door: Thomas van Zijl | 27 oktober 2016

Adviezen over hoe te verduurzamen krijgen sportverenigingen voldoende, maar vaak stokt het daarna. Het rapport met aanbevelingen verdwijnt in een la, het realiseren van de plannen is hooguit een verre toekomstdroom. Niet voor de Arnhemse voetbalclubs SML en VDZ. Met hulp van het jonge bedrijf Sportief Opgewekt hebben de verenigingen geïnvesteerd in LED-(veld)verlichting en zonnepanelen om stroomneutraal te worden.

Sportief Opgewekt is een initiatief van Lucas Hullegie die al enkele jaren probeert bij te dragen aan een verduurzamingsslag binnen de sportwereld. Tot voor kort deed hij dat door clubs te enthousiasmeren, aan te zetten tot het maken van een energiescan en van advies te dienen. “Ik stond heel enthousiast in zaaltjes mijn boodschap te verkondigen. Interesse van clubs was er zeker, net als goede wil, maar het waarmaken van de plannen is een heel ander en voor verenigingen moeilijker verhaal.”

Met alleen een vuistdik rapport in de hand is een voorzitter of penningmeester niet geholpen. De aandacht gaat al snel weer uit naar op het oog urgentere zaken. Hullegie besloot zich toe te leggen op de fase na het advies. Hij raakte geïnspireerd door Slim Opgewekt die met grote slagvaardigheid scholen wist te verduurzamen, en richtte samen met hen het sportieve broertje Sportief Opgewekt op.  

Stroomneutraal als streven
Of en hoe een club moet verduurzamen is per situatie verschillend. Hullegie streeft ernaar verenigingen stroomneutraal te maken, dat wil zeggen dat ze evenveel zelf opwekken als verbruiken. Alleen een investering in LED-verlichting is dan niet voldoende. De combinatie met het plaatsen van zonnepanelen biedt uitkomst, maar niet alle daken zijn geschikt en leveren rendement op.

“Wij maken van duurzaamheid een businesscase. Het groene alternatief is vaak maar niet altijd direct aantrekkelijk. Daar zijn we eerlijk over. Geen te rooskleurige terugverdientijden maar een exploitatievoordeel op basis van total cost of ownership voor de club.”

De som is te maken, maar moet wel allesomvattend zijn, stelt Hullegie. Zo neemt hij de kosten voor beheer en onderhoud, vervanging, verzekeringen, eventuele reststroom en het afbetalen van leningen voor de noodzakelijke investeringen mee. Clubs die verduurzamen komen in aanmerking voor een Rijkssubsidie van dertig procent op alle materialen en gemeenten zijn vaak bereid tegen aantrekkelijke tarieven een lening te verstrekken, maar het is en blijft een investering.

Draagvlak en gedragsverandering
Inmiddels hebben al meer dan vijftien verenigingen de stap gewaagd en, belangrijk voor Hullegie, met instemming van de leden. Ten eerste is er draagvlak nodig om de plannen door de ALV te loodsen en ten tweede treedt verduurzaming pas echt op als die gepaard gaat met een gedragsverandering. “Investeringen in zonnepanelen en LED-verlichting is mooi, maar als mensen onnodig het licht laten branden na het trainen is een deel van het effect al weer verdwenen.”

Hullegie hoopt de betrokkenheid van leden vast te houden door de opgewekte en verbruikte energie goed te monitoren. Bij de clubs die door Sportief Opgewekt verduurzaamd zijn, hangt een monitoringsscherm dat die energie in kilowattuur nauwkeurig registreert. Die cijfers alleen zijn wellicht abstract en worden daarom vertaald in bijvoorbeeld hoeveel ballen ermee opgepompt kunnen worden, hoelang de frituur aan kan staan of de veldverlichting kan branden.

Ondersteuningstraject
Er zijn al diverse clubs die op het gebied van duurzaamheid hun woorden omgezet hebben in daden, maar de meerderheid moet nog in beweging komen. Hullegie wijst in dat licht op de subsidieregeling die vanaf januari weer beschikbaar is. “In ons ondersteuningsproject maken we een businesscase, we verzorgen de subsidie- en financieringsaanvragen en helpen de club van A tot Z in het hele traject.”

Dat traject is intensief en kan lang duren, vandaar dat Sportief Opgewekt dit jaar ruimte heeft voor maximaal vijfentwintig verenigingen. Liever goed met concreet resultaat, dan veel en blijven steken in de planfase. Dat geldt uiteraard ook voor de toekomst. Hullegie verwacht dat veel voetbal-, hockey- en tennisclubs in de komende jaren werk gaan maken van hun duurzame ambities. Zelf kijkt hij ook met meer dan gemiddelde interesse naar ontwikkelingen in de zwembaden- en sporthallenbranche. Dat zijn grootgebruikers in eigendom van de gemeente waar veel winst op de energierekening te boeken is.

“Naast dat er subsidie benodigd is voor een duurzame businesscase, is het spel veel politieker. Het gaat om het realiseren van doelstellingen die gemeenten zich op het gebied van duurzaamheid stellen, maar ook om verhoudingen in het college. Boeiend om te zien, zolang we het resultaat maar voor ogen houden.”  

Voor meer informatie: www.sportiefopgewekt.nl. Aanmelden voor het ondersteuningsproject kan via marit@sportiefopgewekt.nl of 06-4160 6424.