Eva on Tour
Over een jaar komt het reizende circus van de Tour de France naar Nederland. Utrecht is in 2015 gaststad van de start van de bekendste wielerronde. Een delegatie van elf Nederlanders - waaronder Eva Gerritse - is vanuit de Domstad naar Yorkshire afgereisd waar de start van de Tour plaatsvond om inspiratie op te doen. Naast een lesje grand départ-organisatie, is het bezoek aan de Ronde van Frankrijk voor Utrecht ook onderdeel van de promotie voor het evenement in 2015. Om zich aan het wielerpubliek te presenteren, reist de Domstad tien etappes mee in de reclamekaravaan. Eva Gerritse brengt voor Sport Knowhow XL voor de tweede keer verslag uit van haar bijzondere ervaringen. Om het eerste deel van haar verslag te lezen klik hier.

door: Eva Gerritse

Er is geen topsportevenement waar supporters zo dichtbij sporters kunnen komen als de Tour de France. Het contrast tussen de beelden van de Ronde van Frankrijk en die van het WK voetbal is enorm. De voetballers komen in een afgeschermde omgeving uit de bus, vaak met koptelefoon op hun hoofd en verdwijnen dan het stadion in, waar ze buiten het bereik van de fans blijven. Hoe anders is dat in het grootste wielerevenement ter wereld, waar de hoofdrolspelers letterlijk aanraakbaar zijn.

Iedereen kent de televisiebeelden van enthousiaste toeschouwers die tijdens een zware bergrit hun favoriete renner een goedbedoeld zetje in de rug willen geven of in een vreemde outfit proberen mee te rennen met het peloton. Het zijn gevaarlijke manoeuvres waar de renners niks mee opschieten en die als het tegenzit zelfs valpartijen veroorzaken. De Tour de France-organisatie waarschuwt toeschouwers niet voor niets al weken via social media voor gevaarlijk gedrag langs de kant van de weg.

Ook in de karavaan merken we goed dat het publiek heel erg dichtbij is. We hebben instructies gekregen om geen goodies uit te delen wanneer de auto’s stil staan. In Engeland wordt direct duidelijk waarom dat een nuttig verbod is. Wanneer je een hand met sleutelhangers uit een stilstaande auto steekt, komen de wielerfans als vliegen op het openstaande raampje af. Dat is gevaarlijk voor jezelf, je spullen en het wordt lastig om vervolgens met de auto weer te gaan rijden.

Op een klim wordt de impact van de mensenmassa langs de weg pas echt duidelijk. Het publiek staat rijen dik op de vaak smalle wegen, zodat er net een auto tussen de mensenhaag door past. Omdat de fans vaak al urenlang staan te wachten op de reclamekaravaan, is de opwinding tot een koortsachtig hoogtepunt gestegen. Wanneer de stoet dan eindelijk langskomt wil iedereen een goodie te pakken krijgen. Ze steken daarvoor gerust hun arm door een open raam en het is oppassen voor mensen die voor de auto’s springen als er een petje of zakje snoep op de weg valt. Een sleutelhanger lijkt plotseling wel een hippe smartphone, zo gewild zijn de spulletjes.

Op de echt drukke cols krijgen we van de Tour de France-organisatie via de radio de opdracht om alle ramen te sluiten, omdat het anders te gevaarlijk wordt. Het is een bizar idee dat die tengere mannen op de fiets zonder enige bescherming na ons tussen de wilde mensenmassa door rijden. Wij kunnen het fysieke contact met de fans vermijden door onze armen binnenboord te houden, maar voor de renners geldt dat niet. Als al die toeschouwers al zo graag een sleutelhanger met Nijntje willen pakken, dan is het moeilijk voor stellen hoe verleidelijk het straks is om de gele trui-drager een schouderklopje te geven.

Tijdens de vijfde etappe regent het zo hard dat de reclamekaravaan niet over de kasseien mag rijden, dus we gaan met camera en fototoestel naar het parcours om beelden van de renners te maken. Op de smalle, natte kasseienstroken vol kuilen en hobbels wordt het direct duidelijk waarom de Tourorganisatie de toeschouwers waarschuwt om hun handen thuis te houden. De renners komen op hun smalle bandjes met denderende vaart over de kleine steentjes. De wegen zijn ongeveer zo breed als één auto, dus de sporters zijn altijd binnen handbereik van de fans. Eén te ver uitgestoken vlag of verkeerd getimed fotomoment kan hier een vreselijke valpartij veroorzaken.

De risico’s zijn voor ieder weldenkend mens direct zichtbaar, maar tegelijkertijd is de charme van deze situatie zo mooi dat het voor elke sportliefhebber de ultieme manier is om zijn helden aan te moedigen. We staan op minder dan een meter afstand van de tourrenners. Om foto’s te maken zit ik op mijn hurken op de rand van de kasseienstrook met mijn voeten in de modder. Door de voorbij stormende motoren zit alles al snel onder de modderspatten. Omdat er op de kasseien niet altijd direct een ploegleiderswagen in de buurt is, staan de (voornamelijk Belgische toeschouwers) hier zelfs met reservewielen langs de kant van de weg. De fans maken letterlijk deel uit van de koers.

Wanneer de kopgroep voorbij komt, kan ik de naam van de latere winnaar Lars Boom zo hard in zijn oor schreeuwen dat ik zeker weet dat hij me gehoord heeft. Het is prachtig om de gezichtsuitdrukkingen van de renners van dichtbij te zien. Sommigen hebben hun mond wagenwijd open, tong uit de mond, anderen bijten hun kiezen op elkaar van inspanning. Allemaal zijn ze bedekt met modder en daardoor soms onherkenbaar. Doordat we zo dichtbij zijn, kunnen we het lijden van de renners voelen en ruiken. Die beleving is met niets te vergelijken.

Waar voetballers na een wedstrijd vaak direct weer in de spelersbus verdwijnen, zijn de renners in de Tour ook na de finish heel bereikbaar voor de fans. In vrijwel elke finishplaats mogen wielerfans gewoon bij de teambussen komen. Zo kunnen wij in Nancy onze kasseienheld Lars Boom nog even feliciteren. Regelmatig zien we ook renners na de finish dwars door de stad fietsen om bij het hotel te komen. Alsof het gewone verkeersdeelnemers zijn, alleen dan op een heel duur fietsje. In Nancy slapen we in hetzelfde hotel als Astana en FDJ. Als we in de lift staan met Vincenzo Nibali - die in z’n uppie op zoek is naar zijn hotelkamer - neemt de gele trui-drager rustig de tijd voor een praatje en foto. Dat was ons met Lionel Messi toch nooit gelukt.

Toeschouwers in de Tour de France zitten letterlijk op de huid van hun helden. En ze hoeven er niet eens een kaartje voor te kopen. De risico’s die dat met zich meebrengt, zullen de A.S.O. af en toe hoofdbrekers geven, maar de beleving van de sport is onbetaalbaar. Het is de charme die de wielersport zo bijzonder maakt en die hopelijk nooit verloren gaat.

Eva Gerritse werkt als senior projectmanager Sport & Media bij marktonderzoeksbureau Blauw Research en is adjunct-hoofdredacteur bij Sport Amerika. Ze heeft een voorliefde voor sportmarketing, fan engagement en sportstatistieken. Twitter: @evagerritse