4 trends uit de wereld van economie en arbeidsmarkt die relevant zijn voor de sportwereld

door: Margot van Beusekom

Wie herkent de volgende patronen nog? We gaan naar school totdat we 20-25 jaar zijn. Dan werken we de rest van ons leven bij hetzelfde Nederlandse bedrijf, iedere dag tussen 9-17 uur. De tijd daar omheen noemen we onze eigen vrije tijd waarin we ‘leuke’ dingen kunnen doen. Als we 67 zijn gaan we met pensioen. Nog niet zo lang geleden was dit de standaard. Benieuwd naar de nieuwe standaard? Laten we werken aan de toekomst van werk!

Trend 1: Globalisering en lokalisering
Iedereen weet het: de wereld globaliseert. De verwevenheid van economieën neemt steeds verder toe. Het is niets voor niets dat de Brexit zo lastig is. Door toenemende digitalisering en verbeterde infrastructuur wordt de wereld kleiner en daardoor groter voor ons Nederlanders. Wij gaan niet alleen naar het buitenland om handel te bedrijven. Er komt ook steeds meer buitenlandse handel naar Nederland. En met buitenlandse handel komen ook buitenlanders. Ik zie hier een enorme kans! Onze sportstructuur en heritage is uniek maar daarmee ook onbekend. En onbekend maakt onbemind. Ik realiseer me overigens dat dit vooral in de Randstad speelt. In hoeverre zien we deze globalisering in de sportwereld zijn intrede doen? Welke kansen zien we hier?

Aan de andere kant zie je de hang terug naar kleinschaligheid en authenticiteit. Ook wel lokalisering genoemd. We eten steeds meer lokaal geproduceerde goederen, vinden het belangrijk dat onze producten duurzaam ontwikkeld zijn en dat het fair trade verhandeld is. 

In Nederland zien we meerdere bedrijven die hier goed op inspelen met de moestuintjes van Albert Heijn denk ik als ultieme hit. Belangrijk om te weten is wel dat de moestuintjes slechts één uiting zijn van de veranderde positionering van Albert Heijn. Zie bijvoorbeeld ook de artikelen over lokale boeren in de Allerhande. Bij authenticiteit gaat het ook om eerlijkheid. Je ziet dat Albert Heijn daar nog wel mee stoeit, bijvoorbeeld als het gaat om plofkippen. Enfin, genoeg over de boodschappen. Zelf vind ik Vandebron ook een erg mooi voorbeeld. Wij hebben thuis tegenwoordig energie, opgewekt door windmolens op het terrein van Rens Davidse in Zeeland. Ik realiseer me dat het niet helemaal zo werkt. Maar ik draag mijn steentje bij en dat geeft me een goed gevoel. En daar gaat het in deze trend ook om. 

Voor mensen die bezig zijn met thema’s als ‘het nieuwe verenigen’, ‘modern besturen’, ‘het bedienen van nieuwe doelgroepen’ of ‘het clubhuis van de toekomst’, verdiep je eens in deze trend. Ik zie interessante parallellen. 

Trend 2: De informele economie
AirBnB, Uber, Peerby, Repair cafe, Car2Go, Timebank: allemaal voorbeelden van concepten die inspelen op de informele economie. Ook wel ‘de sharing economy’ genoemd. Dé trend die ervoor zorgt dat organisaties tussen mensen worden uitgesneden. We regelen het onderling wel. Deze trend wordt onder andere gevoed doordat wij niet meer de behoefte hebben van alles zelf te bezitten maar dat we - als we iets nodig hebben - het willen kunnen gebruiken. En daar staat tegenover dat we de dingen die we wel bezitten graag delen met anderen. De Facebooks van deze wereld hebben ervoor gezorgd dat we onze verhalen en ervaringen delen. Nu is het ook zover dat we onze boormachine, auto en zelfs huis uitlenen of delen.

Trend 3: Veranderende arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt is enorm aan het veranderen. Los van de globalisering waar we het in de eerste trend over hebben gehad en wat ervoor zorgt dat de worksforce meer divers wordt, zijn er nog een paar andere belangrijke ontwikkelingen. Zo zijn werkgevers door automatisering en digitalisering steeds vaker op zoek naar hoger opgeleid personeel. Hierdoor ontstaat minder vraag naar middelbaar opgeleiden. Zij gaan dan vaak aan de slag gaan op een lager niveau. Dit gaat ten koste van de positie van lager opgeleiden en dat leidt weer tot verdere verdringing aan de onderkant van de arbeidsmarkt. 

De nieuwe banen ontstaan vooral aan de bovenkant van de arbeidsmarkt, waar een ‘battle for the brains’ zal plaatsvinden. Maar aan de andere kant zijn er hele grote groepen die buiten de boot dreigen te vallen. Simpelweg omdat men niet aan de hoge eisen van cognitie, flexibiliteit en aanpassingsvermogen kan voldoen. De EU verwacht dat deze trend zo’n zeven miljoen banen treft binnen de landen van de Europese Unie. Kan de sport hier een oplossing voor bieden?

Een andere verandering van de arbeidsmarkt: de flexibilisering ervan. Een aantal kenmerken van deze flexibiliserende arbeidsmarkt:

• Er komen meer en meer zzp’ers;
• Er ontstaan meer deeltijd- en stapelbanen. Mensen gaan verschillende banen combineren;
• Loopbanen veranderen en worden minder lineair. Zo gaan we bijvoorbeeld tussentijds studeren, laten we ons (of moeten we) omscholen of nemen we een sabbatical;
• We werken langer door.

Dit alles zorgt ervoor dat arbeidsrelaties vluchtiger worden. En er ontstaan netwerkorganisaties met bedrijven en zzp’ers die in meer los-vast verband met elkaar samenwerken. Ook werken we niet meer per se van 9-17 waarna we met zijn allen vechten om een sportveld of sportzaal. Deze flexibilisering biedt, als je het mij vraagt, enorme kansen voor sportaccommodaties om het verschil tussen daluren en piekuren te verkleinen.

Trend 4: Welness gerelateerd aan werk
De laatste trend binnen deze wereld gaat over welness gerelateerd aan werk. Hiermee doel ik op het gedachtengoed dat er in gelukkige organisaties minder sprake is van ziekteverzuim, er minder personeelsverloop is en de productiviteit hoger is. Deze trend wordt al in verschillende landen en organisaties toegepast maar dit gaat nog wel met horten en stoten. 

Eén van de trendsetters en bekendste voorbeelden is de ‘20% time’ van Google. Medewerkers van Google kregen (verleden tijd: ze hebben het afgeschaft) één dag per week de vrijheid om eigen ‘hobbyprojecten’ op te pakken binnen de organisatie. In deze 20% time zijn een aantal van Google’s grootste successen bedacht en ontwikkeld, zoals Gmail en Google Talk. 

'We encourage our employees, in addition to their regular projects, to spend 20% of their time working on what they think will most benefit Google. This empowers them to be more creative and innovative. Many of our significant advances have happened in this manner.' - Larry Page and Sergey Brin (Google)

Google heeft nu gekozen voor een meer ‘volwassen’ innovatie-aanpak, zoals ze het zelf noemen. Maar critici vragen zich of wat dit met de cultuur en met het innovatief vermogen doet van Google. 

In Zweden is een aantal bedrijven overgestapt naar een dertig-urige werkweek. Zo bijvoorbeeld ook Filimundus, een Zweedse app-ontwikkelaar. Zij geven aan dat de dertig-urige werkweek ervoor zorgt dat de mensen meer gefocust zijn. Het is bijvoorbeeld wel verboden om in deze dertig uur op je social media te kijken. Maar niet alleen omdat dit verboden is zijn de mensen meer gefocust, het is ook makkelijker om zes uur per dag gefocust te zijn, dan acht. Daarnaast zorgen de zes-urige werkdagen ervoor dat mensen buiten de files kunnen rijden. En het feit dat ze meer tijd hebben voor vrienden en familie zorgt er ook voor dat ze beter in hun vel zitten. En dit is weer voordelig voor de productiviteit. Cirkel weer rond. 

Maar, de kritische lezer denkt nu misschien: ‘heb ik niet in de krant gelezen dat de dertig-urige werkweek in Zweden een mislukking is’?! Dat kan kloppen. In Nederland is groot in de pers uitgemeten dat een verzorgingstehuis na twee jaar weer is gestopt met de dertig-urige werkweek omdat ze het financieel niet rond kregen. Als je het mij vraagt: misschien had dit verzorgingstehuis iets meer naar de langetermijneffecten moeten kijken.

Tot slot: Ricardo Semler gaat nog veel verder. Hij heeft het over het 7-day weekend in plaats van de 7-day workweek waar veel mensen naar neigen. Hij kan het zelf beter vertellen dan ik, kijk maar even naar deze Ted talk:

'We have to find a way for work to work. The seven-day workweek is shaping up as a personal, societal and business disaster. It robs people of passion and pleasure, destroys family and community stability, and sets up business organizations to ultimately fail once they’ve burned out their employees and burned through ever more manipulative and oppressive strategies' - Ricardo Semler (CEO Semco)

Wat kunnen sportorganisaties hiervan leren? Hoe kunnen deze organisaties zelf het geluk van hun werknemers vergroten? Maar ook: hoe kan de sport andere organisaties hierin helpen? Roel Roelfzema - directeur van sport&zaken - is hier al een paar jaar mee bezig. Hij vertelde mij, desgevraagd: 'Organisaties keken voorheen vooral naar het welzijn van hun medewerkers in het kader van het verhogen van de eigen productiviteit. We zien nu dat organisaties echt betrokken zijn bij hun medewerkers. Doordat de scheiding tussen werk en privé vervaagt komt er steeds meer druk te liggen bij werknemers. Gelukkig signaleren werkgevers dit en pakken ze hun maatschappelijke rol. Anno nu hebben velen een meer holistische kijk op hun medewerkers en zoeken ze naar passende oplossingen. Bedrijfssport past uitstekend in modern management.'

Laat je inspireren en deel jouw inspiratie
Tot zover vier trends vanuit de wereld van ‘Economie en arbeidsmarkt’. Die nieuwe ‘standaard’ waar ik het in de introductie over had, ik denk niet dat die er komt. De enige constante in deze wereld is verandering.

Wat haal jij hieruit voor je eigen sportwereld? Wat inspireert of triggert jou om er wellicht iets mee te doen? Deel dat vooral hieronder in de commentaren! Er zijn daarnaast vast meer trends en ontwikkelingen in de wereld van ‘Economie en arbeidsmarkt’ waar we ons als sportwereld door kunnen laten inspireren. Deel deze vooral ook hieronder!

Wil je een keer sparren over wat deze trends en ontwikkelingen voor jouw sportorganisatie én vooral voor jouw sporters kunnen betekenen? Neem dan gerust contact op, dan drinken we een keer een kop thee.

Margot van Beusekom is oprichter en eigenaar van Firma Leef!, het eerste sportermarketingbureau in Nederland. Bij Firma Leef! staat niet de sport maar de sporter centraal. Vanuit die filosofie ondersteunt en adviseert Firma Leef! sportorganisaties met sportergerichte strategieën en –concepten. Voor meer informatie: margot@firmaleef.nl of 06-5379 8153.