Populariteitsindex sport 2010: voetbal blijft het populairste 7 oktober 2010

Wat is de populairste sport? De sport die door de meeste mensen wordt beoefend of de sport waar de meeste mensen naar kijken, over lezen en over praten? Tot 2009 kon de populariteitsvraag uitsluitend beantwoord worden door te kijken naar het aantal beoefenaars. Bureau Duodecim heeft in 2009 een methode ontwikkeld om de populariteit van sporten te kunnen meten waarbij zowel het aantal beoefenaars als de mate waarin er belangstelling voor een tak van sport is, meetellen. Na de Populariteitsindex Sport 2009 is nu de Populariteitsindex Sport 2010 uitgebracht.

Net als in 2009 is voetbal nog steeds veruit de populairste sport is in Nederland, op afstand gevolgd door fitness en golf. Ten opzichte van 2009 is zwemmen in populariteit voorbij gestreefd door tennis dat nu de vierde plaats inneemt. Wandelen (6) en hardlopen (7) hebben hun positie behouden.

De populariteit van schaatsen is sterk toegenomen. Schaatsen komt met stip de top 10 binnen op plaats 8 (in 2009 nog op plaats 11). Dit is het gevolg van de vorstperiode in januari en december van 2009. Door de opmars van schaatsen is hockey uit de top 10 weggevallen (van plaats 10 in 2009 naar plaats 11 in 2010). Wielrennen (9) en bowling (10) completeren de top 10.

Verschil tussen belangstelling en beoefening
Er blijkt een verschil tussen de belangstelling voor een sport en de mate waarin een sport wordt beoefend. Golf, hockey en Formule 1 zijn hiervan de belangrijkste voorbeelden. Golf komt op basis van het aantal beoefenaars op plaats 20, maar qua belangstelling eindigt golf als tweede. Voor hockey geldt een 32ste positie op basis van het aantal beoefenaars en een 6de plaats op basis van de mate van belangstelling. Bij Formule 1 is het nog scherper gesteld: deze sport kent geen enkele Nederlandse sporter, maar is qua populariteit goed voor een 10e plek.
 
Wielrennen geeft een tegenovergesteld beeld weer: relatief veel beoefenaars (4e plaats), maar qua belangstelling neemt wielrennen slechts de 16de positie in. Op de populariteitsranglijst komt wielrennen daarmee op de plaats 8. Hetzelfde beeld zien we bij badminton en skaten. Voor een grafische weergave van de eerste tien takken van sport op de populariteitsranglijst zie de figuur hieronder. Voor gedetailleerde informatie over alle takken van sport, klik hier (en scroll naar beneden tot onder de daar weergegeven figuur)

Over de Populariteitsindex Sport
De Populariteitsindex Sport is in 2009 door Bureau Duodecim ontwikkeld. Hiermee is voor het eerst goed inzicht verkregen in de mate waarin er in Nederland belangstelling bestaat voor een tak van sport. Tot 2009 kon deze populariteitsvraag uitsluitend goed beantwoord worden door te kijken naar het aantal beoefenaars. Het meten van de belangstelling voor de verschillende takken van sport was vrijwel onmogelijk. Als indicatie werd in het verleden hiervoor gekeken naar het aantal tv-minuten of de kijkcijfers, maar dit geeft geen waarheidsgetrouw beeld van de werkelijke interesses van de Nederlandse bevolking. Sommige sporten zijn nu eenmaal minder televisiegeniek en komen dus minder op tv maar zijn weldegelijk populair (voorbeelden hiervan zijn fitness en bridge). Anderzijds komt ook het omgekeerde voor: sporten die beperkt worden beoefend maar daarentegen wel kunnen rekenen op veel tv-exposure, zoals bijvoorbeeld Formule 1.

Analyseren menselijk gedrag
Om te komen tot een juiste methode om de populariteit van sporten te kunnen meten, analyseerde Bureau Duodecim het gedrag van mensen die veel belangstelling tonen voor een bepaalde tak van sport. Hieruit blijkt dat deze mensen alles over de betreffende sport willen weten, het nieuws volgen en over de tak van sport praten, lezen en schrijven. Dit gebeurt vandaag de dag niet alleen op de traditionele manier (via televisie, radio, kranten en bijeenkomsten) maar steeds meer via internet. Dit laatste vormde de basis voor de ontwikkelde onderzoeksmethode.

Zoekwoorden
Internetgebruikers maken massaal gebruik van zoekmachines waarvan Google de grootste en meest bekende is. De gedachte achter de door Bureau Duodecim ontwikkelde onderzoeksmethode is dat de mate van populariteit van een tak van sport kan worden afgelezen aan het aantal keren dat een sport als zoekopdracht wordt ingevoerd. In 2009 is deze methode voor het eerst in Nederland toegepast.

Het gezaghebbende tijdschrift Nature maakte in 2008 voor het eerst melding van de toepassing van zoekwoorden om trends en ontwikkelingen in de Verenigde Staten in kaart te brengen. Zo wordt aan het aantal keren dat internetgebruikers het woord ‘griep’ intypen, afgelezen of er een griepvirus in Amerika rondwaart. Doordat de locatie van de internetgebruikers die het woord ‘griep’ intypen ook bekend is, wordt tevens duidelijk waar de griep heerst. Op dezelfde manier heeft Bureau Duodecim de mate waarin de verschillende takken van sport als in Nederland werden ingevoerd met elkaar vergeleken.

Nederland geschikt als onderzoeksgebied
Deze onderzoeksmethode is vooral geschikt indien het onderzoeksgebied Nederland betreft. Maar liefst 91% van de Nederlanders heeft zelf de beschikking over toegang tot internet (bron: CBS Statline, zie hier en hier. De internetdekking in Nederland is hiermee de hoogste van de Europese Unie. Uit onderzoek blijkt ook dat vanuit verschillende persoonskenmerken de ondervertegenwoordiging op internet zeer beperkt is.

Populariteitsindex
Op basis van de onderlinge verhoudingen tussen de zoekvolumes per tak van sport heeft Bureau Duodecim een Belangstellingsindex (B-index) opgesteld. De sport met de meeste zoekopdrachten (voetbal) heeft een B-index van 100, de B-index van andere sporten zijn hiervan naar verhouding afgeleid. Op dezelfde wijze zijn de sporten gerangschikt op basis van de mate waarin de sporten in 2008 werden beoefend (bron: Sportersmonitor 2008, W.J.H. Mulier Instituut in opdracht van NOC*NSF). Dit betreft de Deelname-index (D-index). Door optelling van beide scores, waarbij de B-index (70%) zwaarder weegt dan de D-index (30%) wordt de mate van populariteit verkregen uitgedrukt in de Populariteits-index (P-index).

Nieuwe toepassingen
Bureau Duodecim wil met de ontwikkelde methodiek in de toekomst nader onderzoek gaan doen naar trends en ontwikkelingen binnen de sport. Vooral voor sportbonden en sportorganisaties is inzicht in de mate van belangstelling en het verloop hiervan in de tijd van belang. In de toekomst kunnen de trends en ontwikkelingen via deze methodiek ook op provinciaal niveau verkregen worden. Dan kan onderzocht worden welke sport in welke provincie het meest populair is en kan dus bijvoorbeeld bevestigd of ontkracht worden dat schaatsen vooral een populaire sport is in de noordelijke provincies.