door: Frits Avis
In de afgelopen tijd las ik achtereenvolgens:
Af en toe voelde ik de behoefte om te reageren, zowel naar aanleiding van schrijfwijze, vorm als inhoud. Maar dan dacht ik: 'wat heeft het voor zin?' En gelet op eerdere ervaringen: 'wie leest het en wat doet men ermee?'
Met de aankondiging van het boek 'Grenzen verleggen', waarop in diverse columns reeds enkele keren eerder was vooruitgelopen, en de verkapte promotie ervan via een column bij het aanstippen van enkele prestaties in Rio, begon het toch weer te kriebelen. Ik had het boek al gelezen en er het mijne van gedacht, maar was het toch de moeite waard te reageren? De korte bespreking door Adri Broeke maakte dat ik het nog eens doornam. Hadden wij hetzelfde boek gelezen?
Toeval wil dat ik met Ger Post, de auteur van het tweede boek dat Broeke bespreekt ('Stalen zenuwen. Hoe topsporters presteren onder druk. 2016') correspondeer over de inhoud. Wat mij echter over de 'eindstreep' trok was: de vroegboekactie van NLcoach. 'Meld je vóór 16 oktober aan en ontvang gratis het boek 'Grenzen Verleggen' (t.w.v. € 20,-)'. Of de verkoop van het boek liep niet zo best, vandaar deze promotie, óf had ik dan toch iets gemist en werd het boek zó goed gevonden dat het een breed publiek, waaronder (top)coaches, verdiende?
'Ik slinger mijn monster toch maar de wereld in!
Wie weet kan mijn reactie met suggesties 'Ik slinger mijn monster toch maar de wereld in!' op het boek 'Grenzen verleggen. Geheimen van kampioenen' door Rick Lahaye & Thomas Waanders een relativerende bijdrage betekenen?! Het stuk telt 41 pagina's, te lang om hier te plaatsen. Maar het is te vinden als word-bestand via deze link.
Korte intro: ik lees in het boek 'Een mooie poging om, met behulp van wetenschappers, kampioenen en het brein, nieuwe kampioenen te willen inspireren grenzen te verleggen'. Maar ik vind het helaas een versnipperd en verwarrend, rommelig geheel geworden. Was het project te ambitieus? Ik vind het geen vlees, geen vis, geen wetenschap, geen sportpraktijk. Gegevens van de wetenschap worden als het uitkomt, en passant en soms bedenkelijk, gepresenteerd. De sportpraktijk is te individueel (n=1) voor een algemeen boek. In het beste geval worden ideeën aangedragen en vragen gesteld.
Vragen, maar dan... wie geeft de antwoorden? Was het niet beter geweest de kámpioenen vragen te laten stellen waar zij geen antwoorden op wisten, om zo de wetenschappers de gelegenheid te geven passende antwoorden te geven of hen aan te zetten ze te vinden? Of was het niet beter geweest te verwijzen naar enorme hoeveelheid reeds bestaande (praktijk)kennis, daar consensus te bewerkstelligen en het nog niet gekende, met concrete aanbevelingen, tot speerpunt te maken. Vragen is zilver, maar antwoorden is goud!!!
De volgorde van de hoofdstukken, met creatieve titels, heeft ook niet bijgedragen aan helderheid van de beantwoording van de centrale vraagstelling. Eerst in hoofdstuk 1 'Verleggen van grenzen'. Dan pas in hoofdstuk 11 'Waar ligt de grens?', om daarna te stellen in hoofdstuk 15 'Grenzen bestaan niet!' en vervolgens, met hoofdstuk 16 'Doorbreken van barrières' nogmaals ‘het weer ontdekte brein’ uit hoofdstuk 2 'De rol van het brein bij inspanning' van stal te halen.
Literatuurtips
Jammer van alle goedbedoelde inspanning en tijd. Ik raad dan toch maar aan om een standaard studieboek, jaargang van een goed tijdschrift en/of (auto)biografie van een of meerdere topsporters/kampioenen te lezen, om meer te weten te komen over grenzen verleggen. Bijvoorbeeld Chrissie Wellington met bijdragen van Michael Aylwin. A life without limits. A world champion’s journey (2012/2013). Boven een studieboek of tijdschriftartikel, voor velen minder aantrekkelijk, heeft dit boek als voordeel dat het een vlot geschreven persoonlijk, concreet, samenhangend verhaal is, dat af en toe wat dieper gaat en waarin alle belangrijke facetten op begrijpelijke wijze aan de orde komen. En het inspireert!
Of als het, het nu zo populaire brein betreft: Prof Steve Peters. The chimp paradox. The mind management programme for confidence, succes and hapiness (2012). Een vereenvoudigde weergave van de werking van het brein, geschreven door een expert, theoretisch en praktisch, en de begeleider van kampioenen.
Frits Avis (1941) was sportpsycholoog avant la lettre in Nederland. Hij deed de HALO (Haagse Academie voor Lichamelijke Opvoeding) en studeerde nadien psychologie aan de universiteit van Leiden. In zijn werk combineerde hij de fysieke en mentale aspecten van opleiden en coachen. Hij was onder meer leraar/hoofd lichamelijke vorming en sport aan de TU Delft, hoofd van een onderzoeksafdeling aan de faculteit der sociale wetenschappen in Leiden, docent sportpsychologie aan de HALO, en docent, supervisor en lid examencommissie POPS VU (Postacademische Opleiding tot Praktijk Sportpsycholoog). Daarnaast begeleidde Avis als praktijksportpsycholoog de afgelopen decennia topsporters in een groot aantal takken van sport. Avis was bestuurslid van de VWSL (Vereniging voor Wetenschappelijk onderzoek van Sport en Lichamelijk vorming) en is een van de oprichters van de VSPN (Vereniging voor Sport Psychologie in Nederland), waarvan hij het lidmaatschap 1 januari 2015 beëindigde. Avis voelt zich als voorvechter van erkenning van en kwaliteitscriteria voor de Nederlandse sportpsychologie vaak als een Don Quichot.