoewel de dooi inmiddels heeft ingezet, hoopt secretaris Hans Wammes van de Ankeveense IJsclub nog altijd dat er dit jaar wel nog een moment komt om de ijsbaan open te gooien en de toertocht uit te schrijven. Dan komen er zo’n 9.000 schaatsers per dag naar het dorp, dat ongeveer 1500 inwoners telt. In 2012 gebeurde dat voor het laatst, maar Ankeveen is er ieder jaar klaar voor. “Al in oktober en november gaan vrijwilligers het plassengebied in om voorbereidingen te treffen en als het echt doorgaat, werkt het halve dorp mee als vrijwilliger”, vertelt Wammes. 

“Als je nog moet beginnen als het gaat vriezen, ben je te laat”, aldus Wammes. Het bestuur van de ijsclub komt ieder jaar in oktober bijeen voor een Algemene Ledenvergadering. “Daar evalueren we het afgelopen jaar, maar we zoeken ook meteen vrijwilligers om te gaan sloten. Eind oktober, begin november zijn er zeker vijf à zes man een maand lang iedere zaterdag bezig om alle sloten, vaarwegen en plassen vrij te maken. Er liggen omgevallen bomen, drijvende rietpollen en langs de oevers moet riet gemaaid worden.”

Koek-en-zopie
Als de plassen zijn opgeschoond voor een mooie ijsvloer, komt het bestuur in november opnieuw bijeen. Hoewel er ook dan normaal gesproken nog niets kan worden voorspeld over een eventuele ijswinter, bereidt de ijsclub zich daar wel al grondig op voor. Wammes: 

“We hebben diverse commissies en iedere commissie inventariseert de vrijwilligers en zet de mensen op scherp. Er is een EHBO-commissie die ervoor zorgt dat alle materialen in orde zijn. Er is een communicatiecommissie die zorgt dat alle mobiele telefoons en portofoons werken. Er is een commissie voor de kantine die lijsten maakt voor de producten die moeten worden ingekocht; voor de inkoop van koek-en-zopie hebben we, als het echt gaat vriezen, een chocomelafspraak met de plaatselijke Albert Heijn. De ijsmeesters zorgen ook dat hun materiaal in orde is. Er is een commissie die gaat over de stempelhokjes, die ook bemand moeten worden door vrijwilligers.” 

Botbreuken en snijwonden
EHBO is een van de belangrijkste onderdelen van de organisatie, zo vertelt Wammes. “Toen we in 2009 voor het eerst na twaalf jaar weer een echte ijswinter hadden, leverde dat enorme toestanden op. Er gingen veel mensen het ijs op die in eerdere periodes onder de vijftig waren, maar inmiddels de zestig waren gepasseerd. Het lichaam wordt brozer, maar ze dachten allemaal nog zo te kunnen schaatsen als vroeger. Er waren veel verwondingen, botbreuken, mensen die op hun hoofd vielen, snijwonden. Daarom hebben we tegenwoordig ieder jaar een bijeenkomst met de EHBO-vrijwilligers, waarin zij specifiek worden voorbereid op de verwondingen die ze vaak tegen zullen komen. Onze EHBO-ploeg heeft veel knowhow in huis en wij hebben als er een tocht is ook direct contact met de meldkamers van politie, ambulance en brandweer.”

KNSB-eisen
De ijsclub heeft jaarlijks overleg over de draaiboeken met de schaatsbond KNSB, die strenge eisen stelt aan alle ijsclubs die toertochten organiseren. Ook met de gemeente Wijdemeren en andere ijsclubs die daaronder vallen zoals, onder meer Kortenhoef, ’s Gravenland en Loosdrecht, is jaarlijks overleg. Een belangrijk onderdeel van de draaiboeken is het regelen van het verkeer. In het dorp van 1500 inwoners zijn bij lange na niet genoeg parkeerplaatsen om de toestroom op te vangen. Daarom worden er buiten het dorp weilanden ingericht bij de opstapplaatsen van de toertocht. Het verkeersplan wordt uitgebreid besproken met de politie. 

“Afgelopen weekend was er niets geregeld omdat de ijsbaan niet open was en toen duurde het drie kwartier om met de auto van de ene kant van het dorp naar de andere kant te komen. Dat is tijdens een toertocht natuurlijk een ernstige belemmering voor de hulpdiensten.”

IJsdikte
Hoewel de ijsclub ook in ijsvrije jaren volledig voorbereid is, kwam Ankeveen in 2009 na twaalf warme winters toch voor de nodige verrassingen te staan. “Toen het festijn achter de rug was, zijn we grondig gaan evalueren”, aldus Wammes. “We hebben onze draaiboeken aangepast en we hebben het plassengebied onderverdeeld in zones, die ook op het ijs herkenbaar zijn met borden. Als mensen dan bellen in geval van calamiteiten, kunnen ze goed aangeven waar ze zich bevinden. Die zones zijn ook aangeven op de stempelkaarten van de tocht. Eigenlijk heeft de KNSB daar standaardkaarten voor, maar ze zijn hiermee akkoord gegaan omdat ze inzagen dat het een goed idee was.” 

De Ankeveense ijsclub houdt zich in andere opzichten strikt aan de KNSB-eisen. “De ijsdikte op de ijsbaan moet op de zwakste plekken minimaal negen centimeter zijn en op de plassen twaalf. Eerder kunnen wij niet opengaan en kunnen we geen toertocht uitschrijven. Dat heeft ook te maken met de collectieve verzekering bij de KNSB. Het is wel eens moeilijk uit te leggen aan mensen die graag eerder willen schaatsen, maar de meeste hebben er wel begrip voor.”

Muizen dood in de kast
In natuurijswinters verdient de ijsclub veel geld met de ijsbaan, de toertochten en de koek-en-zopie. Hoe houdt de club het hoofd boven water in al die ijsvrije jaren? “We hebben zo’n 850 leden en die betalen allemaal contributie, tien euro voor gezinnen en 7,50 voor alleenstaanden. Natuurlijk hebben we ieder jaar een afdracht aan de KNSB en maken we kosten voor onderhoud. We moeten in die ijsvrije winters vooral teren op reserves. Toen we twaalf jaar geen toertocht hadden gehad, lagen de muizen dood in de kast. Er was niets meer, maar in een goede winter verdienen we weer ruim voldoende om het een paar jaar uit te zingen. We hebben na de ijswinters vanaf 2009 weer een paar investeringen kunnen doen, bijvoorbeeld in een communicatiesysteem met een zender boven in de kerktoren, en in een graveermachine voor de medailles.” 

Tijdens de toertochten is letterlijk half Ankeveen op de been om alles in goede banen te laten verlopen. Hoe zit dat met de jongere generatie? Wammes: “Zelf ben ik gepensioneerd. De meeste mensen binnen het bestuur van de ijsclub zijn tussen de vijftig en de zeventig. Het is een hechte groep, maar we hebben ook iemand van achter in de twintig en iemand van in de veertig. We moeten natuurlijk wel verjongen voor de continuïteit. Dat geldt ook voor de vrijwilligers. Gelukkig hebben we nog nooit problemen gehad om genoeg mensen op de been te krijgen. We hoeven ze niet eens te bellen. Als het gaat vriezen, komen ze gewoon.” 

Voor meer informatie: www.ankeveenseijsclub.nl