door: Thomas van Zijl | 4 februari 2016
In veel gemeenten staat het budget voor sport onder druk, maar als verenigingen zich slimmer organiseren hoeft minder geld niet per se te leiden tot minder sport. In de Limburgse gemeente Peel en Maas vormen tien clubs sinds vorige week een coöperatie. Zij gaan gezamenlijk kleedaccommodaties en sportvelden beheren, onderhouden en exploiteren.
De gemeente Peel en Maas, in 2010 ontstaan uit een fusie, telt in totaal zeventien buitensportclubs die sinds begin dit jaar zelf verantwoordelijk zijn voor hun accommodaties. Voor de tennis-, hockey- en voetbalverenigingen was de aankondiging van die gemeentelijke maatregel aanleiding samen om de tafel te gaan zitten.
“Het gaat niet alleen om het grasmaaien, grote renovaties horen er ook bij”, zegt Wiet Leenders van de coöperatie. “Dat trekt een zware wissel op clubs en haar vrijwilligers. Reden genoeg om na te denken over een andere organisatie en gezamenlijke aanpak.”
Collectief van tien clubs
Met de oprichting van de 'Coöperatie Sport Peel en Maas U.A.' komt het uiteindelijk tot een collectief. Maar niet alle zeventien clubs zijn overtuigd van de voordelen. Er haakten er gedurende de besprekingen zeven af. Leenders is er niet verbaasd over.
“Bij clubs die van nature niet zo open zijn overheerst wantrouwen. Ze zijn bang autonomie te verliezen.” Helemaal ongelijk geeft hij ze daar overigens niet in. Bij slecht weer is het bijvoorbeeld de coöperatie die een speelverbod kan opleggen om de velden te sparen. Voorheen lag deze bevoegdheid bij de gemeente als eigenaar van de accommodatie. Voor Leenders, zelf oud-voorzitter van SV Panningen, zou het geen reden zijn om af te zien van deelname aan de coöperatie. Hij ziet vooral kansen in de overdracht van kennis en een gezamenlijke inkoop. Zo loopt er op dit moment een aanbesteding voor het groenonderhoud. Met tien clubs is het eenvoudiger een scherpe prijs te bedingen dan wanneer verenigingen dat ieder voor zich gaan doen, betoogt Leenders. Hij sluit niet uit dat de zeven clubs die nu nog geen onderdeel uitmaken van de coöperatie later tot inkeer komen, maar instappen gebeurt dan wel onder andere voorwaarden.
"We hebben met dit initiatief niet voor niets de kastanjes uit het vuur gehaald"
“We hebben met deze tien nu een termijn van vijf jaar afgesproken. Uitbreiding is wellicht mogelijk, maar daar moet dan wel over gesproken worden. We hebben met dit initiatief niet voor niets de kastanjes uit het vuur gehaald.”
Samenwerking gemeente
Leenders beaamt dat de coöperatie direct voortvloeit uit bezuinigingsmaatregelen van de gemeente. Die zet de clubs door privatisering verder op afstand. Toch is er tegelijkertijd een nauwe samenwerking met diezelfde gemeente. De cöoperatie huurt de velden namelijk van de gemeente om ze vervolgens met aanvullend dienstbetoon ter beschikking te stellen aan haar leden. Die opzet is fiscaal interessant door het zogeheten Sportbesluit, een door de gemeente in het leven geroepen regeling. De coöperatie betaalt 21% BTW over de huur aan de gemeente en de inkoop van sportgerelateerde zaken, zoals materialen en energie. Voor de verenigingen geldt als eindgebruikers een tarief van slechts 6% over het bedrag dat de coöperatie hen in rekening brengt. Uiteindelijk worden dus zowel vereniging als gemeente hier financieel wijzer van en de coöperatie mag het verschil van 15% terugvragen aan de fiscus.
De relatie met de gemeente is dus goed en blijft dat ook, als het aan Leenders ligt. De coöperatie, die bestuurd wordt door leden van de verenigingen, ontvangt onder meer een startsubsidie. “Stel je daar niet te veel bij voor. Ik noemt het een postzegel, maar het is wel mooi meegenomen.”
“Wie creatief is hoeft niet te merken dat er minder geld beschikbaar is en kan de sport en het sportaanbod op hoog niveau houden”
Daarnaast is er ondersteuning vanuit het aan de gemeente gelieerde Clubtotaal; een netwerkorganisatie die actief is in zeven Noord-Limburgse gemeenten die in 2013 werd opgericht om sportclubs efficiënt te laten werken, vitaal te houden en zelfstandig te laten opereren. Verenigingen kunnen bij Clubtotaal aankloppen voor advies op tal van terreinen, van sponsoring tot accommodatiebeheer, tot ledenwerving en sportaanbod. Voor Leenders illustreren deze initiatieven en nieuwe vormen van samenwerking dat er veel mogelijk is. “Wie creatief is hoeft niet te merken dat er minder geld beschikbaar is en kan de sport en het sportaanbod op hoog niveau houden.”
Voor meer informatie: wiet@leenders.it en/of www.clubtotaal.nl