door: Jasper Wilshaus

Sportbestuurders. Wie daar een beeld over vormt, denkt waarschijnlijk aan oudere mannen. Toch raar als je bedenkt dat het grootste gedeelte van de sporters in Nederland uit jongeren bestaat. En terwijl een divers samengesteld bestuur - op basis van bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, ervaring en opleiding - wellicht beter kan inspelen op veranderende sportbehoeftes van (potentiële) leden en daarmee de toekomst beter tegemoet kan treden. Sport Knowhow XL laat daarom sinds twee jaar jonge sportbestuurders aan het woord in een speciaal daarvoor bedoelde rubriek. Zij geven aan wat hun motieven zijn om bestuurswerk te verrichten, welke obstakels ze ervaren en wat hun plannen zijn. Ook wat er nog zou moeten veranderen bij ‘sportbesturen in Nederland’ om meer jongeren als bestuurder actief te laten zijn. Het is interessant om nu de bevindingen in zijn totaliteit te beschouwen en enkele conclusies daaruit te trekken. In dit artikel volgen de gebundelde ervaringen, adviezen en tips van een jonge groep betrokken sportbestuurders.

Let wel, de rubriek 'De jonge sportbestuurder' op Sport Knowhow XL vormt geen representatieve afspiegeling van de groep jonge Nederlandse sportbestuurders, omdat de deelnemers aan deze rubriek onder meer zijn aangedragen door derden en soms ook zichzelf hebben aangemeld. Toch zijn de antwoorden op de vragen interessant genoeg om in zijn totaliteit te beschouwen. In deze column volgen de belangrijkste redenen voor de jongeren die gepresenteerd zijn in betreffende rubriek om toe te treden tot bestuur, wat ze hebben geleerd tijdens hun bestuursperiode en wat zij zelf zouden veranderen om meer jongeren richting besturen te trekken.

Wat zijn voor jongeren redenen om toe te treden tot een sportbestuur?

• Creëren van een netwerk
  Eén van de meest genoemde redenen voor jongeren om toe te treden tot sportbesturen is het creëren van een netwerk. Jongeren geven aan dat in de huidige maatschappij het hebben van een netwerk (later) van groot belang is. Tijdens hun bestuursperiode komen ze met verschillende mensen in contact: (jeugd)trainers, coaches, ouders, gemeente, enzovoorts. Het voordeel van het leren kennen van dit netwerk, zou zich volgens hen in de toekomst moeten uitbetalen.
   
• cv-building
  De meeste genoemde reden voor jongeren om bestuurder te worden is dat een bestuurservaring goed op hun curriculum vitae (cv) staat. Tegenwoordig wordt er steeds meer waarde gehecht aan een uitgebreide cv en bestuurservaring mag daarop niet ontbreken. Een functie in een sportbestuur wordt door jongeren dan ook aangegrepen als een mooie leerschool voor het vervolg van een maatschappelijke carrière.

• Bestuur en studie
  De jongeren die aan het woord kwamen treden vaak toe tot een bestuur, omdat ze het zien als een positieve activiteit die aansluit bij de opleiding die zij volgen. Door de combinatie van bestuur en studie zien zij de mogelijkheden voor het uitbreiden van een netwerk, het opdoen van ervaring en het (mogelijk) behalen van studiepunten door het vervullen van een bestuursfunctie. 
   
• Bestuur en werk
  Er zijn blijkbaar veel jongeren die door het bestuur van een sportvereniging worden gepolst voor een bestuursfunctie, omdat die mooi aansluit bij het werk dat jongeren buiten de vereniging doen. Uit de analyse blijkt dat veel jonge penningmeesters bij een vereniging ook een financiële functie bij een werkgever vervullen. De jonge bestuurders zien het dan als mooie gelegenheid om het werk te combineren met de vereniging.
   
• Motivatie
  Veel jongeren gaven aan het gewoon leuk vinden om bestuursfuncties te vervullen. Deze jongeren zijn gemotiveerd om wat terug te doen voor de vereniging waar zij over het algemeen al lang lid zijn. Ze zien het als hun steentje bijdragen aan de vereniging.

• Leerschool voor jongvolwassenen
  Veel jonge sportbestuurders geven aan dat ze het besturen in een sportvereniging als een goede leerschool voor de toekomst zien. Zo zouden zij in de toekomst kunnen profiteren van de eerder opgedane ervaring tijdens bestuursfuncties. De leercurve tijdens een bestuursfunctie is steil en snel. Jongeren leren niet alleen verschillende facetten van besturen, maar ervaren ook processen uit het dagelijkse leven. 
   
• Meedenken, meepraten, meebrengen
  Jongeren vormen een groot gedeelte van het ledenbestand van een sportvereniging. Veel van hen die een bestuursfunctie vervullen, geven aan het dan ook uitermate belangrijk te vinden dat het mogelijk is om mee te denken met de club, mee te praten en bepaalde ervaringen of ideeën mee te brengen.

Wat leren jongeren allemaal tijdens hun bestuursperiode?
De jongeren gaven aan veel geleerd te hebben van hun bestuursperiode. Buiten het al eerder genoemde 'creëren van een netwerk' en het 'opdoen van ervaring' als opstap naar het bedrijfsleven zijn de volgende zaken regelmatig genoemd:

• omgaan met verantwoordelijkheden;
• beleid schrijven, visie formuleren en uitdragen;
• de club van binnenuit leren kennen;
• verschillende competenties leren.

Wat zijn de mindere momenten tijdens het besturen?

• Tijdsinvestering
  Veel jongeren geven aan dat het bestuurswerk niet alleen positieve kanten heeft, maar ook negatieve. Eén hiervan is dat het vervullen van een bestuursfunctie veel tijd kost. 
   
• Jong = niet genoeg capaciteiten
  Er zijn jonge sportbestuurders die aangeven dat in het huidige bestuur twijfels bestonden over de vraag of een jong iemand wel de capaciteiten heeft om sportbestuurder te zijn. Wanneer jonge bestuurders uiteindelijk toch de gelegenheid krijgen om toe te treden in een sportbestuur, blijken de oudere bestuurders bij te draaien en zijn ze van mening dat ze jonge sportbestuurders de tijd moeten geven om geschikt te worden voor zo’n functie.

Hoe kunnen we zorgen dat er meer jongeren toetreden tot sportbesturen?

• Hoe komt het nou dat er zo weinig jongeren deelnemen aan sportbesturen? Hieronder de adviezen en mogelijke oplossingen die veel jonge bestuurder hier zelf voor aandragen.

• Drempel weghalen. Perspectief bieden. Meedenken, meebeslissen en meedoen
  De belangrijkste stap om meer jongeren toe te laten treden tot een bestuur, is drempels weghalen. Besturen is niet alleen iets voor ouderen. Zorg ervoor dat een vereniging jongeren perspectief biedt. Geef ze duidelijke, afgekaderde opdrachten en taken. En misschien wel belangrijker: geef ze een bepaalde verantwoordelijkheid waar ze mee om moeten gaan. Laat ze meedenken, beslissingen nemen en taken uitvoeren. Hiermee zorg je voor meer enthousiasme onder jongeren om toe te treden tot sportbesturen.
   
• Koppeling vereniging en studie (combinatie kennis en praktijk)
  Veel jongeren hebben tijdens of vlak na hun studie een bestuursfunctie bij een sportvereniging om ervaring op te doen of als toevoeging op hun cv. Een advies van veel jongeren is om deelname aan sportbesturen te koppelen aan een opleiding. Hiermee kunnen zij hun tijd en energie in een vereniging stoppen en daarmee ook studiepunten krijgen. Belangrijk is hierbij dat er een duidelijk kader is over de taakomschrijving en wat van studenten verwacht wordt. Het leerproces voor jonge bestuurders is van belang, ook in relatie tot hun opleiding. 
   
• Bouwstenen voor de toekomst versus de conservatieve houding van ouderen
  Jongeren zijn de bouwstenen voor de toekomst van de vereniging. Hun enthousiasme zorgt voor frisse ideeën en energie waarmee de vereniging vooruit kan. Belangrijk is dat deze ideeën omarmd worden en jonge bestuursleden gesteund worden in hun acties. Waarbij uiteraard het gedachtegoed van de vereniging niet zomaar losgelaten moet worden.

Voor meer informatie: alle afleveringen in de rubriek 'De jonge sportbestuurder'

Jasper Wilshaus heeft de analyse op basis waarvan hij bovenstaande column schreef uitgevoerd als stagiair bij Kenniscentrum Sport. Zelf is hij een van de deelnemers aan de rubriek De jonge sportbestuurder, zie hier voor zijn verhaal. Hij is masterstudent sportbeleid & sportmanagement aan de Universiteit Utrecht en bestuurslid bij USV Hercules.