door: Floris van Overveld
Interessant artikel van Jeroen Weijermans over democratische structuren in de sport. Hij ziet een aantal dingen scherp, toch mis ik nog wat invalshoeken. Jeroen noemt de meerlagenstructuur, maar eigenlijk alleen in de context van stroperigheid. Wat daar mist is dat de meerlagenstructuur volgens mij de oorzaak is dat sporters niet of nauwelijks meestemmen over zaken die hún sport aan gaan.
De meeste bonden hebben een klassieke geografische structuur van lokale verenigingen, vertegenwoordigd in regionale districten of gewesten - of hoe het dan ook heet - en die zijn weer landelijk vertegenwoordigd. De democratische besluitvorming is net zo getrapt. Dat maakt dat een sporter zich uiteindelijk niet meer gerepresenteerd voelt. Ik ben actief wielrenner, voorzitter van mijn club zelfs. Als ik formeel mijn stem bij de KNWU wil laten horen, moet ik naar mijn district, hopen dat die mijn standpunt overnemen, en dan moet de vertegenwoordiger van mijn district mijn standpunt weer door het landelijke congres zien te loodsen. Een landelijk congres waar ik als KNWU-lid formeel niet eens welkom ben, laat staan als toehoorder. Bij veel andere bonden zal dit niet anders zijn.
Zie daar de afstand. Je moet wel enorm gedreven zijn daar nog tijd in te investeren. Zeker anno nu, waarin een tweet richting bondsbestuur waarschijnlijk effectiever is.
"Een online systeem biedt mogelijkheden, maar verandert nog niet zomaar een cultuur van besluitvorming"
Directe raadpleging
En dat benoemt Jeroen Weijermars weer uitstekend. Via internet zijn tegenwoordig allerlei manieren om mensen direct te raadplegen over tal van zaken. In mijn professionele leven heb ik tot voor kort bij de PvdA gewerkt, waar ik als projectleider verantwoordelijk was voor het invoeren van veel directere vormen van democratie - dus af van het getrapte systeem - waarbij we veel gebruik maakten van online systemen.
Een online systeem biedt mogelijkheden, maar verandert nog niet zomaar een cultuur van besluitvorming. Jeroen noemt raadplegingen en inspraak. Dat is uitstekend online te doen, maar het blijft een flinke mate van top-down in zich houden. Het bestuur wil iets en bevraagt het volk. Dat volk weet zich vaak ook zelf wel te organiseren en kan daarbij goede ideeën tot wasdom brengen. Daar zouden de besluitvormingsprocessen en tools veel meer op gericht moeten zijn. Dus echt van onderop. Laat leden zelf ideeën ontwikkelen en draagvlak verwerven. Ook heel democratisch, maar dan echt van onderop. Toegeven, dat kan best bedreigend zijn, maar dan vaar je wel meer de koers die leden willen.
"De structuren hebben bestuurders gekweekt die in hun hart en hoofd ver van de leden afstaan, met vaak de beste bedoelingen"
Het gaat om verkleinen van de afstand. In structuren: door internet hoeven we geen getrapte geografische structuur meer te handhaven die op zichzelf afstandvergrotend werkt. En vooral ook in cultuur: de structuren hebben bestuurders gekweekt die in hun hart en hoofd ver van de leden afstaan, met vaak de beste bedoelingen. Dat is een afstand die nog meer dan de geografische geslecht moet worden. En ook dat kan online, maar dan moet je wel willen.
Floris van Overveld is verandermanager met een speciaal hart voor verenigingen en meer dan gemiddelde interesse in democratie. In z’n vrije tijd is hij wielrenner, voorzitter van wielervereniging Gaul! cycling for War Child en lid van de KNWU stuurgroep Wielersport 2020. Voor meer informatie: LinkedIn en Twitter