door: Marc Hoeben | 21 april 2016
Vanzelfsprekend is het al lang niet meer dat kinderen in Nederland leren fietsen en dagelijks op en neer pendelen naar school op het aloude transportmiddel op twee wielen. Vooral in de verstedelijkte gebieden, met vele bevolkingsgroepen uit andere landen en werelddelen, valt er wat dat betreft wel een inhaalslag te maken, vindt Shurdon Faneyte. Begin deze maand, op 2 april, werd zijn fietsschool in Rotterdam-Zuid geopend. En het is niet zomaar een fietsschool. Met het opdoen van ervaring op bmx-fietsen moet de jeugd worden aangesproken.
Ondernemen doe je vanuit het hart. Daar komt het verhaal van de 33-jarige Shurdon Faneyte op neer. De passie voor de fietscross oftewel het bmx-fietsen - tegenwoordig ook een olympische discipline – gaat bij hem heel ver en begon ver weg van Nederland.
“Ik ben van Curaçao afkomstig en daar was bmx’en vanaf mijn tiende mijn jeugdsport, naast judo. Op het eiland is het een populaire sport. Eerst zat er nog een beetje de klad in, maar de laatste jaren is het weer booming. Je hebt er vier banen en circa honderdvijftig licentierijders. Je kunt er geregeld wedstrijden rijden en één van de banen voldoet aan alle eisen voor een olympische baan van de internationale wielerunie UCI. Het zou me niks verbazen als Curaçao over een paar jaar een olympisch kampioen oplevert.”
"Ik kwam erachter dat sport mijn passie was en dat ik mijn hart wilde volgen"
Computerbaan opgegeven
Voor een mbo-opleiding als systeembeheerder verkaste Faneyte op 21-jarige leeftijd naar Rotterdam. Zijn leven leek voortaan voorbestemd in de ict, maar het liep toch een tikkeltje anders. “Op mijn 26ste heb ik mijn computerbaan opgegeven. Ik kwam erachter dat sport mijn passie was en dat ik mijn hart wilde volgen. Ik ben toen het cios gaan doen, via de verkorte, tweejarige opleiding.” Hij volgde de opleiding die was gericht op buitensport. “Kayakken, klimmen, mountainbiken, noem maar op. Mijn interesse was eerst ook wel breder dan alleen bmx’en.”
Maar al tijdens de opleiding, die hij in 2011 afrondde, begon het te kriebelen. Hij keek om zich heen in Nederland en kon zich over het gebrek aan bmx-banen in de Randstad verbazen. “Je moest dan naar Rijswijk of helemaal naar Brabant. Ik zag het, ik verbaasde me, maar dat kwam ook wel voort uit onwetendheid. Later ging ik het ook wel begrijpen, ruimte is hier altijd een probleem geweest.”
Bmx-baan naast de Euromast?
Tijdens een stage bij de gemeente Schiedam fietste hij daar veel rond. “Ik zag braakliggende terreinen en begon van een echte bmx-baan te dromen.” Hij probeerde het in Schiedam van de grond te trekken, maar moest in 2010 tot de conclusie komen dat het niet ging lukken. Het volgende plan lag dichter bij huis. “Ik woonde in Rotterdam bij een studentenflat, daar werd het parkeerterrein afgebroken en dat leek me een heel coole plek. Een grote kans. Het zou fantastisch zijn om dat midden in de stad te hebben. Ik ben me gaan verdiepen in het bestemmingsplan. Er bleken ook bouwplannen voor de langere termijn te bestaan, dus ik had bedacht dat het op die locatie, naast de Euromast, een verplaatsbare baan moest worden. Ik zag dat helemaal zitten, ook al omdat ik daar was begonnen met mijn sportschool DANSH Urban Gym. Het was echt een prima combinatie.”
"Zo’n bmx-baan kost twee ton en investeerders zagen dat niet zitten voor een tijdelijke baan"
Toch kwam het er niet van. Faneyte dacht met de komst van de wereldkampioenschappen bmx naar Nederland twee vliegen in één klap te slaan, toen Rotterdam ook als locatie werd overwogen voor de wedstrijden. “Ik dacht: nou kunnen we mooi die baan er neerzetten. Maar zo’n baan kost twee ton en investeerders zagen dat niet zitten voor een tijdelijke baan. Ik had ook maar toestemming voor achttien maanden. Maar we zijn nu drie jaar en er wordt nog steeds niet gebouwd.”
Idee fietsschool
Faneyte ging zelf kleinschaliger verder met een baan van kleiner formaat in het Hefpark. Niet naast zijn sportschool, maar enkele kilometers verderop. Min of meer bij toeval ontstond in 2014 door een voorval in Rotterdam het idee voor een fietsschool. “Een jongetje van vijf jaar belandde met zijn fiets onder een vrachtwagen en overleed. Dat zette me aan het denken en zo ben ik verder gaan kijken.”
"De bmx is dynamisch, het is kleurrijk, we hebben jonge instructeurs, we weten de interesse bij kinderen te wekken en voor beleving te zorgen”
Hij verdiepte zich in het bestaande circuit van fietslessen, van fietseducatie voor de basisscholen, de verkeersexamens en de rol van Veilig Verkeer Nederland. “Het is één pot nat, een club van ouwe lullen.” Dat kon dus beter in zijn ogen, eigentijdser vooral en veel meer gericht op het triggeren van de jeugd in verstedelijkte gebieden voor wie fietsen helemaal niet zo vanzelfsprekend is. “De bmx is dynamisch, het is kleurrijk, we hebben jonge instructeurs, we weten de interesse bij kinderen te wekken en voor beleving te zorgen.”
Vaardigheden opdoen
Voor de goede orde: Faneyte wil niet de jeugd massaal op de bmx door het stadsverkeer laten gaan. “Oh nee. Het gaat erom dat ze bij ons op de bmx vaardigheid opdoen en behendig worden. Je hebt het toch over balans, stoppen, remmen, slalom, het maken van scherpe bochten. Dat komt ze op een gewone fiets allemaal van pas. Het is zo belangrijk dat ze dat leren. Je moet je voorstellen: vijftig procent van de mensen hier in Rotterdam zijn niet-Westerse mensen. Ze komen vaak pas na hun 21ste hier naartoe, je kunt dan niet verwachten dat ze hun kinderen fietsen leren. Wat ik zie is dat ze urenlang bij de halte van de bus of de metro staan te wachten. Fietsen komt gewoon niet in ze op.”
Terwijl fietsen ook nog eens gezond is en uitstekend helpt tegen overgewicht, zegt Faneyte. Beetje bij beetje is hij steeds meer vanuit dat maatschappelijke perspectief gaan denken. “Dat is dan wel weer mooi. Ik heb veel weerstand gehad, maar dat zet je ook aan het denken.” Officieel startte zijn fietsschool op 2 april, maar vorig jaar begon Faneyte al met een pilot met drie basisscholen. Hij richt zich ook echt op de jeugd van de basisscholen, om mogelijk in de toekomst ook de niet-fietsende ouders erin te betrekken.
“Ik heb er vorig jaar geloof, tijd en geld in gestopt,” zegt hij. “Dat heeft me wel 13.000 euro van mijn spaargeld gekost.” Mede door hulp van het financiële onderzoeksbureau Rebel gingen er deuren voor hem open. Hij kreeg voor dit jaar een subsidie van CityLab010. “Daarmee weet ik het dit jaar wel te redden, maar dan is het ook wel op.”
Op dit moment geeft hij fiets- en verkeerseducatie voor leerlingen van vier basisscholen. “We zijn nog steeds bezig met het finetunen van de lessen en te kijken hoe het het beste in het programma van de scholen past. In 2017 moet het echt gaan draaien.”
Bmx-vereniging
Ondertussen droomt Faneyte alweer verder. Hij legt de leerlingen aan het einde van de cursus een formulier voor, waarmee ze zich kunnen opgeven voor zijn bmx-vereniging. “Dan is de cirkel rond en wordt het sport. Dat zou heel mooi zijn. Zoals het ook een grote droom blijft om een echte baan in Rotterdam te krijgen.”
Voor meer informatie: www.bmxfietsschool.nl
Rebel supports de BMX Fietsschool in Rotterdam-Zuid from Rebel on Vimeo.