Lessen voor Nederland als kandidaat voor de Olympische Spelen 2028 27 mei 2008

door: Rob Spierings

In Maleisië - om precies te zijn in Kota Kinabalu - is van 12 t/m 15 mei 2008
voor het eerst binnen de Commonwealth *) een interessante conferentie over sport en toerisme gehouden, georganiseerd door ‘Commonwealth Tourism Centre Malaysia’. De conferentie was toegankelijk voor vertegenwoordigers van alle landen (ook niet-Commonwealth) en richtte zich op ministeries van toerisme en sport, vertegenwoordigers van overheden en grote steden, internationale sportfederaties, evenementmanagers, academici, touroperators, vliegmaatschappijen en verder alle anderen die zich interesseren voor het onderwerp.

In totaal waren tweehonderd gedelegeerden uit 29 verschillende landen aanwezig, waaronder ministers van Sport en/of Toerisme (uit Maleisië, Trinidad & Tobago, Zambia, Kenia), ‘High Commissionars’ (uit Botswana, Nigeria, Brunei, Ghana, Filippijnen). Ook verschillende universiteiten waren vertegenwoordigd (Bournemouth University UK, Univeristy of South Australia, University of Texas).

Door middel van diverse presentaties **) van toonaangevende sprekers is een aantal interessante onderwerpen belicht zoals: ’The role of government in the business of sports tourism’ en ‘Impact and opportunities within sports tourism’. Daarnaast zijn verschillende cases gepresenteerd. Hierbij werd onder andere gekeken naar de toerist als actieve sporter/toeschouwer en de betekenis van sport (en sportevenementen) als katalysator voor toerisme van een stad en/of land.

Grote sportevenementen zoals de Olympische Spelen, de Commonwealth Games, FIFA World Cup Soccer, zeilevenementen en Formule 1 racen zorgen voor sporttoerisme en zijn tijdens de conferentie vaak als rode draad gebruikt bij de diverse paneldiscussies. De minister van Toerisme in Maleisië  - Dato’ Sri Azalina Dato’Othman Said - opende de conferentie met een presentatie over de rol van de overheid op het gebied van grote sportevenementen. Zij gebruikte hierbij haar eigen positie als minister van Toerisme (en voorheen minister van Sport) en de Commonwealth Games 2006 als voorbeeld en onderscheidde een aantal rollen van de overheid en succesfactoren voor succesvolle evenementen.

Overheidsrollen
- strategische beleidsontwikkelingen;
- infrastructuur;
- activering van ondersteunende voorzieningen;
- stimuleren van investeringen vanuit het bedrijfsleven.

Succesfactoren 
- eenduidige beleidskeuze;
- grootschalige ondersteuning van bevolking;
- zelfstandig opererende sleutelorganisatie ondersteund door overheid.

Derek Casey (Director Commonwealth Games 2014 in Glasgow) gaf diverse beweegredenen waarom sportevenementen interessant kunnen zijn voor sporttoerisme, noemde een aantal succesfactoren voor een biedingtraject en stond stil bij de effecten van grote evenementen.
Redenen voor het investeren in grote multi-sportevenementen als Olympische Spelen categoriseerde Casey als volgt:
- politieke herpositionering (Moscou Olympics 1980, World Cup South Africa 1995, Bejing Olympics 2008);
- economische herpositionering  (Barcelona Olympics 1992, Manchester Commonwealth Games 2002);
- geen herpositionering maar katalysator, ambitie of regeneratie (Atlanta Olympics 1994 en London/Parijs/Madrid/New York/Moscou 2012);
- mis-matches, politiek geïnitieerd zonder voldoende draagvlak en met te hoge verwachtingen.

Verder stelde Casey dat er voor het succesvol doorlopen van het bieding-traject een aantal succesfactoren onderscheiden kunnen worden:
1. politieke ondersteuning;
2. technische mogelijkheden;
3. financiële zekerheid en stabiliteit;
4. grootschalige ondersteuning van de bevolking;
5. intensive lobby;
6. positioneren van het evenement als onderdeel van een lange termijn investering.

Professor Laurance Chalip (University of Texas, USA) presenteerde een onderzoek naar de effecten van grote evenementen voor de gemeenschap op lange termijn en stelde dat er een directe relatie is tussen de positionering van het evenement binnen de strategisch- beleidsmatige keuzes van de overheid en de positieve erfenis van het evenement op lange termijn. In onderstaand overzicht staan de perceptiewaarden (op basis van zakelijke aantrekkelijkheid) van Europese steden over een aantal jaren weergegeven en is het effect van grote evenementen op middellange termijn te zien en tevens het verschil in succes (Athene vs. Barcelona):

In de aansluitende paneldiscussies zijn de volgende conclusies met betrekking tot mogelijke effecten en verwachtingen van grote evenementen benoemd:
- grote evenementen zijn geen panacee (geneesmiddel voor alle kwalen);
- grote evenementen zijn op zichzelf niet in staat om alle veranderingen (politiek, economisch, sociaal, etc) door te voeren;
- grote evenementen zijn geen generator van directe economische winsten;
- grote evenementen zijn niet de oplossing voor de vele sociale uitdagingen die een stad of land heeft;
- grote evenementen zijn geschikt om vaardigheden, enthousiasme en saamhorigheid van de gemeenschap te laten floreren;
- grote evenementen zijn in staat om de perceptie van een stad te veranderen;
- door het veranderen van de perceptie zijn grote evenementen in staat om als katalysator te dienen voor binnenlandse economie en verbetering van kwaliteit van leven voor de gemeenschap.

Volgens mij zijn er diverse interessante relaties tussen de diverse presentaties te ontdekken en als we denken aan Nederland als kandidaat voor de Olympische Spelen 2028 wellicht ook verschillende waardevolle lessen.

De rol van de overheid bij grootschalige evenementen wordt bijvoorbeeld als essentieel beschouwd en één entiteit die vanuit de overheid de regie voert is daarbij het meest slagvaardig. Dit geldt voor zowel de politieke, economische als organisatorische rol. Om te komen tot het ‘winnen’ van het gastheerschap van de Olympische Spelen zou wellicht een minister voor Sportzaken in het leven moeten worden geroepen. Of nog beter misschien, onze Koninklijke Hoogheid Prins Willem-Alexander zou directeur kunnen worden van Olympische Spelen 2028. In deze beide situaties is in ieder geval de positie van vertegenwoordigers van sport binnen de overheid op het niveau van de ambitie van het Olympisch Plan 2028.

Om dat ambitieniveau te halen zouden we kritisch moeten kijken naar hoe sport georganiseerd is. De professionalisering in de sport wordt tot een bepaald managementniveau binnen sportbonden ontwikkeld terwijl de beslissingsbevoegdheden in veel gevallen nog altijd bij vrijwillige bestuurders liggen. Marktwerking voor sportbonden en sportbestuurders, een structuur waarin sportbonden en sportorganisaties op een bedrijfsmatige manier worden beoordeeld, differentiatie in kerncompetenties door een verdere scheiding tussen topsport en breedtesport… Er zijn kortom talloze gebieden waarop we ons in Nederland kunnen verbeteren. Zonder hierbij onze unieke sportcultuur en identiteit te verliezen.

Met mijn bedrijf Mabuhay Business (gevestigd in Amsterdam) richt ik me op Sport en Business Development. Één van de aandachtsgebieden van Mabuhay Business is de ontwikkeling van sportmanagement- en sportmarketingactiviteiten in Azië. De diverse mogelijkheden die Azië biedt - deels omdat sportorganisaties verre van uitontwikkeld en overgeorganiseerd zijn - hebben zowel een belemmerend als bevrijdend effect. De ervaringen opgedaan in het buitenland en deelname aan congressen zoals het eerder genoemde congres over ‘Sport and Tourism’ leveren nieuwe ideeën en concepten op die zeker ook toepasbaar zijn in Nederland. Innovatie en out-of-the-box denken en doen op het gebied van Sport & Eventmanagement en -marketing zijn dan ook de kerncompetenties van Mabuhay Business.

Het congres over Sport and Tourism - georganiseerd door de Commonwealth - zal over twee jaar een vervolg krijgen. Voor meer informatie over dit congres: www.commonwealthtourism.com.

Rob Spierings heeft de CIOS-opleiding afgerond waarna hij een aantal jaren in het buitenland werkte. Vervolgens heeft hij de Sportmanagement opleiding SMI (Universiteit Groningen) gevolgd. Aansluitend is hij voor diverse sportbonden werkzaam geweest. Daarna maakte hij een stap buiten de sportwereld en is hij het internationale bedrijfsleven ingegaan op het gebied van Loyalty Marketing voor met name de FMCG-sector. De afgelopen jaren heeft hij veel gereisd en heeft hij zijn eigen bedrijf Mabuhay Business opgezet, waarmee hij zich richt op Sport & Business Development. Voor meer informatie: rob@mabuhaybusiness.nl.

 *) De Commonwealth (of Nations) - voorheen het Brits Gemenebest - is een vrijwillige verbintenis tussen 53 onafhankelijke soevereine staten, met de Britse Koningin Elizabeth II als symbolisch hoofd. De Commonwealth bestaat voornamelijk uit het Verenigd Koninkrijk en de meeste van zijn voormalige koloniën en mandaatgebieden. Voornaamste uitzonderingen zijn de Arabische staten en de Verenigde Staten van Amerika (en ook Israël), die voorheen onder Britse controle stonden.

**)
‘The role of Government in the Business of Sport Tourism’ by Hon. Dato’Sri Azalina Dato’Othman Said, Minister Tourism Malaysia.
‘How to successfully attract international sport events’ by Derek Casey, Glasgow 2014 Commonwealth Games.
‘Developing policy for Sport and Tourism’ by Prof. Mike Weed, Canterbury Christ Church University, UK.
‘Investment in F1 Sport’ by Azlan Akil, Marketing Manager Sepang International Circuit Malaysia.
‘Leveraging Benefits from Sport Tourism’ by Prof. Laurance Chalip, University of Texas, USA.
‘Developing cultural programs for sporting events’ by Andrew Walsh, Executive Producer 2004 Athens Olympics and 2006 Melbourne Commonwealth Games.
‘Maximizing media impact at sporting events’ by Glenn Hamilton, Director Event Development at EventsCorp.
‘Promoting FIFA World Cup 2010 South Africa’ by Prof. Ernie Heath, University of Pretoria South Africa.
‘Marketing Manchester through major sporting events’ by Paul Simpson, Deputy Chief Executive marketing Manchester UK.